Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Divorcio: ¿Bix jeʼel a jóokʼol táanileʼ?

Divorcio: ¿Bix jeʼel a jóokʼol táanileʼ?

«Jach muʼyajnajen. Tumen jach maʼalob u bin kaʼach tuláakal, chéen ka téek kʼexpaji.» (MARK, * junpʼéel jaʼab u divorciartuba)

«In wíichameʼ anchaj baʼal u yil yéetel juntúul koʼolel jeʼex u jaʼabil k-hijaeʼ. Le ka tin divorciartinbaoʼ páajchaj in púutsʼul tiʼ u kʼaakʼas modos in wíicham, baʼaleʼ jach suʼtsil le baʼax tu beetajtenoʼ; tin wuʼuyaj mix baʼal in biilal.» (EMMELINE, diecisiete jaʼaboʼob u divorciartuba)

Yaan máakeʼ ku divorciarkuba tumen ku tuklikeʼ maas jeʼel u bin utsil tiʼeʼ. Uláakʼeʼ maʼ u kʼáat u divorciartubaiʼ, baʼaleʼ maʼ tu páajtal u beetik ka pʼáatak u núup tu yéetel. Jeʼel bixakeʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob cuenta maas ku talamtal u kuxtaloʼob. Wa teech maʼ úuch a divorciartabaeʼ tsʼoʼok a wilkeʼ lelaʼ junpʼéel baʼal jach talam. Koʼox ilik jujunpʼéel tiʼ le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le Biblia jeʼel u yáantkechoʼ.

TALAMIL 1: TUUKULOʼOB MAʼ MAʼALOBTAKIʼ.

Le baʼaxoʼob maas chiʼichnakkúuntik máakoʼ letiʼe taakʼinoʼ, u líiʼsaʼal le paalaloʼoboʼ yéetel u yuʼubikuba máak tu juunal; le baʼaloʼobaʼ maʼ chéen chʼaʼabil u luʼsik tu tuukul máakiʼ. Juntúul psicóloga tsʼoʼok u kíimil ku kʼaabaʼtik Judith Wallersteineʼ tu yileʼ jujuntúul máakoʼobeʼ kex tsʼoʼok u máan kʼiin u divorciartubaʼobeʼ láayliʼ ku yuʼubikubaʼob traicionartaʼanoʼobeʼ, xúumpʼattaʼanoʼob, yéetel ku tuklikoʼobeʼ «le kuxtaloʼ injusto, ku lúuʼsik u yóol máak yéetel ku beetik u yuʼubikuba chéen tu juunal».

BAʼAX JEʼEL U PÁAJTAL A BEETKEʼ

  • Maʼ a chaʼik u kuup ta puksiʼikʼal. Maʼ xaaneʼ ka sen tuklik le máax yaan ta wiknal kaʼachoʼ tumen láayliʼ a yaabiltmeʼ. Tsʼoʼoleʼ kex wa jach kʼaas biniktech tu yéeteleʼ, maʼ xaaneʼ yaj ta wóol maʼ béeychaj u yantalteʼex kiʼimak óolaliʼ (Proverbios 5:18). Maʼ kʼaas a jóoʼsik u ‹súutukil utiaʼal a wokʼoliʼ› (Eclesiastés 3:1, 4).

  • Maʼ a pʼáatal ta juunal. Maʼ kʼaas ka anakech ta juunal junsúutukiʼ, baʼaleʼ wa mantatsʼ bey a beetkoʼ jeʼel u beetiktech kʼaaseʼ (Proverbios 18:1). Tʼaanen tiʼ baʼaloʼob maʼalobtak, tumen wa ka tʼaan chéen tiʼ talamiloʼobeʼ jeʼel a náachkuntik a amigoʼob tiʼ techeʼ. Utiaʼal a chʼaʼtuklik junpʼéel baʼal jach kʼaʼanaʼan le táant a divorciarkabaoʼ kaxt u yáantaj juntúul máax a kʼubmaj a wóol tiʼ.

  • Kanáantaba. Le divorciooʼ u suukileʼ ku taasik talamiloʼob jeʼex u naʼakal u presión máak wa u tsaʼayal sen chiʼibal pool tiʼ. Tséentaba tubeel, beet ejercicio, yéetel weenen maʼalob (Efesoiloʼob 5:29).

  • Náachkunt tiʼ teech baʼaloʼob jeʼel u beetik a tsʼíikil ken a kʼaʼajs le a núup kaʼachoʼ, baʼaleʼ líiʼs le juʼunoʼob kʼaʼanaʼantakoʼ. Wa ku beetik u yaatal a wóol baʼaloʼob jeʼex le fotoʼob chʼaʼabteʼex le ka tsʼoʼok a beeleʼexoʼ, líiʼsoʼob utiaʼal a paalal.

