Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Asraafoi atawuu nibii: Anton Petrus/Moment via Getty Images; shika: Wara1982/iStock via Getty Images Plus

NYƐYAA NƆ NYƐBUA!

Afite Amerika Dɔlai Akpekpei Babaoo Yɛ Tai Ahewɔ​—Shi Ani Shika Pɛ Afite?

Afite Amerika Dɔlai Akpekpei Babaoo Yɛ Tai Ahewɔ​—Shi Ani Shika Pɛ Afite?

 Nibii ni afiteɔ yɛ ta mli lɛ fa waa diɛŋtsɛ.

  •   Adafitswaa wolo ni ji The Washington Post, February 13, 2024 nɔ lɛ bɔ amaniɛ akɛ, “Shika ni afite yɛ jeŋ muu fɛɛ yɛ asraafoi ahewɔ lɛ tee hiɛ kɛyashi Amerika dɔlai trilion 2.2 yɛ tai srɔtoi ni awuɔ ahewɔ, ni enɛ ji shika ni afite fe fɛɛ yɛ tawuu hewɔ.”

 Jeee shika kɛkɛ afite yɛ tai nɛɛ amli. Hã wɔkwɛ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ kome pɛ: Ta ni yaa nɔ yɛ Ukraine lɛ.

  •   Asraafoi. Akɔntaabuu ko tsɔɔ akɛ, afii enyɔ nɛ ni aje ta nɛɛ shishi lɛ, asraafoi ni agbe loo apila yɛ ta nɛɛ mli lɛ miihe ashɛ 500,000.

  •   Mɛi ni jeee asraafoi. Jeŋmaji Ekomefeemɔ lɛ ebɔ amaniɛ akɛ, mɛi ni fa fe 28,000 egboi loo amɛpila. Shi kɛ̃lɛ, Jeŋmaji Ekomefeemɔ lɛ onukpa ko wie akɛ: “Bɔ ni ta nɛɛ efite mɛi ni jeee asraafoi lɛ ashihilɛ ehã lɛ, wɔjwɛŋmɔ nyɛŋ ashɛ he kɔkɔɔkɔ.” a

 Mɛi abɔ ni ta kɛ béi ni miiya nɔ yɛ je lɛŋ hei srɔtoi lɛ ehã amɛmiipiŋ lɛ ayi miifa waa diɛŋtsɛ.

  •   Mɛi akpekpei 114. Be ni shɛɔ September 2023 lɛ, ta kɛ yiwalɛ nifeemɔi ehã mɛi abɔ nɛɛ eshi amɛshiai amli.

  •   Mɛi akpekpei 783. Mɛi nɛɛ náaa niyenii amɛye. World Food Programme lɛ bɔ amaniɛ akɛ, “Béi ni naa wala ni yaa nɔ lɛ ji nɔ titri ni kɛ hɔmɔ baa, ni mɛi ni hɔmɔ miiye amɛ lɛ amli oha mlijai 70 yɛ hei ni tai kɛ yiwalɛ nifeemɔi yaa nɔ yɛ lɛ.”

 Ani tai asɛɛ baafo gbi ko? Ani hiɛnɔkamɔ ko yɛ akɛ toiŋjɔlɛ baaba? Ani be ko baaba ni mɔ ko mɔ ko yeŋ ohia dɔŋŋ, ni mɔ fɛɛ mɔ baaná shikpɔŋ nɔ nibaanii ni sa eye? Mɛni Biblia lɛ kɛɔ yɛ he?

Ta beiaŋ

 Biblia lɛ gba akɛ be baashɛ ni ta baaya nɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ hei srɔtoi, ni ekɛ mɔ ko ni ta okpɔŋɔ nɔ fee he mfoniri.

  •   Kpojiemɔ 6:4 lɛ kɛɛ: “Okpɔŋɔ kroko ni tsuɔ tamɔ lalilɛi je kpo, ni ahã mɔ ni ta enɔ lɛ hegbɛ akɛ ejie toiŋjɔlɛ kɛje shikpɔŋ lɛ nɔ koni amɛgbegbee amɛhe, ni ahã lɛ klante wulu ko.”

 Nakai mfonirifeemɔŋ okpɔŋɔnɔtalɔ lɛ sɛɛ lɛ, okpɔŋɔnɔtaralɔi enyɔ krokomɛi hu nyiɛ sɛɛ kɛba, ni amɛdamɔ shi kɛhã hɔmɔ kɛ gbele yɛ haomɔi loo naagbai krokomɛi ahewɔ. (Kpojiemɔ 6:5-8) Kɛ́ ootao ole Biblia mli gbalɛ nɛɛ he saji krokomɛi, kɛ nɔ hewɔ ni wɔbaanyɛ wɔhe wɔye akɛ amɛmiiba mli yɛ wɔbei nɛɛ amli lɛ, kanemɔ sane ni ji, “Okpɔŋɔnɔtaralɔi Ejwɛ Lɛ​—Namɛi Ni?

Toiŋjɔlɛ baaba shikpɔŋ lɛ nɔ wɔsɛɛ

 Eshwɛ fioo, akɛ je lɛŋ shika kɛ nibii kpakpai krokomɛi tsuŋ nii dɔŋŋ kɛhã ta. Shi, jeee adesai amɔdɛŋbɔɔ baahã enɛ aba mli. Biblia lɛ kɛɛ:

  •   “[Nyɔŋmɔ baafo] tai asɛɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ.”​—Lala 46:9.

  •   Nyɔŋmɔ baajie nibii gbohii fɛɛ ni ejɛ tai amli kɛba lɛ kɛje shihilɛ mli. “Ebaatsumɔ amɛhiŋmɛiiaŋ yaafonui fɛɛ, ni gbele bɛ dɔŋŋ, ni awerɛhoyeli loo yaafo loo piŋmɔ ko hu bɛ dɔŋŋ. Tsutsu nibii lɛ eho etee.”​—Kpojiemɔ 21:4.

  •   Nyɔŋmɔ baahã mɔ fɛɛ mɔ ahi shi yɛ toiŋjɔlɛ mli. “Mimaŋ lɛ baahi he ko ni toiŋjɔlɛ babaoo yɔɔ, shihilɛhei ni oshãra ko bɛ jɛmɛ kɛ hei ni ajɔɔ he yɛ ni hãa mɛi atsui nyɔɔ amɛmli.”​—Yesaia 32:18.

 Biblia gbalɛ tsɔɔ akɛ, tai kɛ nibii krokomɛi ni wɔnaa ŋmɛnɛ lɛ tsɔɔ akɛ etsɛŋ ni toiŋjɔlɛ ni wɔwieɔ he nɛɛ baaba.

 Te Nyɔŋmɔ baafee tɛŋŋ ekɛ toiŋjɔlɛ nɛɛ aba wɔsɛɛ? Ebaatsɔ eŋwɛi nɔyeli lɛ, loo Maŋtsɛyeli lɛ nɔ efee enɛ. (Mateo 6:10) Kɛ́ ootao ole nɔ ni Maŋtsɛyeli nɛɛ ji, kɛ bɔ ni obaafee oná he sɛɛ lɛ, kwɛmɔ vidio kuku ni ji Mɛni Ji Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli Lɛ?

a Aná kɛjɛ Miroslav Jenca, United Nations assistant secretary-general for Europe, December 6, 2023.