Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

2 ¿Tʼaqesitanakasat jiwasat juchanïpachätanjja?

2 ¿Tʼaqesitanakasat jiwasat juchanïpachätanjja?

¿Kunatsa ukham jisktʼasiñasajj wali wakiskiri?

Jiwasatï tʼaqesitasat cheqapun juchanïstanjja, ¿janit tʼaqesiñ jukʼaptaykaraksna?

Aka toqet amuytʼam

Kunanakas tʼaqesiñ utjayi ukanakaw akjjarojj qhanañchasiskani. ¿Tʼaqesiñ utjañapatakejj kunanakansa jaqenakajj juchanïtanjja?

  • Jan wal lurat uñjasisa

    Organización Mundial de la Salud (OMS) ukarjamajja, pusi jilïr jaqenakat mayniw wawäskäna ukhajj tʼaqesiyata uñjasïna. Ukat kimsa warminakatjja mayniw nuwjata jan ukajj abusata (jan ukajj paypacha) jakäwipan uñjasirakïna.

  • Munat familiaranak jiwayasisa

    Estadísticas sanitarias mundiales 2018 ukarjamajja, “2016 maranjja 477.000 ukhaniw aka oraqpachan jiwayat uñjasiwayapjje”, ukjja Organización Mundial de la Salud sat organizacionaw qhanañchawayi. Ukampis uka pachpa maran 180.000 jaqenakaw guerranakana ukat yaqha ukhamanakan jiwawayapjje sasin amuyaski ukanakajj janiw uka taypin jakhutäkiti.

  • Usuntañanakan uñjasisa

    National Geographic sat revistanjja, Fran Smith sat warmejj akham sasaw yatiyäna: “Aka oraqpachanjja, waranqa millonats jila jaqenakaw cigarro pitapjje. Ukajj aka phesqa usunakampi usuntayasaw jaqenakar jiwayi: chuymat usuntayasa, lejjwin wila phallayasa, pulmonar jan sum funcionayasa, pulmonar canceraniptayasa ukat yaqha ukhamanakampi” sasa.

  • Jan taqenis mä pachpakïpjjatasata

    Jay Watts sat psicóloga warmejj akham siwa: “Pisin jakasitasata, jan taqenis igualakïtasata, yaqha casta jañchinïtas layku jiskʼachat uñjasitasata, warmïtasata jan ukajj chachätasat yaqhachat uñjasitasata, yaqha cheqaru sarjjañatak obligat uñjasitasata ukat yaqha ukhamanakan uñjasitasatwa llakimpi aynachtʼañajj utji” sasa.

    JUKʼAMP YATJJATAÑATAKEJJA

    ¿Aka oraqejj kuna amtamp luratasa? sat video Internetan jw.org cheqar mantasaw uñtasma.

Bibliajj akham siwa

Tʼaqesiña utjañapatakejja jilapartejj jaqenakaw juchani

Gobiernonakaw tʼaqesiñanak utjayi, jupanakaw jaqenakarojj tʼaqesiyapjje.

‘Jaqejj chʼamanïsajja jaqe masiparuw jan walinak luri’ (ECLESIASTÉS 8:9, TNM).

Jan sinti tʼaqesiñatakejj kunsa lursna

Biblian ewjjtʼanakapajja, jan sinti usuntas jakasiñataki ukat mayninakamp sum apasiñatakiw yanaptʼistaspa.

“Samarañ chuymanïñajj cuerporojj jakañwa churi, ukampis envidiasiñajj chʼakhatpachwa jaqerojj tukji” (PROVERBIOS 14:30).

“Jumanakajj taqe kasta chuyma ustʼayasiñanaksa, colerasiñanaksa, thithiñanaksa, toqesiñanaksa, usuchjir arunak parlañsa, mayninak contra parlañanaksa apanukupjjam” (EFESIOS 4:31).