Yaa mi ní ɔ nɔ

NIHEWI KƐ YIHEWI BIƆ KE

Adebɔ Aloo Bilemi?​—Fã 1: Mɛni He Je Nɛ E Sa Nɛ Ma He Ye Kaa Mawu Ngɛ?

Adebɔ Aloo Bilemi?​—Fã 1: Mɛni He Je Nɛ E Sa Nɛ Ma He Ye Kaa Mawu Ngɛ?

 Adebɔ aloo bilemi?

 Anɛ o heɔ yeɔ kaa Mawu lɛ bɔ níhi tsuo lo? Ke o heɔ yeɔ jã a, lɛɛ mo ná nɛ o le kaa nihewi kɛ yihewi (kɛ nikɔtɔmahi) babauu hu he ye jã. Se ni komɛ deɔ ke níhi nɛ wami ngɛ a mi, kɛ je mluku ɔ tsuo ba kɛ gu bilemi nɔ nɛ ‘Mawu’ he be mi.

 Anɛ o le lo? Nihi nɛ heɔ yeɔ kaa níhi nɛ ngɛ ɔ bile, kɛ nihi tsuo nɛ heɔ yeɔ kaa Mawu lɛ bɔ níhi ɔ nyɛ ɔ tsɔɔ nɔ́ pɔtɛɛ a he ye, se a li nɔ́ tutuutu he je nɛ a he ye jã.

  •   Ni komɛ he ye kaa Mawu lɛ bɔ níhi ejakaa jã nɛ a tsɔɔ mɛ ngɛ jami nɛ a ngɛ mi ɔ mi.

  •   Nihi babauu he ye kaa níhi nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ ba kɛ gu bilemi nɔ ejakaa jã nɛ a tsɔɔ mɛ ngɛ sukuu.

 Munyu nɛ ɔ maa ye bua mo konɛ hemi kɛ yemi nɛ o ngɛ kaa Mawu lɛ bɔ níhi ɔ mi nɛ wa. E maa ye bua mo nɛ o nyɛ nɛ o tsɔɔ ni kpahi o hemi kɛ yemi ɔ mi hulɔ. Se loko o ma nyɛ maa pee jã a, e he hia nɛ o bi o he sane ko:

 Mɛni he je nɛ i heɔ yeɔ kaa Mawu ngɛ?

 Mɛni he je nɛ sane bimi nɛ ɔ he hia a? Ejakaa Baiblo ɔ kɛ ga womi ha kaa o ngɔ “o juɛmi kɛ to” níhi a he. (Roma Bi 12:1, NW) Enɛ ɔ tsɔɔ kaa, e sɛ nɛ hemi kɛ yemi nɛ o ngɛ ngɛ Mawu mi ɔ nɛ pee nɔ́ nɛ daa si ngɛ

  •  he numi nɔ kɛkɛ (E peeɔ mi kaa nɔ ko ngɛ nɛ e nɔ kuɔ pe nɔ tsuaa nɔ)

  •  nɔ́ nɛ ni kpahi deɔ nɔ kɛkɛ (Mawu jali sɔuu lɛ ngɛ ye kpɔ ɔ mi)

  •  nɔ nyɛmi nɔ (Bɔ nɛ ye fɔli tsɔse mi ha a lɛ ha nɛ i heɔ yeɔ kaa Mawu ngɛ​—ke pi jã a jinɛ)

 Se mohu, e sa nɛ mo nitsɛ o ná nɔ mi mami kaa Mawu ngɛ. Nɛ e sa nɛ yi mi tomihi a he je nɛ o heɔ yeɔ jã a nɛ pee yi mi tomi kpakpahi.

 Lɔ ɔ he ɔ, mɛni lɛ ha nɛ o ná nɔ mi mami kaa Mawu ngɛ? Ní kasemi womi nɛ yi ji “Mɛni He Je Nɛ I Heɔ Yeɔ Kaa Mawu Ngɛ?” ɔ maa ye bua mo konɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa. Ke o susu hetohi nɛ nihewi kɛ yihewi kpahi ha ngɛ jamɛ a sane bimi ɔ he ɔ, e maa ye bua mo.

