Atus 7:1-60
7 Tawamhã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma, daꞌãma romhuriꞌwa sasedoti tisiré norĩ nhipai u ipire hã ma tô Estevã sadanha, ãne:
— Ã hã da te iꞌaiwasuꞌu zaꞌra hã, e tô sena.
2 Estevã ma tô sadaꞌâ, ãne:
— Ĩsisãnawã norĩ duré damama norĩ, ĩwapari zaꞌra waꞌaba. ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono iwaihuꞌu pe hã ma tô sihâiꞌré wahiꞌrada Abraꞌãhã ma, Mezopotãmia na tiꞌa nhisi ãma ꞌre sãmra mono ré hã, zahadu Harã na ꞌri nhoꞌõmo nhisi u morĩ õ ré hã.
3 Ãne te tãma tinha: “Maꞌãpé asiptiꞌai hawi aiwatobro, duré asisãnawã norĩ waꞌwa ꞌre iꞌaihâimana mono zém hawimhã, tiꞌa za te aima ihâiꞌrézéb u aimorĩ da.”
4 Tawamhã ma tô watobro, tisiré Caudeia norĩ nhiptiꞌai hawimhã. Harã u ma tô mo, tame ꞌre sãmra mono da. Imama tiwi dâꞌâ parimhã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã ãwa ma tô we saprõ. Ãhãta te awaꞌawi na hã iwa aihâimana zaꞌra waꞌwa, tiꞌai wa.
5 ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã ã hã tiꞌa te te tãma sõmri õ di aꞌâ, tiꞌai waꞌõno isurure hã. Tane nherẽ, ma tô tãma ropisutu, niwapsi ã hã tiꞌa hã za te te tãma isõmri na duré iꞌuirĩ na hã isihudu norĩ te na hã. Ãne na ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã ma tô tãma ropisutu, Abraꞌã hã zahadu ꞌra õ nherẽ.
6 Te duré tãma tinha, ãne: “Asihudu norĩ hã taré te za dasiré aꞌuwẽꞌõ na ꞌre hâimana zaꞌra, danhiptiꞌai ꞌremhã. Tamemhã pawaꞌâbâ ãna te za te te dama ꞌre romhuri zaꞌra. Te za duré da te tãma ꞌre robꞌmanharĩ wasété zaꞌra, 400 na wahub ꞌremhã.”
7 — Tane nherẽ, wa za tãma robꞌmanharĩ wasété zaꞌra, dazaꞌru tedeꞌwa norĩ ma hã, pawaꞌâbâ ãna te te tãma ꞌre romhuri zaꞌra mono da, te te tãma ꞌre iꞌru zahi zaꞌra mono norĩ ma hã. Taha parimhã asihudu norĩ hã te za wairé, ta hawimhã. Tawamhã ãme te za ĩꞌãma ꞌre wata zaꞌra.
8 ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma tô Abraꞌãhã ma pisutu, danhihâiwata nhihâri hã te te tãma iropisutuzé waihuꞌuzéb da hã. Tahawa Abraꞌã hã tiꞌra ma tô sihâiwata nhizâ Izaqui hã, 8 na bâdâ ãma siꞌutõrĩ parimhã ipotozém na hã. Izaqui hã tiꞌra Zaco hã ma tô duré sihâiwata nhizâ. Tane Zaco hã tiꞌra 12 na ihâiba zaꞌra norĩ hã ma tô nasi anhihâiwata nhihâ.
9 Estevã hã ma ãma uzusi, ãne:
— Zuzé hã ma tô isisãnawã norĩ hã te te siwi ꞌre sõꞌru. Tahawa ma tô siwi wede, pawaꞌâbâ ãna dama romhuriꞌwa da, Ezitu u hã. Tane nherẽ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã te Zuzéhé siré tihâiba.
10 Tahawa, marĩ te te ꞌre iꞌazépata mono zé wi hã ma tô te te ꞌre sõꞌreptu. Zuzé hã Ezitu te apito Faraoho nhoꞌre sa wamhã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã ma tô tãma tisõ rowaihu hã, taha zarina, Farao hã te te wẽsãmri da hã. Tahawa Farao hã ma tô pisutu, Ezitu ꞌre rotiꞌwa da, duré apito nhimiromhurizé ꞌri ꞌrãihâ ꞌremhã robꞌmadâꞌâꞌwa da hã.
