Konttenttiyaa bessa

Yihooway Oonee?

Yihooway Oonee?

Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa

 Yihooway Geeshsha Maxaafan odettida tumu Xoossaa; qassi I ubbabaa Medhdhidaagaa. (Ajjuutaa 4:11) Yesuusaagaadan, hananabaa yootiya Abrahaaminne Muusee Yihoowawu goynnidosona. (Doomettaabaa 24:27; Kessaabaa 15:1, 2; Yohaannisa 20:17) I issi deriyaa xallaa Xoossaa gidennan, “sa7a ubbaa” Xoossaa.—Mazamure 47:2.

 Xoossawu dumma sunttay Yihoowa gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Kessaabaa 3:15; Mazamure 83:18) Hegee “hanees” giyo birshshettay deˈiyo Ibraawetto qaalaappe ekettidaagaa; qassi daro eranchchati he sunttaa birshshettaa “Hananaadan Oottees” goosona. Yihooway Medhdhidaagaanne ba halchchidobaa poliyaagaa gidiyoogaa he birshshettay loyttidi qonccissees. (Isiyaasa 55:10, 11) Hegaa bollikka, nuuni he sunttan xeesettiya Yihoowa oonatettaa, ubba qassi A waanna eeshshaa siiquwaa eranaadankka Geeshsha Maxaafay maaddees.—Kessaabaa 34:5-7; Luqaasa 6:35; 1 Yohaannisa 4:8.

 Yihoowa giyo Xoossaa sunttay Tetragramaten geetettiya, יהוה (YHWH) giyo Ibraawetto oyddu pitaletun xaafettees. Ibraawettuwan Xoossaa sunttaa beni waati xeegiyaakko erettenna. SHin, Inggilizettuwan “Jehovah” giidi xeesiyoogee beniisappe doommidi deˈiyaaba. He Inggilizetto sunttay koyro xaafettidoy Wiiliyam Tindeli 1530n birshshido Geeshsha Maxaafaana. a

Beni Ibraawettuwan Xoossaa sunttaa waati xeegiyaakko erettennay aybissee?

 Beni Ibraawettoy ustta pitaleti baynnan guttuma pitaletu xallan xaafettees. Ibraawettuwaa nabbabiya uri issi qaalan ustta pitaleti awan gelana bessiyaakko erees. SHin, Ibraawetto Geeshsha Maxaafay (“Galˈˈa Maachchay”) xaafetti wuri simmin, issi issi Ayhudati Xoossaa sunttaa xeegana bessenna giyo bala ammanuwaa ammaniyoogaa doommidosona. Eti Xoossaa sunttay xaafettido xiqisiyan he sunttaa “Godaa,” “Xoossaa” woy hegaa mala hara qaalan laammidi nabbaboosona. He bala ammanoy daro wodiyawu aakkido gishshawu, Xoossaa sunttaa beni woygi xeesiyaakko erettenna. b

 Issoti issoti he sunttay “Yahweh” geetetti xeesettees giidi qoppoosona; harati qassi he sunttaa xeesiyo dumma dumma ogiyaa yootoosona. Maxine Abbaa matan beettida, Giriikettuwan birshshido Wogaabaa xaatta maxaafaa shaahuwan Xoossaa sunttay Iao geetetti xaafettiis. Giriikettuwan beni xaafidaageeti Iae, I·a·beʹ, qassi I·a·ou·eʹ geetetti xeegettees giikkonne, beni Ibraawettuwan hegaadan xeesettiyoogawu naqqaashi baawa. c

Xoossaa sunttay Geeshsha Maxaafan xaafettiyoogaara gayttida bala qofata

 Bala qofaa: Issi issi birshshettatun “Yihoowa” giya sunttaa banttawu gujjidosona.

 Tumaa: Ibraawetto qaalan Tetragramateniyan xaafettida Xoossaa sunttay Geeshsha Maxaafan 7,000 gidiya sohuwan deˈees. d SHin daro Geeshsha Maxaafaa birshshettati he sunttaa kessidi, A sohuwan “GODAA” giyaagaa mala bonchcho sunttata gelissidosona.

 Bala qofaa: Ubbaa Danddayiya Xoossay issi dumma sunttan xeesettana koshshenna.

