كيەلى كىتاپ تولەرانتتى بولۋعا تاربيەلەيدى
«ادامدار اراسىنداعى بەيبىتشىلىكتىڭ كىلتى — تولەرانتتى بولۋ» (يۋنەسكو-نىڭ توزىمدىلىك قاعيداتتارىنىڭ دەكلاراسياسى، 1995 جىل).
ال ينتولەرانتتىلىق، ياعني توزىمسىزدىك، ادامدار اراسىندا قۇرمەتسىزدىك پەن جەككورۋشىلىك تۋدىرادى. مۇنداي جاعىمسىز سەزىمدەر، ٶز كەزەگىندە، ادامداردى ٴجيى وشپەندىلىك ٴتىلىن قولدانۋعا، وزگەلەردى ٴبولىپ-جارۋعا جانە قاتىگەزدىككە يتەرمەلەيدى.
ٴبىراق ادامدار «تولەرانتتى بولۋ» دەگەندى ٵرتۇرلى تۇسىنەدى. كەيبىرەۋلەر تولەرانتتى ادام وزگەلەردىڭ كەز كەلگەن ٴجۇرىس-تۇرىسىن، ادەتىن، ومىرلىك ۇستانىمىن قۇپتاۋ كەرەك دەپ ويلايدى. ال وزگەلەرى بولسا، كيەلى كىتاپتىڭ كوزقاراسىن ۇستانادى. ولاردىڭ ويىنشا، تولەرانتتى ادام ٶزى قۇپتاماسا دا، ٵر ادامدا تاڭداۋ قۇقىعى بار ەكەنىن مويىنداپ، باسقالاردىڭ قۇندىلىقتارى مەن سەنىمدەرىنە قۇرمەتپەن قارايدى.
بۇگىنگى كۇندە كيەلى كىتاپ ادامدارعا تولەرانتتى بولۋعا كومەكتەسە الا ما؟
كيەلى كىتاپتىڭ تولەرانتتىلىققا قاتىستى ايتارى
كيەلى كىتاپ ادامداردى تولەرانتتى بولۋعا شاقىرادى. ول جەردە بىلاي دەلىنگەن: «سەندەردىڭ ەستى ەكەندەرىڭدى جۇرتتىڭ ٴبارى كورەتىن بولسىن» (فىلىپىلىكتەرگە 4:5). دەمەك، كيەلى كىتاپ ٴبىزدى وزگەلەردىڭ سەزىمىن ەسكەرۋگە، ادامداردى سيلاپ، ولارمەن شىنشىل بولۋعا تالپىندىرادى. وسى كەڭەستى ۇستاناتىن ادامدار وزگەلەردىڭ قۇندىلىقتارى مەن ٶمىر سالتىن قولداماسا دا، ولاردىڭ جەكە شەشىمدەرىنە قۇرمەتپەن قارايدى.
دەسە دە، كيەلى كىتاپتان بىلەتىنىمىزدەي، قۇداي ادامداردىڭ ٴجۇرىس-تۇرىسىنا قاتىستى نورمالار ورناتقان. وندا: «ۋا، ادام، ول ساعان نەنىڭ جاقسى ەكەنىن ايتتى عوي»،— دەلىنگەن (ميحا 6:8). كيەلى كىتاپتا جازىلعان قۇدايدىڭ وسيەتتەرى ادامعا ماعىنالى ٶمىر ٴسۇرىپ، شىنايى باقىتقا قول جەتكىزۋگە كومەكتەسەدى (يشايا 48:17، 18).
قۇداي بىزگە وزگەلەردى سوتتاۋعا قۇقىق بەرمەگەن. كيەلى جازبالاردا: «ٴبىر عانا زاڭ شىعارۋشى ٵرى سوتتاۋشى بار. ال وزگەنى سوتتايتىنداي سەن كىمسىڭ؟!»— دەلىنگەن (جاقىپ 4:12). قۇداي بارىمىزگە تاڭداۋ ەركىندىگىن بەرگەن. ٴبىراق قابىلداعان شەشىمدەرىمىزگە ٶزىمىز جاۋاپتى بولامىز (مۇسانىڭ 5-جازباسى 30:19).
