Nakoni kanoana

E Kakoauaaki n Taian Taetae ni Burabeti Ibukin te Mesia, Bwa Iesu Bon te Mesia?

E Kakoauaaki n Taian Taetae ni Burabeti Ibukin te Mesia, Bwa Iesu Bon te Mesia?

Ana kaeka te Baibara

 Eng. Ni menan Iesu i aon te aba ao e kakororaoi taetae ni burabeti aika mwaiti ibukin “te Mesia are te tia Kairiri,” are ngaia ae e na riki bwa te “tia Kamaiuia kaain te aonnaba.” (Taniera 9:25; 1 Ioane 4:14) Ao e bon teimatoa Iesu ni kakororaoi taetae ni burabeti ibukin te Mesia, imwin naba matena.​—Taian Areru 110:1; Mwakuri 2:34-36.

 Tera ae nanonaki n te “Mesia”?

 Te taeka n Ebera ae Ma·shiʹach (Mesia) ao rairana n te taetae ni Kuriiti ae Khri·stos (Kristo) a uaia n nanona “Teuare Kabiraki.” Ngaia are “Iesu Kristo” e nanona “Iesu Teuare Kabiraki,” ke “Iesu te Mesia.”

 N taai ake a karakinaki n te Baibara ao e aki toki ni kabiraki te aomata n arona ni kabwaroaki te bwaa i aon atuna, ngkana e na anganaki te mwioko ae okoro ae te kairiri. (Nakoaia Ibonga 8:12; 1 Tamuera 16:13) E mwiokoaki Iesu iroun te Atua bwa te Mesia, ae te mwioko ae rangi n rietata. (Mwakuri 2:36) Ma e aki kabiraki Iesu n te bwaa iroun te Atua, ma e kabiria n te taamnei ae raoiroi.​—Mataio 3:16.

 E kona n raka i aon temanna ae e na kakororaoi taetae ni burabeti ibukin te Mesia?

 E aki. N aron tanen rainin te tabonibai ae onoti nakon temanna ma temanna, ao ai aron naba kakororaoan taetae ni burabeti n te Baibara ake a kaineti nakon te Mesia ae tii temanna, ke Kristo. Ma e kauring te Baibara bwa “a na teirake Kristo ni kewe ao burabeti ni kewe ao a na karaoi kanikina aika kokorakora ma baika kamimi, bwa a aonga ni burebureiia naba ake a rineaki ngkana a kona.”​—Mataio 24:24.

 E kona te Mesia ni kaoti n taai aika imwaira?

 E aki. E a kaman taekinna te Baibara ae te Mesia boni kanoan Uean Iteraera are Tawita. (Taian Areru 89:​3, 4) Ma e a kamani bua mwin aia riki nikawai I-Iutaia are mairoun Tawita, bwa tao e bua ngke a kataenikaia Ierutarem kaain Rom n 70 C.E. a Man te tai anne ao ai akea ae kona ni kateirikia ae Iesu bon te kanoa n uea are mairoun Tawita. Ma e ngae ngke bon iai taian riki nikawai akanne n ana tai Iesu, ma a mwaiti naba i rarikia naake a kairiribai nakon Iesu, aika a aki kona ni kakewea ae Iesu boni kanoan Tawita.​—Mataio 22:41-46.

 Iraua taian taetae ni burabeti ibukin te Mesia n te Baibara?

 E aki kona n ataaki bwa iraua raoi mwaitin taetae ni burabeti ibukin te Mesia. N te katoto, a kona ni kakaokoro aroni warekan taetae ni burabeti, ao riki ake a bon teretere bwa taekan te Mesia. Iai tabeua taekan te Mesia ae taetae ni burabetinaki n Itaia 53:​2-7. Tabeman a kona ni wareka te mwakoro aei ni kabane bwa teuana te taetae ni burabeti, ao tabeman a iangoa taekana nako bwa te taetae ni burabeti ae kakaokoro.