11 Taha parimhã dasa zô, ma tô rowaptâ Ezitu ꞌremhã duré Canaꞌã ꞌremhã. Ma tô duré robzépata zaꞌẽtẽ zaꞌra ni, tame. Tahawa wahiꞌrata norĩ ma hã marĩ õ di, te te ꞌre ihuri mono da hã.
12 Tawamhã Zaco hã Ezitu ãma buru nho wasuꞌu te te wapari wamhã, ma tô wahiꞌrata norĩ hã satõrĩ zaꞌra, tamomo siꞌabaꞌré da, imorĩꞌrata na.
13 Maparane ãma isiꞌabaꞌréi ãma Zuzé hã ma tô tisisãnawã norĩ ma siwasuꞌu, te te siwi waihuꞌu da hã. Tahawa Farao hã ma tô oto waihuꞌu zaꞌra, Zuzéhé mama hawi aꞌuwẽ norĩ hã.
14 Taha parip si, Zuzé hã ma tô timama Zacoho zô hã hâ, duré uburé ihawi aꞌuwẽ norĩ hã. Tahawa ma tô itẽme aiꞌabaꞌré, 75 na ihâiba zaꞌra hã.
15 Tawamhã Zaco hã ma tô mo Ezitu u. Tame ma tô dârâ. Ma tô duré aiꞌutõ, wahiꞌrata norĩ hã.
16 Ihi norĩ hã ma tô ꞌwasari ni apâ, Siquẽ na ꞌri nhoꞌõmo nhisi u. Tame ma tô séme ni, Abraꞌã hã daꞌru te te iꞌuipra ãma, Hamohõ nhihudu norĩ wi.
17 — Tawamhã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã Abraꞌãhã ma, te te iropisutuzé hã te te tãma ãma iꞌuwaimramizéb u hã, romhuture wamhã oto, wahiꞌrata norĩ hã ma tô sina hâꞌâ pe, Ezitu ꞌremhã.
18 Tawamhã apito aimawi hã ma tô ãzé Ezitu ꞌremhã, Zuzéhé wasuꞌu waihuꞌuꞌõꞌwa hã.
19 Ta hã apito hã hâimana nhipese na si ma tô wahiꞌrata norĩ ma hã ꞌre hâimana. Ma tô duré te te tãma ꞌre robꞌmanharĩ wasété zaꞌra. Ma tô damama norĩ ma roti zahi ꞌmanha, tiꞌra ipoto té hã te te ꞌre rẽme zaꞌra mono da, ꞌre dâꞌâ zaꞌra mono da.
20 Taha ré, ma tô podo Mozési hã, aiꞌutépré iwẽ uptabi hã. Aꞌamo siꞌubdatõ na ma tô imama norĩ hã ꞌmadâꞌâ zahuré, ꞌri ꞌre.
21 Te te oto rẽme zahuré wamhã, apito Faraoho ꞌra sipiꞌõ hã ma tô tiꞌâ. Tiꞌra uptabi ne ma tô prédu.
22 Tawamhã Mozésihi ma, ma tô romnhoré zaꞌra ni, ezipsiu norĩ te, uburé rowaihuꞌuzé, ꞌre ihâimana zaꞌra mono ꞌremhã. Tahawa mreme nhiptete uptabi di, duré marĩ te te ꞌre iꞌabꞌmanharĩ mono zém na hã siptete di.
23 Estevã hã ma ãma uzusi duré, ãne:
— Mozésihi ãma 40 na ãma wahu wamhã, ma tô sima rowairébé, tisiré aꞌuwẽ Izaraéu nhihudu norĩ hã te te waimrami mono da.
24 Tame ma tô ꞌmadâ ezipsiu hã, te te ꞌre préꞌé mono ré isiré hã. Tahawa ma tô aimapa. Ma tô ꞌruiwaꞌâ, Izaraéu nhihudu hã. Ma tô tiwĩ, ezipsiu hã.
25 Mozési hã ma tô rosaꞌrata, isiré norĩ hã te te ãma rosaꞌrata zaꞌra da newa, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te te ipisutu na te te sõꞌreptu zaꞌra da. Tane nherẽ, te te ãma rosaꞌrata waihuꞌu zaꞌra õ di.