كيەلى كىتاپتا قۇرمەت كورسەتۋ جايلى نە دەلىنگەن؟
كيەلى جازبالار: «اركىمگە ٴتيىستى قۇرمەت كورسەتىڭدەر»،— دەپ ۇيرەتەدى (پەتىردىڭ 1-حاتى 2:17). سوندىقتان كيەلى كىتاپتىڭ نورمالارىمەن ٶمىر سۇرەتىندەر بارلىق ادامداردى قۇرمەتتەيدى، مەيلى ولار نەگە سەنسە دە، قالاي ٶمىر سۇرسە دە (لۇقا 6:31). ٴبىراق بۇل ولاردىڭ كەز كەلگەن وي-پىكىرمەن كەلىسۋدى، ولاردىڭ قابىلداعان بارلىق شەشىمدەرىن قولداۋدى بىلدىرمەيدى. قايتا، ادامدارعا يسا پايعامبار سياقتى قاراپ، ولارعا دورەكىلىك پەن قۇرمەتسىزدىك تانىتپايدى.
مىسالى، يسا بىردە ٴبىر ايەلمەن سويلەسەدى. ول سول ايەلدىڭ سەنەتىن ٴدىني ىلىمدەرىمەن كەلىسپەيتىن. ونىڭ ٶمىر سالتىن دا قۇپتامايتىن، ويتكەنى ول ايەل ٴبىر ەركەكپەن نەكەسىز تۇرىپ جاتتى. ٴبىراق سوندا دا يسا سول ايەلدىڭ قادىرىن تۇسىرمەي، قۇرمەت كورسەتتى (جوحان 4:9، 17—24).
يسا سياقتى شىنايى ماسىحشىلەر دە بىلگىسى كەلەتىندەرگە ٶز سەنىمدەرى جايلى ايتىپ بەرۋگە دايىن جانە مۇنى ولار «زور قۇرمەتپەن ىستەيدى» (پەتىردىڭ 1-حاتى 3:15). كيەلى كىتاپتا ماسىحشىلەردىڭ ٶز پىكىرلەرىن باسقالارعا تىقپىشتاماۋ كەرەكتىگى جازىلعان. قايتا، وندا: «يەمىزدىڭ قۇلى جانجالداسپاۋ كەرەك. ول بارىنە مەيىربان... بولۋ كەرەك»،— دەلىنگەن، ياعني باسقا ٴدىندى ۇستاناتىن ادامدارعا دا مەيىربان بولۋ كەرەك (تىموتەگە 2-حات 2:24).
كيەلى كىتاپتا جەككورۋشىلىك تۋرالى نە دەلىنگەن؟
كيەلى كىتاپ ٴبىزدى «بارلىق ادامدارمەن تاتۋ بولۋعا ۇمتىلۋعا» شاقىرادى (ەۆرەيلەرگە 12:14). تاتۋ بولۋعا ۇمتىلاتىن ادام باسقالاردى جەك كورمەيدى. ول وزگەلەرمەن تاتۋ ٶمىر ٴسۇرىپ، ٶز قۇندىلىقتارىنان اتتامايدى (ماتاي 5:9). كيەلى كىتاپ ٴتىپتى ماسىحشىلەردى جاۋلارىن جاقسى كورۋگە، ولارعا جاقسىلىق جاساي بەرۋگە ۇيرەتەدى (ماتاي 5:44).
كيەلى كىتاپتا قۇدايدىڭ ادامداردىڭ قادىرىن تۇسىرەتىن نە ولارعا قيانات جاسايتىن ىستەردى «جەك كورەتىنى» نە ولاردان «جەركەنەتىنى» ايتىلعان (ناقىل سوزدەر 6:16—19). ٴبىراق «جەك كورەدى» دەگەن ٴسوز قۇدايدىڭ ادامداردى ەمەس، ولاردىڭ جامان ىستەرىن جانى جاراتپايتىنىن بىلدىرەدى. ال ەگەر ادام زۇلىم جولىن تاستاپ، قۇدايدىڭ نورمالارىمەن ٶمىر ٴسۇرىپ باستاسا، قۇداي ونى كەشىرىپ، وعان كومەكتەسەدى (يشايا 55:7).
تولەرانتتىلىق مەن قۇرمەت تانىتۋ تۋرالى كيەلى كىتاپ تارماقتارى
تيتكە 3:2: «بارىنە بىردەي جۇمساقتىق تانىتسىن، ەستى بولسىن».
