Skip to content

Skip to table of contents

Etthu heeni mwaakelaanyu opaka wakhala weera moowoonelela aiyinyu yoonelaka iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela?

Etthu heeni mwaakelaanyu opaka wakhala weera moowoonelela aiyinyu yoonelaka iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela?
  • “Miyo kanuupuwelela weera aiyaka yaakiwoka ikwaha sintxipale ni asithiyana akina.”

  • “Miyo kannisoona okhala mutthu oohittittimihiwa, oonanara ni oohivareleya muteko.”

  • “Miyo nkaamuleelale mutthu mukina woohima sa etthu eyo, menento miyo kaahaawa mpuwa-mpuwa.”

  • “Miyo kannaaisoona weera Yehova khaakiphwattha.”

Ikomentariyu iya sinnoonihera moota asithiyana ootheliwa anxupeyaaya vaavo asiyaya anoonelaya iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela. Ni wakhala weera asilopwana annapaka eyo moowiipithiha, apaale mwa minyeeri naari iyaakha sintxipale, asithiyana awo annapatxera ohaaroromela asiyaya. Muthiya mmoha ootheliwa ohimme ha: “Miyo kannikoha, mweekhaikhai, mulopwana heeni ola kithelannaakano? Neereke khaniipithiha itthu ikina wa miyo?”

Mwaha ola opakinwe yuupuweleliwaka asithiyana ale asiyaya enoonela iviidiyu sinkonihaniwa moohireerela naari epornografia. a Mwa mwaheene yoola nnoorowa woona miruku sa mBiblyani sinkela waamaaliha asithiyana awo. Ni miruku ikina sinoonihera weera Yehova, onnaaxikha asithiyana ootheliwa. Miruku iyo sinoorowa waakhavihera asithiyana awo, okhalano murettele ni woona weera Yehova ori vakhiviru vaya. b

MUTHIYANA OOTHELIWA ONTTHUNEYA OPAKA EHEENI?

Ekhaikhai weera muthiyana khonrowa owera osuwela itthu soothesene aiyawe ampakaaya, mene nto sookhala itthu muthiyana ontthuneyaawe opaka weera akhaleno murettele. Moone matakihero.

Muhiivaheke nthowa. Asithiyana akina pooti wiivahaka nthowa vaavo asiyaya anoonelaaya iviidiyu, sa atthu ankonihana moohireerela naari epornografia. Alice c uupuwela weera aari muthiyana ahaakuxa murima aiyawe. Owo anniikoha, ‘Mwaha wa heeni aiyaka anaawehexexaaya asithiyana akina okihiya miyo?’ Asithiyana akina ootheliwa enniivaha mathowa yuupuwelaka weera empaka itthu soohireera. Daniyele ohimme ha: “Miyo kannaxupeya vantxipale ni koona weera kaamutepiha maxupo.”

Wakhala weera nyuwo muniisoona haawo, muroromeleke weera Yehova, khanoovahani nthowa mwaha wa itthu aiyanyu ampakaaya. Yakobe 1:14 oneera: “Mene mutthu ti mutthu, onnèreriwa ni minlelo sawe sonanara, seiye sinamuhelela enyampo ni sinakuxa murim’awe.” (Arom. 14:12; Afil. 2:12) Ohiya wiivaha nthowa, Yehova onnavaha mwiitti ororomeleya munooniheraanyu. — 2 Sow. 16:9.

Nave tho ti woomaaliha osuwela weera, alopwana yaawehaka iviidiyu sookonihana moohireerela, khentaphulela weera asithiyana khaiyene tookuxa murima wa asiyaya. Anamasoma ehimme weera alopwana anoonela iviidiyu sinkonihaniwa moohireerela, ennakhalano ntthuno nookonihana nenno asaaraya ehinweraaya okwanihera.

Muhixupeyekexa. Catarina ohomme weera, miyo kaawera paahi owuupuwelela aiyaka emaara koonelaaka iviidiyu sa atthu enkonihana moohireerela. Frances ohimme ha: “Miyo kinnaxupeya vantxipale, emaara kihinsuwelaka nipuro aiyaka eraayawo, nto miyo kinnaxupeya nihiku nootheene.” Asithiyana akina ehimme weera ennoona wuuliha muru, emaara yeeyo enkhalaaya vamoha ni asinna naari asirokora ansuwela maxupo aiyaya. Akina enniisoona omeekha mwaha woowuupuwelela weera khaavo oniiwexexa maxupo aya.

Ti wookhweya wuupuwelela ha, nto wakhala weera munnuupuwelela ikwaha sintxipale maxupo awo, onoowerihani nyuwo okhalano ntthuno noowupuwelelaxa itthu iyo. Ohiya wuupuwelela itthu iyo, mweerere wuupuwelela onthamwene muraanyuno ni Yehova. Mwapaka haawo muroromeleke weera minyuupuwelo sahu sinoorowa okhala sooreera. — Nsal. 62:2; Aef. 6:10.