 “Ke i ngɛ sukuu nɛ wa tsɔɔlɔ ɔ ngɛ bɔ nɛ wa nɔmlɔ tso ɔ tsuɔ ní ha a mi tsɔɔe ɔ, e haa nɛ hemi kɛ yemi nɛ i ngɛ kaa Mawu ngɛ ɔ mi waa. Adesa nɔmlɔ tso ɔ he nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ nɔ́ pɔtɛɛ nɛ e tsuɔ. Nɔmlɔ tso ɔ mi ní tsɔwitsɔwi ɔmɛ po ngɛ nɔ́ nɛ a tsuɔ, nɛ behi babauu ɔ, wa yɔse we kaa ní nɛ ɔmɛ ngɛ ní tsue po. Bɔ nɛ adesa nɔmlɔ tso ɔ ngɛ haa ngɛ nyakpɛ wawɛɛ!”​—Teresa.

 “Ke i na mɔ gagaa ko, aloo mele ko nɛ ngɛ fɛu, aloo lɔle ko ɔ, i biɔ ye he ke, ‘Mɛnɔ lɛ pee nɔ́ nɛ ɔ?’ Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nihi nɛ a peeɔ lɔle ngɛ nile wawɛɛ, ejakaa e sa nɛ ní tsɔwitsɔwi nɛ a blaa kɛ peeɔ lɔle ɔ nɛ tsu ní saminya. Lɔ ɔ he ɔ, ke nɔ ko lɛ pee lɔle ɔ, lɛɛ nɔ ko nɛ bɔ adesahi hulɔ.”​—Richard.

 “Ke o yɔse kaa ni leli ngɔ jeha lafahi abɔ kɛ kase ní loko a nu níhi bɔɔ a sisi kɛ kɔ bɔ nɛ níhi ngɛ ha ngɛ je ɔ mi ɔ he ɔ, o maa na kaa sisi numi be he kaa nɔ ko ma susu kaa je mluku nɛ ɔ tsuo ba ngɛ e dɛ he nɛ pi kaa nɔ ko nɛ ngɛ nile nitsɛ lɛ pee!”​—Karen.

 “Ke i ngɛ je mi si kpami he ní kasee fuu ɔ, lɔ ɔ mohu haa nɛ i naa kaa níhi nɛ wami ngɛ a mi ɔ bɛ ngɛ a dɛ he loo kɛ gu bilemi nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, i susu bɔ nɛ a to adebɔ níhi a he blɔ nya saminya ha nɛ a ngɛ a hanɔ pɛpɛɛpɛ ɔ he. Bɔ nɛ adesahi je ekpa ngɛ bɔ ní kpahi a he ha​—wa suɔ nɛ waa le bɔ nɛ wa ngɛ ha, he nɛ wa je, kɛ nɔ́ nɛ maa ba hwɔɔ se. Nihi nɛ heɔ yeɔ kaa adebɔ níhi bile ɔ bɔɔ mɔde kaa a ma tsɔɔ nya kaa adesahi je lohwehi a mi, se a nyɛ we nɛ a tsɔɔ nɔ́ he je nɛ e slo adesahi kulaa ngɛ lohwehi a he ɔ. Imi lɛɛ, i susu kaa e he wɛ kulaa kaa nɔ ko ma ‘he ye’ kaa Bɔlɔ ko ngɛ pe nɛ e ma he ye ngɛ bilemi tsɔɔmi ɔ mi.”​—Anthony.

 Bɔ nɛ ma plɛ kɛ tsɔɔ ye hemi kɛ yemi ɔ mi ha

 Ke o sukuu bi ɔmɛ ngɛ o he fɛu yee kaa o heɔ yeɔ ngɛ nɔ́ ko nɛ o nɛ́ mi ɔ, mɛni o maa pee? Ke a de ke, je mi si kpami “ma nɔ mi kaa” bilemi tsɔɔmi ɔ ji anɔkuale ɔ, mɛni o maa pee?

 Kekleekle ɔ, mo ná nɔ mi mami kaa nɔ́ nɛ o heɔ yeɔ ɔ ji anɔkuale. Ko ha nɛ munyuhi nɛ a maa tu ɔ nɛ gba o nya aloo e pee mo zo. (Roma Bi 1:16) E sa nɛ o kai kaa:

  1.   Tsa pi mo pɛ nɛ o he ye jã; nihi babauu heɔ yeɔ kaa Mawu ngɛ. A kpɛti ni komɛ ji ní leli kɛ nihi nɛ a ya sukuu kɛ ya tsitsaa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, je mi si kpali komɛ heɔ yeɔ kaa Bɔlɔ ko ngɛ.