ەستى ادام بارىنە قۇرمەت تانىتىپ، باسقالاردىڭ وي-پىكىرى وزگەشە بولسا دا اشۋلانبايدى.
ماتاي 7:12: «ولاي بولسا، بارلىق ىستە باسقالار وزدەرىڭە قالاي ىستەسىن دەسەڭدەر، سەندەر دە ولارعا سولاي ىستەڭدەر».
وزگەلەر بىزگە سي-قۇرمەت تانىتىپ، ويىمىز بەن سەزىمدەرىمىزدى ەلەپ-ەسكەرگەنى بىزگە ۇنايدى. يسانىڭ ايتقان وسى سوزدەرى جايلى كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن «التىن ەرەجە دەگەن نە؟» (حانزۇشا) دەپ اتالاتىن ماقالانى وقىپ كورىڭىز.
ەشۋا 24:15: «كىمگە قىزمەت ەتەتىندەرىڭدى بۇگىن شەشىپ الىڭدار».
وزگەلەردىڭ تاڭداۋ ەركىن قۇرمەتتەسەك، تاتۋلىق ساقتايمىز.
ەلشىلەردىڭ ىستەرى 10:34: «قۇداي ەشكىمدى الالامايدى».
قۇداي ادامدى جىنىسىنا، مادەنيەتىنە، ۇلتىنا، ناسىلىنە، شىققان ورتاسىنا قاراپ ٴبولىپ-جارمايدى. قۇدايعا ۇنامدى بولعىسى كەلگەن ادامدار دا وعان ەلىكتەپ، ەشكىمدى ٴبولىپ-جارمايدى.
اباقۇق 1:12، 13: «[قۇدايدىڭ] زۇلىمدىققا جانى توزبەيدى».
قۇدايدىڭ توزىمدىلىگىنىڭ شەگى بار. ول زۇلىم ادامنىڭ زۇلىم ىستەر جاساي بەرۋىنە ماڭگى توزبەيدى. كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن «قۇداي نەگە قايعى-قاسىرەتكە جول بەرەدى؟» دەگەن ۆيدەونى كورىڭىز.
ريمدىكتەرگە 12:19: «وزدەرىڭ ٷشىن كەك الماڭدار، ونى قۇدايدىڭ قاھارىنا قالدىرىڭدار. ويتكەنى بىلاي دەپ جازىلعان عوي: «كەك الۋ — مەنىڭ ٸسىم، ەسەسىن مەن قايتارامىن،— دەيدى ەحوبا a».
ەحوبا قۇداي ەشكىمگە كەك الۋعا قۇقىق بەرمەگەن. ول ٶز ۋاقىتىندا ادىلدىك ورناتاتىنىنا سەندىرەدى. كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن «ادىلەتسىزدىك بولمايتىن زامان بولا ما؟» دەگەن ماقالانى وقىپ كورىڭىز.
a ەحوبا دەگەن — قۇداي تاعالانىڭ ٴتول ەسىمى (ٴزابۇر 83:18). «ەحوبا دەگەن كىم؟» دەپ اتالاتىن ماقالانى وقىڭىز.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
ٴجيى قويىلاتىن سۇراقتار
ەحوبا كۋاگەرلەرى دىندەرىنىڭ شىنايى ەكەنىنە سەنىمدى مە؟
يسا قۇتقارىلۋعا جەتكىزەتىن جولدىڭ كوپ ەكەنىن ايتقان با؟
ٴجيى قويىلاتىن سۇراقتار
ەحوبا كۋاگەرلەرى ۇيمە-ٷي ۋاعىزداۋ ارقىلى قۇتقارىلۋعا لايىق بولعىسى كەلە مە؟
ٴبىزدىڭ قۇتقارىلۋعا جانە وعان قالاي جەتۋگە بولاتىنىنا قاتىستى ىلىمدەرىمىزبەن تانىسىڭىز.
ٴبىز جونىندە
ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ كەلۋىن ٶتىنۋ
كيەلى كىتاپقا قاتىستى سۇراقتارىڭىزدىڭ جاۋابىن الىڭىز نەمەسە ەحوبا كۋاگەرلەرى جايلى كوبىرەك ٴبىلىڭىز.