  • Maʼ u yantaltech tuukuloʼob kʼaastak. Olgaeʼ tuʼus yéetel yaanal tumen u yíicham. Ka tsʼoʼok u divorciarkuba tiʼeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ tu xuʼulul kaʼach in tuklik: ‹Le x-chʼuup máax yéetel binoʼ míin maas koʼolel ke teen›». Olgaeʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ le tuukul beyaʼ le lúuʼsik u yóol (Proverbios 18:14).

    Yaʼab máakoʼobeʼ utiaʼal u jetsʼik u tuukuloʼobeʼ ku káajal u tsʼíibtikoʼob baʼax ku tuklikoʼob. Wa teech ka beetik beyoʼ luʼs ta pool le baʼaloʼob kʼaastakoʼ yéetel tuukulnen tiʼ baʼaloʼob maʼalobtak (Efesoiloʼob 4:23). Ilawil bix jeʼel a beetkeʼ:

    Kʼaakʼas tuukul: In culpa úuchik in tuʼusul tumen in núup.

    Maʼalob tuukul: Kex wa yaan tuʼux fallarnajeneʼ in núupeʼ maʼ unaj u tusken kaʼachiʼ.

    Kʼaakʼas tuukul: Chéen tin peʼertaj in tiempo tu yéetel.

    Maʼalob tuukul: Maas jeʼel u kiʼimaktal in wóol wa ka tuukulnaken tiʼ le kʼiinoʼob ku taaloʼoboʼ, maʼ tiʼ le baʼax úuchoʼ.

  • Maʼ a beetik u cuentail le tʼaanoʼob lúuʼsik a wóoloʼ. Jujuntúul tiʼ a láakʼtsiloʼob wa a amigoʼob taak u yáantkechoʼobeʼ jeʼel u yaʼalikoʼobtecheʼ: «Deporsi maʼ tu convenirtech kaʼachi», wa «Dioseʼ u pʼekmaj le divorciooʼ». * Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Maʼ a tsʼáaik a wóol tiʼ tuláakal baʼax ku yaʼalaʼal» (Eclesiastés 7:21). Martina, juntúul koʼolel kaʼapʼéel jaʼab u divorciartubaeʼ, ku yaʼalik: «Tu lugar in sen tuklik le tʼaanoʼob ku lúuʼsik in wóoloʼ, kin wilik u yantalten u tuukul Dios, tumen u tuukuloʼobeʼ maas kaʼanaltakoʼob ke le k-tiaʼaloʼ» (Isaías 55:8, 9).

  • Orarnen tiʼ Dios. Dioseʼ ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ ka u ‹pʼatoʼob tu kʼab tuláakal le kuuch chiʼichnakkúuntikoʼoboʼ›, maases le nukuch talamiloʼoboʼ (1 Pedro 5:7).

BEET LELAʼ: Tsʼíibt tekstoʼob tiʼ le Biblia jeʼel u meyajtechoʼ ka a tsʼáa teʼ tuʼux jeʼel u páajtal a wilik sáamsamaloʼ. Yaan uláakʼ tekstoʼob tsʼoʼok u yáantik le máaxoʼob u divorciarmubaʼoboʼ: Salmo 27:10, 34:18, Isaías 41:10 yéetel Romailoʼob 8:38, 39.

Chaʼa u yáantkech u Tʼaan Dios teʼ talam kʼiinoʼobaʼ

TALAMIL 2: A BISKABA YÉETEL LE A NÚUP KAʼACHOʼ.

Juliana, 11 jaʼaboʼob tsʼokaʼanik u beeleʼ, ku yaʼalik: «Tin kʼáat óoltaj tiʼ in wíicham maʼ u pʼatken. Baʼaleʼ le ka bineʼ jach tin chʼaʼkʼuxtaj letiʼ, bey xan le koʼolel máax yéetel binoʼ». Yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku divorciarkubaʼoboʼ ku xáantal u chʼaʼpʼektmaj u núupoʼob kaʼachoʼ, baʼaleʼ u jaajileʼ kʼaʼabéet u tʼankubaʼob, maases wa yaan u paalaloʼob.

BAʼAX JEʼEL U PÁAJTAL A BEETKEʼ

  • Kanáant bix kan tʼaan yéetel le a núup kaʼachoʼ. Aʼal chéen le baʼax kʼaʼabéetoʼ yéetel maʼ a xáantal. Yaʼab máakeʼ tsʼoʼok u yilkeʼ maas maʼalob ka beetaʼak beyoʼ (Romailoʼob 12:18).

  • Maʼ a waʼalik baʼaloʼob jeʼel u beetik u tsʼíikileʼ. Ken a wuʼuy bey táan u yaʼalaʼaltech baʼaleʼ, kʼaʼajaktech baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ: «J-ojéelajoʼobeʼ maʼ suuk u tʼaanoʼob yaʼabiʼ» (Proverbios 17:27). Wa ka wilik maʼ tu páajtal a controlarkabaeʼ, jeʼel u páajtal a waʼaliktiʼeʼ: «Yaan in tuklik le baʼaxoʼob ta waʼaloʼ, tsʼoʼoleʼ k-tsikbal».