 A kakororaoaki tabeua taetae ni burabeti ibukin te Mesia iroun Iesu

Te Taetae ni Burabeti

E Kuneaki n

Kakoroani Bukina

Kanoan Aberaam

Karikani Bwaai 22:17, 18

Mataio 1:1

Kanoan natin Aberaam are Itaaka

Karikani Bwaai 17:19

Mataio 1:2

E bungiaki man aia baronga I-Iteraera ae Iuta

Karikani Bwaai 49:10

Mataio 1:​1, 3

Man te kanoa n uea are te Uea are Tawita

Itaia 9:7

Mataio 1:1

E bungiaki iroun te aine ae tuai ni boo ma te mwaane

Itaia 7:​14

Mataio 1:​18, 22, 23

E bungiaki i Betereem

Mika 5:2

Mataio 2:​1, 5, 6

E na aranaki bwa Emanuera b

Itaia 7:​14

Mataio 1:​21-​23

Moan rikina ae mangori

Itaia 53:2

Ruka 2:7

A tiringaki ataei aika uarereke imwini bungiakina

Ieremia 31:15

Mataio 2:​16-​18

E weteaki mai Aikubita

Otea 11:1

Mataio 2:​13-​15

E aranaki bwa te I-Natareta c

Itaia 11:1

Mataio 2:​23

E rimoana te tia uataeka

Maraki 3:1

Mataio 11:​7-​10

E kabiraki bwa te Mesia n 29 C.E. d

Taniera 9:​25

Mataio 3:​13-​17

E taekinna te Atua bwa Natina

Taian Areru 2:7

Mwakuri 13:33, 34

E ingainga ibukin ana auti te Atua

Taian Areru 69:9

Ioane 2:​13-​17

Te tia tataekina te rongorongo ae raoiroi

Itaia 61:1

Ruka 4:​16-​21

Te mwakuri ni minita nakoia aomata i Kariraia bon te oota ae abwabwaki

Itaia 9:​1, 2

Mataio 4:​13-​16

Te tia karaoi kakai n aroni Mote

Te Tua-Kaua 18:15

Mwakuri 2:​22

E tataekin ana iango te Atua n aroni Mote

Te Tua-Kaua 18:18, 19

Ioane 12:49

E katoki aorakia aomata aika bati

Itaia 53:4

Mataio 8:​16, 17

E aki kani karekea atongana

Itaia 42:2

Mataio 12:17, 19

E kaota nanoangaaia aika a karawawataaki

Itaia 42:3

Mataio 12:9-20; Mareko 6:34

E kaotiota ana kaetitaeka ae riai te Atua

Itaia 42:​1, 4

Mataio 12:17-​20

Te tia Anga Reirei ni Kairiri ae Wanawana

Itaia 9:​6, 7

Ioane 6:​68

E tataekina aran Iehova

Taian Areru 22:22

Ioane 17:6

E taetae n taian taetae ni kaikonaki

Taian Areru 78:2

Mataio 13:34, 35

Te tia Kairiri

Taniera 9:​25

Mataio 23:10

A bati ake a aki onimakinna

Itaia 53:1

Ioane 12:37, 38

Te atibu ni kabwakabwaka

Itaia 8:​14, 15

Mataio 21:42-​44

E aki butimwaeaki irouia aomata

Taian Areru 118:22, 23

Mwakuri 4:​10, 11

E ribaaki n akea bukina

Taian Areru 69:4

Ioane 15:24, 25

E butimwaeaki raoi ngke e rin i Ierutarem i aon te taongki

Tekaria 9:9

Mataio 21:​4-9

E kamoamoaaki ni wia ataei

Taian Areru 8:2

Mataio 21:15, 16

E roko n aran Iehova

Taian Areru 118:26

Ioane 12:12, 13

E kamwaneaki iroun raoraona ni kaan

Taian Areru 41:9

Ioane 13:18

E kamwaneaki ibukin 30 te mwakoro n tirewa e

Tekaria 11:12, 13

Mataio 26:14-​16; 27:​3-​10

A kitanna raoraona

Tekaria 13:7

Mataio 26:31, 56

E bukinaki n ae kewe

Taian Areru 35:11