26 Awẽm na hã, Mozési ma tô mo, tisiré Izaraéu nhihudu norĩ maparane isiꞌahâri zahuré u. Ãma siwanhizari da, ma tô tãma nharĩ zahuré, ãne: “Aibâ norĩ, ĩwapari aba. A norĩ waꞌwa hã asisãnawãi waꞌwa. E marĩ da, te asiꞌahâri ꞌwa.”
27 — Tane nherẽ, tisiré ma, robꞌmanharĩ wasété ꞌwa hã ma tô Mozési hã saꞌré. Ãne te tãma tinha: “E ꞌwa hã ma tô aipisutu wanhibꞌihâꞌa da hã, duré waꞌãma rowairébéꞌwa da hã.
28 E te asima iwẽ, ĩwĩrĩ da, ahâmhâ ezipsiu iwĩrĩ ne.”
29 Mozési hã ãne hã te te wapari wamhã, ma tô aimani Midiã na romnhisi u. Tame ma tô ꞌre sãmra dasiré aꞌuwẽ õ na. Tame ma tô duré tiꞌra, maparane iꞌra aibâ norĩ hã.
30 — 40 na wahu siꞌutõrĩ parimhã, Mozésihi ma, ma tô sihâiꞌré hâiwa hawi romhuriꞌwa hã, Sinaꞌi na ẽtẽ ꞌrãihâ nhisi ꞌrata, rop si ꞌre irosaꞌwari mono ãma, wede zapore roꞌo waꞌwa.
31 Mozési hã ma tô ãma titobꞌuzu, te te ꞌmadâꞌâ wamhã. Tahawa, ma tô ꞌrâwi itẽme sina rotété, te te ꞌmadâꞌâ wẽ da. Tawamhã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono mreme hã ma tô wapa. Ãne te tãma tinha:
32 “Wa hã aihiꞌrata norĩ te ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, Abraꞌãhã te, Izaquihi te, duré Zacoho te, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono.” Mozési hã pahi te, ma tô rẽrẽ. Duré pahi te, te te ꞌmadâꞌâ waihuꞌu õ di.
33 Tawamhã Uburé Danhibꞌapito te tãma tinha: “Sani na aiparaꞌuza hã. E marĩ wa. Ãhã tiꞌa iwa isa hã iwazéb zahi.
34 Wa tô ꞌmadâ, ĩnhibꞌaꞌuwẽ norĩ hã Ezitu ꞌre, da te tãma ꞌre irobꞌmanharĩ wasété zaꞌra mono zé hã. Wa tô duré wapa, ꞌre iwazidi zaꞌra mono zé hã. Tahawa wa tô we siꞌra, te sõꞌreptu zaꞌra da. Ãhã na hã wa za oto asatõ, Ezitu u hã.”
35 — Ã hã tô Mozési, da te dasiwi iwẽꞌõ, ã hã damreme na hã: “E ꞌwa hã ma aipisutu wanhibꞌihâꞌa da, duré waꞌãma rowairébéꞌwa da.” Tane nherẽ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã siꞌuihâ na ma tô pisutu danhibꞌihâꞌa da, duré te te dazani zaꞌra da, hâiwa hawi romhuriꞌwa nhimipawaptobzém na wedezapore roꞌo waꞌwa tãma isihâiꞌré hã.
36 Ta hã ma tô Izaraéu nhihudu norĩ hã sani zaꞌra, Ezitu hawimhã. Marĩ dama iꞌmanharĩ waihuꞌuꞌõ hã ma tô tame abꞌmanha, duré iwẽ uptabi hã, duré Âpré na âporé nhisi ãma hã duré rop si ꞌre irosaꞌwari mono ãma hã, 40 na wahub ꞌremhã.
37 Tô ã hã Mozési te te inharĩ Izaraéu nhihudu norĩ ma, ãne: “ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã te za tizadawa ꞌmahârâꞌwa pisutu aiwaꞌwab zaꞌra waꞌaba hã, ĩsine hã.”
38 Mozési hã ma tô Izaraéu nhihudu norĩ siré tihâiba, rop si ꞌre irosaꞌwari mono ãma siré siꞌrãꞌõtõ ré hã, duré wahiꞌrata norĩ siré, duré hâiwa hawi ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma romhuriꞌwa, Sinaꞌi na ẽtẽ ꞌrãihâ nhisi ãma te te tãma inharĩ siré. Ta hã Mozési, ma tô ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimiroti isiꞌutõrĩꞌõ hã tiꞌâ. Ta hã ma tô duré wama sõmri zaꞌra.
