Skip to content

Skip to table of contents

SENA CAKALENGWA BUYA?

Mboicikonzya Kusika Acintu Nzuki

Mboicikonzya Kusika Acintu Nzuki

NZUKI zilakonzya kusika acintu kabotu-kabotu kufwumbwa naa zyuuluka buti kakunyina buyumuyumu. Ino zicikonzya buti?

Amulange-lange cicitika: Kutegwa isike acintu kabotu-kabotu, nzuki yeelede kucesya kapati lubilo ndoijisi noyuuluka kaitanaguma acintu. Nzila imwi iigwasya kutegwa icikonzye kucita boobo nkubikkila maano kutwaambo ootu tobilo—lubilo ndoijisi noyuuluka alimwi amusinzo wakusika acintu—mpoonya akucesya lubilo ndoijisi kweelana amusinzo. Nokuba boobo, nzila eeyi ilakonzya kukatazya kutuuka tunji nkaambo tujisi meso aabambene kapati, alo aatakonzyi kupima musinzo.

Meso aanzuki aliindene kapati ameso aabantu alo aaleta cintu munsi-munsi. Kuboneka kuti nzuki zibelesya kaambo aaka kamasimpe kakuti cintu cilibonya kukomena mboiyaabuswena kulincico. Mboziyaabuswena kucintu eeco, cintu eeco acalo ciyaabulibonya kukomena. Buvwuntauzi ibwakacitwa ku Australian National University butondezya kuti nzuki ilacesya lubilo ndoijisi noyuuluka kutegwa cintu citalibonyi kukomena cakufwambaana. Ciindi nzuki noisika acintu, lubilo ndoijisi noyuuluka lulaceya kapati cakuti ilibonya mbuli kuti tayeendi, calo icipa kuti isike acintu kabotu-kabotu.

Muteende wa Proceedings of the National Academy of Sciences wakaamba kuti: “Kusika acintu munzila nguba-uba boobu . . . kulakonzya kugwasya ikuti kwacitwa mumalobboti aawuluka.”

Ino muyeeya buti? Sena mboicikonzya kusika acintu nzuki, kwakaba akaambo kakusanduka kwazintu naa kwakalengwa buya?