Etthu enkela wookhaviherani ori osoma ni ophimelela matakihero yaawo ari mBiblyani aasithiyana yaawo yaaxupeñye tho vantxipale. Mene mwaha woopaka mavekelo wa Yehova, awo yaahiphwanya nimaaliho. Yehova khaamalinhe maxupo aasithiyana ootheene, mene owo aahavaha murettele awo yaatthunaaya. Mwa ntakihero, Ana ‘aari ooxupeya vantxipale’ mwaha wa maxupo awe. Aapaka ‘nivekelo’ noorakama wa Yehova aaphwanya murettele. Nnaamweera ahasuwela moota heeni Yehova aarowawe waakhula. — 1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Akor. 1:3, 4.

Pooti weera muthiyana naari mulopwana onnatthuneya waasaasera nikhavihero na asitokweene a mmulokoni

Nvekele nikhavihero na asithokweene a mmulokoni. Asitokweene pooti okhala “ntthawelo vanòpaya epheyo, ni mukottha vanrupaya epula etokotoko.” (Yes. 32:2, enoota.) Apaale pooti weera asitokweene awo anoowoniherani murokora mmoha, nyuwo munrowaanyu okhalano onthamwene ni omuleela maxupo anyu. — Mir. 17:17.

NYUWO MUNKELA OKHAVIHERA HAYI?

Neereke yookhala etthu muntthuneyaanyu opaka weera mmukhavihere iyanyu owina mukhalelo woowoonela iviidiyu sinkonihaniwa moohireerela? Weera nwere owina mukhalelo woonanara naari maxupo makina, Biblya onnanivaha miruku sineera, “okhala atthu eli ti worera opwaha okhala mutthu mekhaiye.” (Koh. 4:9-12) Epesquisa epakinwe, ehimme weera anamathelana, ennawera owina mukhalelo woowoonela iviidiyu sinkonihaniwa moohireerela emaara eniiliphiheraaya vamoha. Ni awosa ennawera otthikihera nroromelo yaarayano mukina ni mukhwaawe khalayi.

Ekhaikhai weera nyuwo muneereke otthuna osuwela waakhanle weera aiyinyu, aahiya woonela iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela. Neereke aiyinyu ennanvekela Yehova ni murimaaya wootheene? Envekelaka ikuru, ni ennasa nikhavihero na asitokweene a mmulokoni? (2 Akor. 4:7; Yak. 5:14, 15) Aiyinyu ennapaka ele enweraaya weera ehiye woonela iviidiyu sa atthu enkonihana moohireerela? Mwa ntakihero, neereke awo, ennanvarihale nnene telefooni aya naari ennamuhiya aweereraka? (Mir. 27:12) Neereke awo ennaakhulela nikhavihero nave toororomeleya wa nyuwo? Wakhala weera aiyinyu enoopaka itthu iya nyuwo pooti waakhavihera.

Moota heeni? Moone ntakihero na Felicia aathelanne ni Ethan mulopwana yoowo waamusivelaxa vantxipale ovinyera enamwane awe woonela iviidiyu enkonihaniwa moohireerela. Felicia onnamuhiya Ethan ootaphuwa, weera atthekule nuuwo ikwaha sootheene ontthunaawe woona iviidiyu iyo. Ethan ohimme ha: “Miyo kinnamuleela itthu sootheene mwaaraka ni mookireerela murima owo onnakikhavihera weera kihoonele iviidiyu iye. Nto ikwaha sootheene kinwinaaka weereriwa iwo, owo onnakikoha munoonela hayi? Ni owo onnakikhavihera woona ewoora kinvarihelaaka interneti.” Ekhaikhai weera khavankhweya wa Felicia, omoona iyawe awanakano mukhalelo ole woonanara. “Nto” Felicia ohimme weera, “onyoonyiwa naari oriipiwa murima, khonrowa omukhavihera iyaka ohiya woonela iviidiyu iyo. Ikwaha sootheene hiyo nintthekulaahu woohima sa wiilipihera waka, ntthuno nawe noolakela okikhavihera ninnalipa, ni eyo ennamweeriha ovilela maxupo awo.”

Otthekula moota owo onimwaakhavihera aiyanyu ohiya mukhalelo woowonela iviidiyu sookonihana moohireerela ni amwaarinyu enootthikela woororomelani. Wakhala weera aiyinyu ari oolikaneene weera etthekule moororomeleya,woohima sa mwaheene yoowo, ni wooleelani anrowaayawo, ni eheeni anrowaaya ovara, enimwakhweihera amwaraaya otthikela waaroromela, mwaha wooweera annasuwela nipuro anrowaaya aiyaya ni etthu heeni anrowaaya opaka.