  2.   Ke nihi de ke a he we yi kaa Mawu ngɛ ɔ, be komɛ ɔ, nɔ́ tutuutu nɛ a ngɛ tsɔɔe ji kaa a nui Mawu sisi. A nɛ́ odase ko nɛ a kɛ tsɔɔ a munyu ɔ mi, mohu ɔ, a biɔ ke, “Ke Mawu ngɛ ɔ, mɛni he je nɛ e ngmɛ nɔ́ nami blɔ?” Ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, a daa a he numi nɔ kɛ mwɔɔ sane nɛ biɔ níhi a he susumi kɛ ya tsitsaa nɛ ɔ nya.

  3.   “Mumi mi” níhi aloo Mawu jami he hia adesahi. (Mateo 5:3) Enɛ ɔ biɔ nɛ wa ná Mawu mi hemi kɛ yemi. Lɔ ɔ he ɔ, ke nɔ ko de ke Mawu be ɔ, lɛɛ e he hia nɛ jamɛatsɛ ɔ nɛ tsɔɔ nya, se pi mo.​—Roma Bi 1:18-20.

  4.   Sisi numi ngɛ he kaa nɔ ko ma he ye kaa Mawu ngɛ. Ejakaa odase ngɛ nɛ maa nɔ mi kaa níhi nɛ wami ngɛ a mi ɔ be nyɛe maa ba ngɛ mɛ nitsɛmɛ a dɛ he. Se odase ko be nɛ tsɔɔ kaa níhi nɛ wami ngɛ a mi ɔ ba ngɛ a dɛ he loo a bile kɛ je nɔ́ ko nɛ wami be mi ɔ mi.

 Lɛɛ ke nɔ ko bi mo nɔ́ he je nɛ o he ye kaa Mawu ngɛ ɔ, mɛni o ma de? Mo susu si fɔfɔɛhi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ a he nɛ o hyɛ.

 Ke nɔ ko de ke: “Nihi nɛ li womi mi pɛ nɛ a he ye kaa Mawu ngɛ.”

 O ma nyɛ ma de ke: “Anɛ o kplɛɛ nɔ́ nɛ nihi pɔɔ de mi nɛ ɔ nɔ lo? Imi lɛɛ i kplɛɛ we nɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, be ko ɔ, a bi je mi si kpali nɛ a he hiɛ pe 1,600 munyu ngɛ yunivɛsiti komɛ nɛ a he biɛ ɔ a mi. Ke a gba je mi si kpali nɛ ɔmɛ a mi etɛ ɔ, e mi kake tsɔɔ kaa a he ye kaa Mawu ngɛ. a Anɛ o ma de ke je mi si kpali nɛ ɔmɛ li womi mi akɛnɛ a he ye kaa Mawu ngɛ ɔ he je lo?”

 Ke nɔ ko de ke: “Ke Mawu ngɛ ɔ, lɛɛ mɛni he je nɛ je ɔ mi hyi tɔ kɛ nɔ́ nami?”

 O ma nyɛ ma de ke: “Eko ɔ, nɔ́ nɛ o ngɛ tsɔɔe ji kaa o nui bɔ nɛ Mawu peeɔ e ní ha a sisi​—aloo eko ɔ, e peeɔ mo kaa e tsu we nyagba amɛ a he ní. Aloo pi jã? [Ngmɛɛ lɛ blɔ nɛ e ha heto.] I le nɔ́ he je nɛ nɔ́ nami hyi je ɔ mi tɔ ɔ. Heto ɔ haa nɛ nɔ tsui nɔ ɔ e mi. Se loko o maa nu sisi ɔ, e he hia nɛ o susu Baiblo tsɔɔmi slɔɔtohi a he. Anɛ o maa suɔ nɛ o le babauu lo?”

 Munyu nɛ ji, “Adebɔ aloo Bilemi?​—Fã 2” nɛ nyɛɛ se ɔ maa tsɔɔ nɔ́ he je nɛ bilemi tsɔɔmi ɔ nyɛ we nɛ e tsɔɔ bɔ nɛ wa plɛ kɛ ba wami mi ha a mi saminya.

a He nɛ a je munyu ɔ ke je: Social Science Research Council, “Religion and Spirituality Among University Scientists,” nɛ Elaine Howard Ecklund ngma ngɛ February 5, 2007.