Mataio 26:59-​61

E kainabwabu i mataia taani bukinna

Itaia 53:7

Mataio 27:12-​14

E bawareaki

Itaia 50:6

Mataio 26:67; 27:27, 30

E oreaki atuna

Mika 5:1

Mareko 15:19

E batiboaki

Itaia 50:6

Ioane 19:1

E aki kaaitaraia taan oreia

Itaia 50:6

Ioane 18:22, 23

A boraraoi ni kaitaraa taani kairiri n te tautaeka

Taian Areru 2:2

Ruka 23:10-​12

A bobitiaki baina ma waena i aon te kai

Taian Areru 22:16

Mataio 27:35; Ioane 20:25

A karaoa te ananga ni katekeraoi (kemboro) aomata ibukini kunnikaina

Taian Areru 22:18

Ioane 19:23, 24

E warekaki i buakoia taani bure

Itaia 53:12

Mataio 27:38

E ribaaki ao e bwainikirinaki

Taian Areru 22:​7, 8

Mataio 27:39-​43

E kammarakaki ibukia taani bure

Itaia 53:​5, 6

1 Betero 2:​23-​25

E a taraa n ae e a kitanaki iroun te Atua

Taian Areru 22:1

Mareko 15:34

E anganaki te beneka ao te wain ae renganaki ma te ran bwa e na nimma

Taian Areru 69:21

Mataio 27:34

E bora n taka imwain raoi matena

Taian Areru 22:15

Ioane 19:28, 29

E anga taamneina nakon te Atua

Taian Areru 31:5

Ruka 23:46

E anga maiuna

Itaia 53:12

Mareko 15:37

E katauraoa te kaboomwi ibukini kabwaraan te bure

Itaia 53:12

Mataio 20:28

Akea riina ae mwaoto

Taian Areru 34:20

Ioane 19:31-​33, 36

E ewaraki

Tekaria 12:10

Ioane 19:33-​35, 37

E kaiiaki i buakoia kaubwai

Itaia 53:9

Mataio 27:57-​60

E kautaki man te mate

Taian Areru 16:10

Mwakuri 2:​29-​31

E oneaki mwin te tia kamwarua

Taian Areru 109:8

Mwakuri 1:​15-​20

E tekateka i angaatain te Atua

Taian Areru 110:1

Mwakuri 2:​34-​36

a E taekinaki ae kangai n te McClintock and Strong’s Cyclopedia: “E kona naba n iangoaki bwa e a bon tibwa mauna araia te baronga ake Iutaia ake a koreaki ma aia utu, ni kamaunaan Ierutarem.”

b Te ara n Ebera ae Emanuera, nanona “E Memena Iroura te Atua,” ae kabwarabwaraa raoi taben Iesu ae te Mesia. E oti raoi ni menana n te aonnaba ao n ana mwakuri bwa e boni memena te Atua i buakoia taan taromauria.​—Ruka 2:27-32; 7:12-16.

c Tao e reke te taeka ae “Natareta” man te taeka n Ebera ae neʹtser, ae nanona “bwebwerake.”

d Ibukin rongorongon riki baike a riki ake a kotea 29 C.E. bwa te ririki ae kaoti iai te Mesia, nora te kaongora ae “E a Kamani Kaota Rokon te Mesia Ana Taetae ni Burabeti Taniera.”

e E mena te taetae ni burabeti aei n te boki ae Tekaria, ma e taekinna te tia korea te Baibara ae Mataio bwa e “taekinaki rinanon Ieremia are te burabeti.” (Mataio 27:9) N taraana ao te boki ae Ieremia e riki bwa te moani boki ni mwakoron te Baibara ae aranaki bwa “aia koroboki Burabeti.” (Ruka 24:44) E bae Mataio n taekina “Ieremia” n nanona iai te mwakoro anne ni kabane, ae kanoana naba te boki are Tekaria.