Nyuwo pooti waakhavihera aiyinyu wa mwaheene yoola? Apaale nyuwo pooti othokorora woohima sa mwaha ola ni wuuluma woohima sa yeeyo. Yoolakela ekhaleke yooweera aiyinyu, ehiye woonela iviidiyu saatthu enkonihana moohireerela ni otthikihera nroromelo mwaaraanyuno khalayi. Ohikhanle onyoonyiheya vaavo munvaanelaanyu woohima sa mwaha ola, aiyinyu etthuneke wiiwexexa moota mwaha ola, onooxupaayani. Nyuwo yootthunaanyu waakhavihera aiyinyu ohiya mikhalelo iya soonanara ni waavaha eparakha yootthikihera nroromelo mwaaranyuno khalayi. Ti wootthuneya weera ooweeli anyu mwiiwexexeke nnene etthu emweeriha mutthu otthuna woonelaka iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela ni moota mwaha ola munkelaanyu owina. d

Moonelela weera matthekulelo anyu anrowa okumihera onyakulihana, waarowa okhala va miruku, onwopa mutokweene mmoha a mmulokoni weera iiwelela matthekulelo awo. Ni muupuwelele weera, nnamweera iyanyu awinneeene mukhalelo owo, woowonela iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela, nto pooti ovira etempu yintxipale weera mutthikele omuroromela mene muhikhulumuwe. Okhala weera nroromelo nanyu ninaatxerereya vakhaani-vakhaani, muroromele weera moopixa murima ni evinreene etempu vakhaaneene ekasamento anyu enootthikela okhala yoolipa. — Koh. 7:8; 1 Akor. 13:4.

ANKHA AIYINYU YATTHIKELA VALE?

Neereke eyo entthuna ohima weera aiyanyu kaattharunwe, naari kenvareleya muteko? Pooti weera hooye. Otepaxa wene wakhala weera aiyanyu annatthunaxa woonela iviidiyu iyo. Pooti weera awo annawanano mukhalelo owo ekumi aya yootheene nnamweera ehiñyene woonela iviidiyu iyo mwa iyaakha sintxipale awo pooti otthikela. Weera esepe eyo, awo antthuneya ovirerela wiikosoopa. Onnatthuneya opaka eyo naari yuupuwelaka weera mwaha owo woovira. (Mir. 28:14; Math. 5:29; 1 Akor. 10:12) Ninlelo oneereke otthuneya ‘oreehera miyuupuwelo saya,’ ni oxuttera ‘othanya yoonanara’ ohela mpuwa woonela iviidiyu sa atthu ankonihana woohireerela, naari tho itthu ikina soonanara ntoko wiivukula. (Aef. 4:23; Nsal. 97:10; Arom. 12:9) Neereke aiyinyu eri oolikaneene weera yiilipihere ohiya mikhalelo iya? Awo yapaka eyo, ekhaikhai weera moovira etempu awo anoohiya moomalela mikhalelo iya. e

Muupuweleleke onthamwene muraanyuno ni Yehova

Ankha wakhala weera aiyanyu annakhoottha ohiya woonela iviidiyu sinkonihaniwa moohireerela? Moohihovela nyuwo munooxupeya vantxipale muniisoneke weera aiyanyu aanoowokani ni asithiyana akina. Wakhala weera munimwiisona hiiho, muhiye maxupo awo mmatatani mwa Yehova. Mwapake eyo nyuwo munookhalano murettele. (1 Ped. 5:7) Ni nvirelele omwaattamela Yehova mwoorweela mwa yoosoma, opaka mavekelo ni ophimelela ele munsomaanyu. Muroromeleke weera mwapaka haawo, Yehova onoorowa owaattamelani ntoko Yesaya 57:15 onhimaawe, owo onnakhala ni atthu “òthanana ni òwiyeviha murima”. Yehova onnatthuna weera nyuwo muhakalaleke nvirelelaka omukokhorela, nto mwaasase nikhavihero na asitokweene a mmulokoni ni muhiyeleele yooweeherera weera aiyanyu nihiku tinno enoohiya mukhalelo owo. — Arom. 2:4; 2 Ped. 3:9.

a Mpuwa mwa mwaheene yoola, nnookela waahima asilopwana ale anoonela iviidiyu sa okonihana moohireerela mene miruku sithokororinwe mpuwa mwa mwaheene yoola, sinimwaakhavihera asilopwana wakhala weera asaaraya-tho anoonela iviidiyu sokhoneihana moohireerela.

b Biblya khanwaakhulela anamathelana omwalana mwaha woowonela iviidiyu sa atthu ankonihana moohireerela. — Math. 19:9.

c Masina makina aatxentxiwa.

d Nyuwo munookela ophwanya soohimwa sintxipale sinkela wookhaviherani va saite jw.org naari va ikaruma sahu. Mwa ntakihero, nwehe mwaha oneera “A pornografia pode destruir o seu casamento” va saite jw.org. “Você pode resistir a tentação” va A Sentinela a 1 a Abril a 2014 epax. 10-12, ni “Pornografia – Inofensiva ou mortífera?” va A Sentinela 1 a Agosto a 2013 epax. 3-7.

e Okhala weera woonela iviidiyu sinkonihaniwa moohireerela maxupo matokweene, anamathelana akina ohiya owaasa asitokweene a mmulokoni, annawaasa maproficional weera yakhavihere.