Skip to content

Skip to table of contents

LUGWASYO KUMUKWASYI | BANA

Ikuti Muzyali Wafwa

Ikuti Muzyali Wafwa

BUYUMUYUMU

Ba Dami bakajisi myaka iili cisambomwe ciindi bausyi nobakafwa akaambo kakuzimba nsinga. Ba Derrick bakajisi myaka iili fwuka ciindi bausyi nobakafwa abulwazi bwamoyo. Ba Jeannie bakajisi myaka iili ciloba ciindi banyina nobakafwa abulwazi bwakkansa kucibeela cipangilwa mai muli bamakaintu (ovarian cancer), bulwazi ibwakabacisa kwamwaka omwe. *

Kabacili baniini kapati, bana aaba bakafwidwa bayandwa babo. Sena andinywe mwakacitikilwa kale cintu cili boobu? Ikuti kacili boobo, cibalo eeci cilakonzya kumugwasya kuliyumya kukusweekelwa kwanu. * Aboobo, cakusaanguna, amulange-lange twaambo twamasimpe tusyoonto tujatikizya kulila.

NCOMWEELEDE KUZYIBA

Kuli nzila zinji zyakulila. Eeci caamba kuti mbomubutondezya buumba bwanu bulakonzya kwiindana ambobabutondezya bamwi. Ibbuku litegwa Helping Teens Cope With Death, lyaamba kuti: “Kuliyumya akaambo kakufwidwa tacaambi kuti kuyandika kutobela nzila imwi nguba-uba naa milawo imwi iibikkidwe.” Kaambo kayandika nkakuti tamweelede kufwundilizya kulila kwanu acaali. Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti . . .

Kufwundilizya kulila kulakonzya kuleta mapenzi. Ba Jeannie ibaambwa kumatalikilo bakaamba kuti: “Ndakali kuyeeya kuti ndakeelede kuliyumya akaambo kamusyoonto wangu musimbi, aboobo, tiindakalila. Kusikila lino, ndilakufwundilizya kucisa nkondimvwa mumoyo, pele eeco tacili kabotu.”

Basyaazibwene balakazuminizya kaambo aaka. Bbuku litegwa The Grieving Teen lyaamba kuti: “Tamukonzyi kufwundilizya mbomulimvwa kukabe kutamani. Aciindi ncomutayeeyeli muyootondezya mbomulimvwa kumbele kwiinda mukulila naa kuciswa.” Kufwundilizya kulila kulakonzya kupa kutalika kuciindizya kunywa bukoko naa kubelesya misamu iikola, mukusola kumana buumba.

Kulila kulakonzya kupa kunyongana mumizeezo. Mucikozyanyo, bantu bamwi banyemena muntu wafwa akaambo kakulimvwa kuti “wabalekelezya.” Bamwi batongooka Leza kabaamba kuti wakeelede kululesya lufwu. Ibanji balila balipa mulandu akaambo kazintu nzyobakacita naa nzyobakaamba kumuntu wafwa, mbwaanga lino tabakonzyi kulilekelela.

Masimpe, kulila takumani mpoonya-mpoonya. Ino mbuti mbomukonzya kuumbulizyigwa alimwi akugwasyigwa kutegwa muzumanane mubuumi bwanu?

NCOMUKONZYA KUCITA

Amubandike amuntu umwi. Mulakonzya kuyanda kulizandula aciindi eeci cikatazya kapati. Pele kwaambila munamukwasyi naa mulongwe mbomulimvwa kuyakumugwasya kuliyumya mumizeezo alimwi akulesya kuti penzi eeli litamunyonganyi kapati.—Njiisyo yamu Bbaibbele: Tusimpi 18:24.

Amulembe mbomulimvwa kujatikizya muntu ooyo. Amulembe kujatikizya muzyali wanu iwafwa. Mucikozyanyo, ino ncinzi ncomuciyeeyede icimukkomanisya kapati cijatikizya muntu ooyo? Amulembe kujatikizya bube bwakwe bubotu. Ino mbube nzi mbomuyanda kwiiya mubuumi bwanu?

Ikuti naa mizeezo iitali kabotu yamukatazya kapati—mucikozyanyo, ikuti kamutacikonzyi kuleka kuyeeya cintu cimwi citali kabotu ncomwakabaambila bazyali kabatanafwa—amulembe mbomulimvwa akaambo ncomulimvwa boobo. Mucikozyanyo, “ndilipa mulandu akaambo kakuti buzuba kabatanafwa bataata ndakazwangana ambabo.”

Mpoonya, amupe twaambo tutondezya kuti tamujisi mulandu. Bbuku litegwa The Grieving Teen lyaamba kuti: “Tamukonzyi kulipa mulandu akaambo kakutazyiba kuti takukabi ciindi cakulilekelela. Tacili camaano ikuyeeya kuti muntu teelede kwaamba naa kucita cintu icikonzya kupa kuti kumbele alilekelele.”—Njiisyo yamu Bbaibbele: Jobu 10:1.

Amulibikkile maano. Mweelede kuba aciindi cakupumuna, cakunyanyaasya mubili, alimwi akulya zyakulya zijisi busani. Ikuti kumoyo kakusiya, mweelede kulya twakulya tuuba-uba ciindi aciindi kutali kulya cakulya cinji—kusikila mane limwi mukalimvwe kabotu. Tamweelede kulyuumbulizya kwiinda mukulya zyakulya zitali kabotu zikonzya kunyonganya buumi bwanu naa kunywa bukoko; kucita boobo inga kwapa buyo kuti zintu ziindile kubija.

Amupaile kuli Leza. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Kowaala mukuli wako uuminya mumaanza aa Jehova, eelyo walo uyookulanganya.” (Intembauzyo 55:22) Mupailo tacili buyo cintu cikonzya kumupa kuti mulimvwe kabotu. Nkubandika ncobeni aa Leza walo “uutuumbulizya mumapenzi eesu oonse.”—2 Bakorinto 1:3, 4.

Nzila imwi Leza njabelesya kuumbulizya baabo balila, nkwiinda mu Jwi lyakwe Bbaibbele. Aboobo mulakonzya kulanga-langa cini ncoliyiisya kujatikizya ciimo cabantu bafwide alimwi abulangizi bwabubuke? *Njiisyo yamu Bbaibbele: Intembauzyo 94:19.

^ munc. 4 Mulakonzya alimwi kubala cakuluula kujatikizya ba Dami, ba Derrick, alimwi aba Jeannie mucibalo citobela.

^ munc. 5 Nokuba kuti cibalo eeci caamba lufwu lwamuzyali, njiisyo zibandikwa zilakonzya kubeleka nokuba kulufwu lwamwanookwanu naa mulongwe.

^ munc. 19 Amubone cibalo 16 cabbuku lya Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1. Mulakonzya kulikkopa kakunyina kubbadela a www.pr418.com. Amubone aalembedwe kuti PUBLICATIONS.