39 — Tane nherẽ, wahiꞌrata norĩ hã te te sima wẽ zaꞌra õ di, Mozési hã te te siwi iwapari pese da hã. Tahawa ma tô siwi wẽꞌõ. Ma tô duré sima wẽ zaꞌra, apâ te te sina siri zaꞌra da, Ezitu u.
40 Tahawa, Arãhã ma, ma tô nharĩ zaꞌra, ãne: “Maꞌãpé, ihâibaꞌõ norĩ ꞌmanharĩ romhâiba hã wama ꞌmanharĩ zaꞌra na, wanhowa imorĩ zaꞌra da hã. Wa te waihuꞌu zaꞌra õ di, Mozésihi ma iromhâimanazé hã, Ezitu hawi we te te iwazani zaꞌra hã.”
41 Tahawa, ma tô siwi ꞌmanha, romhâiba powawẽ zapu hã. Abaze hã ma tô duré tãma simro zaꞌra, tinhoprubzé hã. Taha pari dato hã ma tô tãma ꞌmanharĩ zaꞌra, iwazép sina siꞌuihâ na te te siwi iꞌmanharĩ ma hã.
42 Tahawa, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, ma tô tiwi aiꞌré zaꞌra. Ma tô duré tãma saꞌré zaꞌra, wasi norĩ na ꞌre wata zaꞌra mono da hã. Taha na ma tô ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono zadawa ꞌmahârâꞌwa hã ãma robꞌuiꞌéré, duréihã, ãne:“Izaraéu nhihudu norĩ, ĩmai õ di, abaze isimroi waꞌwa hã, ãma asõprub zaꞌra waꞌaba da hã, 40 wahub ꞌremhã rop si ꞌre irosaꞌwari mono ãma hã.
43 Moloqui na ihâibaꞌõ* nhisi te, romhâ ꞌmanharĩ na ꞌri hã ma tô asiwi iꞌâri ꞌwa, duré romhâiba, Raifã na wasi nhisi hâiba na iꞌmanharĩ hã.Ã norĩ hã ate zaꞌra waꞌwa romhâiba ꞌmanharĩ, iꞌmanharĩ zaꞌra waꞌwa, ãma ꞌre aiwata zaꞌra waꞌaba mono da.Tahawa airom nhiti wa za asatõrĩ zaꞌra waꞌwa, Babilonia nhipai u hã.”
44 — Rop si ꞌre irosaꞌwari mono ãma, wahiꞌrata norĩ ma, ma tô ꞌre hâimana romhâ ꞌmanharĩ na ꞌri hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ꞌre isãmra mono zé hã. Taha ꞌri ꞌmanharĩ hã ma tô siwi ꞌmanha, Mozésihi ma, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te te iwaihuꞌuzéb zarina, ꞌri ꞌmanharĩzé hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te te ihâiꞌré zarina.
45 Romhâ ꞌmanharĩ na ꞌri hã ihiꞌrata norĩ te te tãma isõmri zaꞌra hã, ta hã ma tô siwi tiꞌâ, wahub ahâ parimhã Zozuéhé siré hã. Ma tô duré te te waibu tiꞌa hã dawamri mono bâ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã isõꞌa zaꞌra te te ꞌre idaꞌazani mono hã tiꞌai hawimhã. Romhâ ꞌmanharĩ na ꞌri hã ma tô isiré ꞌre hâimana zaꞌra, Davi hã ꞌre ihâimana mono zéb u.
46 Davi hã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma tô wẽsã. Ma tô duré tiwi waptẽ, te te tãma rowairébé da, ꞌri hã te te ꞌmanharĩ da, Zacoho te ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma.
47 Tane nherẽ, Salomahã si ma tô ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhorõwa hã ꞌri.
48 — Tane nherẽ, Danhipai u ꞌre Ihâimana mono hã ꞌre sãmra mono õ di, aꞌuwẽ norĩ te te ꞌre iꞌri zaꞌra mono ꞌremhã. Ma tô ãma robꞌuiꞌéré isadawa ꞌmahârâꞌwa hã:
49 “Hâiwa hã ꞌre ĩnhamra mono zé. Tiꞌa hã ĩpara te, ꞌre isimizusi mono zé.E niha hã ꞌri, ĩma asiwi ꞌmanharĩ aba da bâ bété. E mame ꞌre ĩwaꞌutu mono da bâ bété.
