Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Bushe Yesu Afwilile pa Musalaba?

Bushe Yesu Afwilile pa Musalaba?

Icasuko ca mu Baibolo

 Abengi bamona umusalaba ukuti e wishibisha abantu ukuti Bena Kristu. Lelo Baibolo tayalondolola apo Yesu afwilile, kanshi takuli uwaishiba ifyo palemoneka. Na lyo line Baibolo yalilanda ukuti apo Yesu afwilile, te pa musalaba iyo, lelo ni pa cimuti icaololoka.

 Baibolo ibomfya ishiwi lya ciGriki ilya kuti stau·rosʹ pa kulanda pa cimuti ico bapoopelepo Yesu. (Mateo 27:40; Yohane 19:17) Nangu ca kuti bakapilibula ilingi line bapilibula ili ishiwi ati “umusalaba,” abasambilila sana batila ili ishiwi ilya kuti stau·rosʹ lipilibula “icimuti icaololoka.” * Mu citabo ca A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, ishiwi lya kuti stau·rosʹ talipilibula “ifimuti fibili ifyapindama.”

 Ishiwi lya ciGreek ilyo Baibolo yabomfya ilya kuti xyʹlon lipilibula fye icintu cimo cine ne shiwi lya kuti stau·rosʹ. (Imilimo 5:​30; 1 Petro 2:​24) Ili shiwi lipilibula “imbao,” “umulando,” nelyo “icimuti.” * E co Baibolo ya The Companion Bible ilandila ukuti: “Mu malembo ya ciGreek aya mu Cipingo Cipya tamwaba apo ili ishiwi balibomfya ku kupilibula ifimuti fibili.”

 Bushe Lesa alasuminisha ukubomfya umusalaba mu kupepa?

A crux simplex​—amashiwi ya ciLatin ayapilibula icimuti cimo ico balepoopelapo incitatubi

 Te mulandu ne fyo icimuti ico bapoopelepo Yesu cali, ifishinka fyakonkapo na malembo ya mu Baibolo filelangilila ukuti tatulingile ukubomfya umusalaba mu kupepa.

  1.   Lesa tapokelela amapepo ya bantu ababomfya ifilubi, ifimpashanya nangu musalaba. Lesa aebele abena Israele ukuti tabalingile ukulabomfya “icimpashanya ica musango uuli onse” mu kupepa, kabili Abena Kristu nabo balibeba ati “fulumukeniko ku kupepa utulubi.”​—Amalango 4:​15-​19; 1 Abena Korinti 10:14.

  2.   Abena Kristu bakubalilapo tabalebomfya umusalaba mu kupepa. * Ifyo abatumwa balesambilisha ne fyo balecita fitulanga ifyo fwe Bena Kristu tulingile ukulakonka.​—2  Abena Tesalonika 2:​15.

  3.   Abatendeke ukubomfya umusalaba mu kupepa basenshi. * Ilyo Yesu afwile, papita ne myaka iingi, aba mu macalici balilekele ukukonka ifyo alesambilisha, kabili abaletendeka ukuya ku mapepo yabo “balebasuminisha ukutwalilila ukubomfya ifishibilo fyabo ifya cisenshi,” ukubikako fye no kubomfya umusalaba. (The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) Na lyo line, Baibolo tayasuminisha ukubomfya ifishibilo fya cisenshi pa kupanga abasambi abapya.​—2  Abena Korinti 6:​17.

^ Moneni New Bible Dictionary, Third Edition, edited by D. R. W. Wood, ibula 245; Theological Dictionary of the New Testament, Volume VII, ibula 572; The International Standard Bible Encyclopedia, Revised Edition, Volume 1, ibula 825; na The Imperial Bible-Dictionary, Volume II, ibula 84.

^ Moneni The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, ibula 1165; A Greek-English Lexicon, by Liddell na Scott, Ninth Edition, amabula 1191-​1192; na Theological Dictionary of the New Testament, Volume V, ibula 37.

^ Moneni Encyclopædia Britannica, 2003, mubikemo “Cross”; The Cross​—Its History and Symbolism, ibula 40; na The Companion Bible, Oxford University Press, appendix 162, ibula 186.

^ Moneni The Encyclopedia of Religion, Volume 4, ibula 165; The Encyclopedia Americana, Volume 8, ibula 246; na Symbols Around Us, amabula 205-​207.