 Tumaa: Xoossay ba sunttaa Geeshsha Maxaafaa xaafeti daro shaˈu sohuwan xaafanaadan ba ayyaanan denttettiis; qassi I baayyo goynniyaageeti A sunttan A xeesanaadan azaziis. (Isiyaasa 42:8; Yuu7eela 2:32; Milkkiyaasa 3:16; Roome 10:13) Worddo hananabaa yootiyaageeti asay Xoossaa sunttaa doganaadan oottido gishshawu, I eta seeriis.—Ermmaasa 23:27.

 Bala qofaa: Ayhudatu meeziyaa kaallidi, Xoossaa sunttaa Geeshsha Maxaafaappe kessana koshshees.

 Tumaa: Ayhudatu higgiyaa tamaarissiya issoti issoti Xoossaa sunttaa xeesennan ixxidoogee qoncce. Gidikkonne, eti bantta Geeshsha Maxaafaappe he sunttaa kessibookkona. Hanotay ayba gidikkokka, Xoossay nuuni A azazuwaara maayettenna asa wogaa kaallanaadan mule koyenna.—Maatiyoosa 15:1-3.

 Bala qofaa: Xoossaa sunttaa Ibraawettuwan asay woygi xeegiyaakko erettenna gishshawu, hegee Geeshsha Maxaafan deˈana bessenna.

 Tumaa: Hegaadan qoppiyoogee, Xoossay dumma dumma qaalaa haasayiyaageeti issi mala ogiyan ba sunttaa xeesanaadan koyees giyoogaa mala. SHin, Xoossaayyo goynniya beni wode deˈida dumma dumma qaalaa haasayiya daro asati, issi issi asaa sunttaa dumma dumma ogiyan xeesidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees.

 Leemisuwawu, Israaˈeelatu daannaa Yaasa asay woygi xeegidaakko qoppa. Koyro xeetu layttan, Ibraawetto qaalaa haasayiya Kiristtaaneti Yehoshuwa giidi, qassi Giriiketto qaalaa haasayiyaageeti Yesos giidi A sunttaa xeesennan waayi aggana. Geeshsha Maxaafan, Ibraawettuwaappe Giriikettuwan birshshettida Yaasu sunttay Kiristtaaneti asaa sunttaa bantta biittaa qaalaadan xeegiyoogaa bessees.—Oosuwaa 7:45; Ibraawe 4:8.

 Xoossaa sunttaa birshshiyoogaara gayttidaagankka hanotay hegaa mala. Geeshsha Maxaafan Xoossaa sunttaa A sohuwan zaaridi xaafiyoogee he sunttaa maara xeegiyoogaappe aaruwan keehi koshshiyaaba.

a Tindeli Geeshsha Maxaafaappe koyro ichchashu maxaafata birshshiiddi “Iehouah” giya sunttaa goˈettiis. Guyyeppe, Inggilizetto qaalay laamettido gishshawu, Xoossaa sunttaa xaafiyo pitaletikka laamettidosona. Leemisuwawu, Henri Eyniswozi 1612n birshshido Mazamure maxaafan ubbasan “Iehovah” giidi xaafiis. SHin, 1639n zaarettidi giigissido birshshettan, “Jehovah” giidi xaafiis. Hegaadankka, 1901n attamettida Amerkkan Isttanderd Verzhin giyo Geeshshaa Maxaafaa birshshidaageeti, Ibraawetto xuufiyan Xoossaa sunttay deˈiyo sohuwan “Jehovah” giidi xaafidosona.

b Niwu Katelik Insayklopiidiya, Naaˈˈantto Attamuwaa, Paydo 14, sinttaa 883-884n, hagaadan gees: “Omoodduwaappe simmin amarida layttay aadhdhin, Yahweh giya sunttaa keehi bonchchiyoogee doomettido gishshawu, he sunttaa gishshaa ADONAY woy ELOHIM giyo qaalata goˈettiyoogee meeze gidiis.”

c Gujo qofaa demmanawu, Xannaˈanawu Maaddiyaabaa giyo xuufiyan, “Xoossaa Sunttaa—Ibraawetto Geeshsha Maxaafan” giya huuphe yohuwaa xeella.

d Tiˈolojikal Leksiken of zi Old Testament, Paydo 2, sinttaa 523-524 xeella.