50 E ĩnhibꞌrata na uburé marĩ hã te ꞌre abꞌmanharĩ mono ã bâ bété.”
51 Tawamhã Estevã ma timreme na ꞌrãsutu, ãne:
— E niha iꞌaipoꞌre õ zaꞌra waꞌwa, iꞌaipẽꞌẽ tete zaꞌra waꞌwa, duré iꞌaipoꞌreptõ zaꞌra waꞌwa, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono mreme iwapari zaꞌra waꞌaba da hã! Aihiꞌrata norĩ ne hã, te ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono Pẽꞌẽzani ꞌre iwẽꞌõ uꞌâsi zaꞌra waꞌaba mo.
52 E ꞌmaihâimana bâ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono zadawa ꞌmahârâꞌwa hã, aihiꞌrata norĩ te te siwi iꞌruiwapari õ hã. Ma tô te te ꞌre simro, Iwẽ uptabi hã za we imorĩzé te te ꞌre iꞌmahârâ zaꞌra mono norĩ hã. Ta hã ma tô a norĩ waꞌwa hã asiwi ihâiba nhomri ꞌwa. Ma duré asiwi iwĩrĩ ꞌwa.
53 A norĩ waꞌwa hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma hâiwa hawi romhuriꞌwa norĩ, isimiroti zahi hã te te aima ꞌre sõmri zaꞌra waꞌaba mono nherẽ, ꞌre ꞌmadâꞌâ pese zaꞌra waꞌaba mono õ di.
Estevã hã idâꞌâzé
54 Tawamhã Zudeu norĩ ma rotiꞌwa norĩ hã, ãne hã Estevãhã mreme te te wapari zaꞌra wamhã, ma tô sada abꞌrui pese zaꞌra. Ma tô sada ꞌre ꞌwahi ꞌré zaꞌra.
55 Tane nherẽ, Estevã hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono Pẽꞌẽzani iꞌremhã ꞌmasisi uptabi di. Tahawa, hâimo ma tô robꞌmadâ. Tawamhã ma tô ꞌmadâ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te rowaꞌa isaꞌẽtẽ uptabi hã. Zezusi hã ma duré ꞌmadâ hâiwi sab ré, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimire niwĩ.
56 Tahawa Estevã hã ma tô ãne ꞌmahâ:
— Õhõta wa ꞌmadâ, hâiwa isiꞌridawa hã. Duré Tiꞌai ãma Dasiré Ipodo hã hâiwi te za, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimire niwĩ.
57 Tane nherẽ, tinhibꞌrata na ma tô tiwi sipoꞌre nhidâ zaꞌra. Tawamhã hârâ ꞌrãihâ sina, hãsi mono sina ma tô sô sisãmra.
58 Ma tô siwi tisa, ꞌri nhoꞌõmo nhiti. Tame ẽtẽ na ma tô oto siwi hâ. Tawamhã iꞌmadâꞌâꞌwa norĩ hã tiꞌuza ihâpa tisiꞌubuzé hã ma tô saꞌra zaꞌra, aibâ ihâiba té Sauluhu para ãma, te te sa ꞌmadâꞌâ zaꞌra da.
59 Ẽtẽ na Estevã hã da te dasiwi hâ ré hã, ma tô rowaptẽ, ãne:
— Wanhibꞌapito Zezusi, maꞌãpé âri ĩpẽꞌẽzani hã.
60 Taha pari hiꞌrãti na ma tô waptãrã, Estevã hã. Mreme ꞌrãihâ na ma tô duré mre, ãne:
— Wanhibꞌapito, rowasédé hã tãma pisutu zaꞌra tõ, ã hã tiwasédé te te iꞌmanharĩ zaꞌra uꞌâbâmhã.
Tawamhã ãne na mreme pari, ma tô oto dârâ, Estevã hã.
Ĩwaꞌõtõ piꞌreba watsuꞌu mono
^ 7:43 Moloqui hã amonita norĩ te ihâibaꞌõ, Zodã pa zara niwĩ ꞌre isiꞌubumroi mono norĩ te, bâtâ pusizém niwĩ.