  • Tak tuʼux ku páajtaleʼ junpáaykuntaba tiʼ a núup tiʼ baʼax yaan yil yéetel juʼunoʼob kʼaʼanaʼantak tu táan le leyoʼ, le yaan yil yéetel taakʼinoʼ bey xan yéetel tsʼaak.

BEET LELAʼ: Wa ken kaʼa tʼaanakech yéetel, ka wilik bey maʼ tu páajtal a tsikbaleʼex maʼalobeʼ, aʼaltiʼ maas maʼalob ka tsikbalnakeʼex tuláakʼ kʼiin wa tiʼ correo electrónico (Proverbios 17:14).

TALAMIL 3: ÁANT A PAALAL U AKTÁANT LE TALAMILOʼ.

Mariaeʼ ku yaʼalik baʼax úuch le táant u divorciarkubaoʼ: «In chan hijaeʼ chéen okʼol ku beetik yéetel joʼopʼ u kaʼa wixkuba tu cama. U kiik xaneʼ kex maʼ tu yeʼesik baʼax ku yuʼubikeʼ tin wilaj yaan baʼax ku yúuchultiʼ». Kex ku yaatal ta wóoleʼ maʼ xaaneʼ ka wuʼuyik minaʼantech u tiempoil mix u muukʼil utiaʼal a wáantik a paalal bejlaʼa maas kʼaʼabéettiʼobaʼ.

BAʼAX JEʼEL U PÁAJTAL A BEETKEʼ

  • Líiʼs u yóol a paalal ka u yaʼaloʼobtech bix u yuʼubikubaʼob, kex a wojel maʼ xaaneʼ chéen «sen tʼaan» ken u beetoʼob (Job 6:2, 3).

  • Maʼ a tsʼáaik u kuuchoʼob. Kex kʼaʼabéet u líiʼsaʼal a wóol yéetel kex ka a wil bey jeʼel a wáantaʼal tumen a paalaleʼ maʼ maʼalob ka a kʼáat áantaj tiʼob yéetel a talamiloʼobiʼ (1 Corintoiloʼob 13:11). A paalaloʼobeʼ maʼ utiaʼal a tsikbaltiktiʼob tuláakal le baʼax ku yúuchultechoʼ mix utiaʼal u tʼaanoʼob ta woʼolal wa tu yoʼolal le a núup kaʼachoʼ.

  • Maʼ a beetik nukuch kʼeexoʼob ichil u kuxtaloʼob. Wa ku páajtaleʼ maʼ a kʼexik tuʼux kajaʼaneʼex yéetel maʼ u xuʼulul a beetkeʼex le baʼaloʼob suukteʼexoʼ. U maas kʼaʼanaʼanileʼ maʼ a pʼatkeʼex le baʼaloʼob jeʼex u xookil le Bibliaoʼ yéetel le adoración ich familiaoʼ (Deuteronomio 6:6-9).

BEET LELAʼ: Teʼ semanaaʼ aʼal tiʼ a paalal a yaabiltmoʼob yéetel maʼ u culpaʼob úuchik a divorciarkabaiʼ. Núuk u kʼáatchiʼob baʼaleʼ maʼ a culpartik le a núup kaʼachoʼ.

Techeʼ jeʼel u páajtal a jóokʼol táanil kex tsʼoʼok a divorciarkabaeʼ. Melissa, máax 16 jaʼaboʼob tsʼokaʼanik u beeleʼ, ku yaʼalik: «Le ka tin divorciartinbaeʼ tin tuklaj: ‹Maʼ bey in kʼáat ka xiʼikten kaʼachoʼ›». Baʼaleʼ bejlaʼeʼ tsʼoʼok u chan líikʼil u yóol. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le ka tin naʼataj maʼ tu páajtal in kʼexik le baʼax úuchoʼ, chan maʼalobchaj bix in wuʼuyikinba».

^ xóot’ol 2 Kʼexaʼan jujunpʼéel kʼaabaʼob.

^ xóot’ol 18 Dioseʼ u pʼeek u divorciarkuba máak chéen utiaʼal u traicionartik u núup. Baʼaleʼ wa u núup máak ku núupkʼebantaleʼ Dioseʼ ku chaʼik tiʼ máak ka u divorciartuba wa u kʼáat (Malaquías 2:16; Mateo 19:9). Ilawil le xook «¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le divorcio yéetel u pʼatik u núup máakoʼ?» teʼ libro «Pʼáateneʼex tiʼ u yaakunaj Jajal Dios», táan juʼun 219-221, beetaʼan tumen u jaajkunajoʼob Jéeoba.

TUKULTE

  • ¿Tsʼoʼok wa in jóoʼsik u súutukil utiaʼal in woʼtik le úuchik in divorciarkinbaoʼ?

  • ¿Bix jeʼel in tuʼubsik le baʼaloʼob kʼaastak tu beetajten in núup kaʼachoʼ?