MATAUPU E 9
E a, e ‵Tau o Talitonu Au ki te Evolusione?
NE A AU MEA KA FAI?
Mafaufau ki te mea tenei: Ko ‵numi valevale a Aleki. Ne talitonu faeloa a ia ki te Atua mo te faitega-o-mea. Kae i te aso nei, ne fai ‵tonu mai eiloa tena faiakoga i te biology me e tonu te evolusione, kae e fakavae eiloa ki sukesukega fakasaienisi fakaofoofogia. Ne seki manako a Aleki ke foliga valea atu a ia. ‘A te ‵tonuga loa,’ ne fai ifo tou tagata, ‘kafai ko oti ne fakamaoni aka ne saienitisi me e tonu a te evolusione, ko oi la i ei au ke fakafesili ne au a latou?’
Moi fai koe ko Aleki, e mata, ka talia ne koe te evolusione ona ko te mea e fai mai i te tusi akoga me se mea tonu?
TU KAE MAFAUFAU!
E masani a tino i feitu e lua o te mataupu o fai fakavave atu a mea e tali‵tonu latou ki ei e aunoa mo te iloa tonu atu o te pogai e tali‵tonu ei latou ki ei.
-
E tali‵tonu fua a nisi tino ki te faitega-o-mea me tenā eiloa te mea ko oti ne akoako atu ki a latou i lotu.
-
E tali‵tonu fua a nisi tino ki te evolusione me tenā eiloa te mea ne akoako atu i akoga.
FESILI TĀUA E ONO
E fai mai te Tusi Tapu: “Se mea tonu me i fale katoa ne faite ne se tino, kae ko te tino telā ne faite ne ia a mea katoa ko te Atua.” (Epelu 3:4) E mata, se mea ‵lei ke talitonu ki te mea tenā?
FAKAMATALAGA: A mea katoa i te iunivesi ko te ikuga o se matugā mea ne ‵pa.
1. Ko oi io me se a te pogai o te matugā mea ne ‵pa?
2. Se a te mea e tai tonu atu—me ne māfua mai a mea katoa i te seai io me me ne māfua mai a mea katoa mai i se tino?
FAKAMATALAGA: Ne māfua mai a tino i manu.
3. Kafai ne māfua mai a tino i manu—mai magiki—kaia e lasi ei te ‵kese i mea e mafai o fai ne tino mo mea e mafai o fai ne magiki?
4. Kaia e sili atu ei te fakaofoofogia o toe mea ola “fo‵liki” eiloa i te olaga?
FAKAMATALAGA: Ko oti eiloa ne fakamaoni aka te ‵tonu o te evolusione.
5. E mata, e isi ne fakamaoniga ‵tonu ne maua ne te tino telā e talitonu ki te mea tenei?
6. E tokofia a tino e tali‵tonu ki te evolusione ona ko te mea ne fai atu fua me e tali‵tonu ki ei a tino ‵poto katoa?
“Kafai e sasale atu koe i te togavao kae lavea atu ne koe se fale gali i ei, e mata, ka mafaufau koe, penei: ‘Ko oko eiloa i te gali! Kāti ne ta‵tela ifo eiloa a lakau i te ‵toe auala ‵lei ke maua mai i ei te fale tenei.’ E se tāitāi eiloa! E se tonu eiloa. Tela la, kaia fua la e ‵tau ei o tali‵tonu tatou ki mea katoa i te iunivesi ne māfua mai i a latou eiloa?”—Sulia.
“Mafaufau me ne fai atu se tino ki a koe me e isi se mea ne ‵pa i se koga ‵lomi tusi kae ne ‵sali ifo a te vai ‵lomi tusi ki ‵pui mo fakaalo kae ne maua mai i ei a pati i se tikisionale kātoa. E a, ka talitonu koe ki ei?”—Galu.
KAIA E ‵TAU O TALITONU KI TE ATUA?
Loma 12:1) Ko tena uiga, e se ‵tau fua o fakavae tou talitonu ki te Atua ki
E fakamalosi mai te Tusi Tapu ke fakaaoga ne tatou ‵tou “mafaufau.” (-
LAGONAGA (E lagona ne au me e isi eiloa se malosi telā e maluga atu)
-
NISI TINO (E nofo au i se fa‵kai o tino ‵lotu)
-
FAKAMALOSIGA (Ne puti aka au ne oku mātua ke talitonu ki te Atua—e seai saku filifiliga ne ‵tau o fai)
I lō te fai penā, e ‵tau o ‵tagi tonu a pogai mō mea e talitonu koe ki ei.
“I te taimi e fakalogologo atu ei au i te vasega ki te faiakoga e fakamatala mai ne ia a te auala e galue ei te foitino, e seai eiloa se fakalotolotolua i toku mafaufau me e ola tonu te Atua. E isi se aoga o vaega takitasi o te foitino, ke oko ki toe vaega fo‵liki eiloa, kae e masani eiloa o gasue‵sue e aunoa mo te mafau‵fau o tatou ki ei. E fakaofoofogia ‵ki eiloa māfai e mafaufau ki te faitega o te foitino!”—Tilesa.
“Kafai e lavea ne au se fale maluga, se vaka tualisi, io me se motoka, e fesili ifo au, ‘Ko oi ne faite ne ia te mea tenei?’ Se tino poto eiloa ne faite ne ia te motoka, ona ko te mea e uke ‵ki eiloa a tamā vaega i ei kolā e ga‵lue fakatasi i te ‵toe auala ‵lei ke ga‵lue ei a mea kātoa. Kae kafai ne faite a motoka ne se tino, ko tena uiga, e penā foki tatou.”—Liki.
“Ko te momea aka o taku sukesukega ki mea fakasaienisi, ko te gasolo ifo a te fakaofoofogia o te evolusione. . . . Ki a au, e manakogina se ‘fakatuanaki’ tai lasi atu ke tali‵tonu ki te evolusione i lō te tali‵tonu ki se Māfuaga.”—Atoni.
KE MAFAUFAU KI EI
Faitalia a te fia tausaga o sukesukega, e seai eiloa se fakamatalaga kai maua ne saienitisi telā e mafai o lotoma‵lie a latou katoa ki ei. Kafai e se mafai o lotoma‵lie a saienitisi ki te evolusione—kae e ‵tau o fai latou mo fai a toe tino ‵poto—e mata, se mea ‵se ke fakafesili ne koe olotou fakamatalaga?