Баъзе одамон аз ҳамсарашон ҷудо шуда умед мекунанд, ки ҳаёташон беҳтар мегардад. Дигарон бошанд, ҳарчанд ҷудо шудан нахоҳанд ҳам, ҳамсарашонро аз ҷудошавӣ боздошта наметавонанд. Вале қариб ҳамаи онҳое, ки ҷудо мешаванд, дарк мекунанд, ки ҳаёт пас аз ҷудошавӣ назар ба гумони онҳо душвортар будааст. Дар ҳақиқат, агар шумо ба наздикӣ аз ҳамсаратон ҷудо шуда бошед, шумо шояд розиед, ки ин воқеаи мудҳиштаринест, ки шумо дар ҳаётатон рӯ ба рӯ шудаед. Аз ин рӯ, биёед аз Китоби Муқаддас баъзе маслиҳатҳои муфидро дида бароем, ки ба шумо барои бомуваффақият аз сар гузаронидани мушкилиҳои ҷудошавӣ кӯмак мекунанд.

Стрессе, ки бо душвориҳои моддӣ, тарбияи кӯдакон ва танҳоӣ алоқаманд аст, метавонад бартарафнашаванда тобад ва чунин ҳиссиёт на ҳама вақт тез мегузарад. Психолог Ҷудит Валлерстайн мегӯяд, ки ҳатто баъди гузашти солҳои зиёд аз ҷудошавӣ, баъзеҳоро ҳиссиёти он ки ба онҳо хиёнат карданд ва партофта рафтанд, тарк намекунад ва чунин шахсон бар он ақидаанд, ки «ҳаёт аз беадолатӣ, рӯҳафтодагӣ ва танҳоӣ иборат аст».

ШУМО ЧӢ КОР КАРДА МЕТАВОНЕД?

• Оиди чизи аз даст рафта зиқии худро пинҳон накунед. Шумо шояд ҳамсаратонро, ки то ҳол дӯсташ медоред, ёд кунед. Гарчанд муносибат байни шумову ӯ хуб  набуд, лекин ҳоло шояд аз боиси он ғамгинед, ки акнун он умеди аз издивоҷ хурсандӣ гирифтанро аз даст додаед (Мас. 5:18). Китоби Муқаддас мегӯяд, ки «вақте барои гиристан» аст, аз ин рӯ аз ашк рехтан шарм надоред (Воиз 3:1, 4).

• Худро аз ҳама дур нагиред. Ҳарчанд шумо аз сабаби ғаму андӯҳатон ба танҳо мондан ниёз доред, лекин муддати дурудароз худро аз ҳама дур гирифтан аз рӯи хирад нест (Мас. 18:1). Бо дӯстон дар мавзӯъҳои рӯҳбаландкунанда муошират кунед. Чунки агар доимо дар бораи ҳамсари пештараатон нолаву шикоят кунед, ҳатто ӯ сазовор бошад ҳам, дигарон метавонанд аз шумо худро дур гиранд. Агар дарҳол пас аз ҷудошавӣ ба шумо қарорҳои ҷиддӣ қабул кардан лозим ояд, аз шахсе, ки ба ӯ боварӣ доред, кӯмак пурсед.

• Дар бораи саломатии худ ғамхорӣ кунед. Стрессе, ки ҷудошавӣ бо худ меорад, бисёр вақт ба саломатии кас таъсир карда, сабаби баланд шудани фишори хун ва дарди сар мегардад. Кӯшиш кунед, ки нағз хӯрок хӯред, машқи ҷисмонӣ кунед ва ба миқдори кофӣ хоб равед (Эфс. 5:29).

• Чизҳоеро, ки аз нав хашми шуморо нисбати ҳамсари пешинаатон зиёд мекунанд ё ин ки ба шумо лозим нестанд, партоед, аммо варақаю ҳуҷҷатҳои лозимаро нигоҳ доред. Агар дидани чунин чизҳо ба монанди суратҳои тӯятон ба шумо дардовар бошанд, онҳоро ба як қуттӣ андохта, барои фарзандонатон нигоҳ доред.

• Бо фикрҳои манфӣ мубориза баред. Олия, ки баъд аз зино кардани шавҳараш аз ӯ ҷудо шуд, мегӯяд: «Ман доим аз худ чунин мепурсам: “Он зан аз ман чӣ бартарие дошт?”». Лекин чӣ тавре, ки Олия баъдтар фаҳмид, гаштаву баргашта оиди чизҳои манфӣ фикр кардан метавонад рӯҳро «афсурда» гардонад (Мас. 18:14).

  Бисёр одамон мегӯянд, ки фикрҳои худро рӯи варақ овардан ба онҳо кӯмак мекунад, ки вазъияти худро равшантар фаҳманд ва тарзи фикррониашонро назорат кунанд. Агар шумо низ чунин карданӣ бошед, кӯшиш намоед, ки диққататонро ба фикрҳои нав ва мусбӣ равона созед, то ба фикрҳои манфӣ ғолиб оед (Эфс. 4:23). Ду мисоли зерин нишон медиҳад, ки чӣ тавр фикрҳои кӯҳнаро бо фикрҳои нав иваз кардан мумкин аст:

  Фикри кӯҳна: Ба хиёнати ҳамсарам камбудиҳои худи ман сабабгоранд.

  Фикри нав: Камбудиҳои ман ба хиёнат кардани ҳамсарам сабаб шуда наметавонистанд.

  Фикри кӯҳна: Ман солҳои беҳтарини ҳаётамро барои ин марди нобакор ҳайф кардам.

  Фикри нав: Агар ман ба ҳаёти гузаштаи худ неву ба оянда нигоҳ кунам, ман хушбахттар хоҳам буд.

• Ба шарҳу эродҳои дардовар аҳамият надиҳед. Дӯстону хешовандон аз дилсӯзӣ метавонанд суханонеро гӯянд, ки дардовар ё ҳатто дар вазъияти шумо нодуруст бошанд, ба монанди: «Вай ба ҳар ҳол ба ту мувофиқ набуд» ё «Худо аз талоқ нафрат дорад *». Дар ин маврид Китоби Муқаддас маслиҳат медиҳад: «Ба ҳамаи суханоне ки гуфта мешавад, диққат надеҳ» (Воиз 7:21). Мартина, ки аз шавҳараш ду сол пеш ҷудо шуда буд, мегӯяд: «Ба ҷои диққатро ба суханони дардовари дигарон равона кардан, ман мекӯшам, ки ба вазъият аз нуқтаи назари Яҳува нигоҳ кунам. Зеро фикрҳои Ӯ аз фикрҳои мо баландтаранд» (Иш. 55:8, 9).

• Ба Худо дуо гӯед. Ӯ ходимонашро бармеангезад, ки «ҳамаи ғамҳои худро ба Ӯ вогузор» намоянд, хусусан дар мушкилиҳои сахт (1 Пет. 5:7).

Ҷулиана, ки 11 сол оиладор буд, мегӯяд: «Ман шавҳарамро илтиҷо кардам, ки бо ман монад. Лекин вай рафт. Баъди рафтани вай, ман аз ӯ ва аз он зане, ки шавҳарам ба наздаш рафт, сахт ба хашм омада будам». Бисёри шахсоне, ки ҷудо шудаанд, қаҳру ғазаби сахтро нисбати собиқ ҳамсарашон тӯли солҳо нигоҳ медоранд. Лекин  онҳо аз сабаби ба миён омадани баъзе масъалаҳо маҷбуранд, ки бо ҳамсари пешинаашон муошират кунанд, хусусан агар фарзандони умумӣ дошта бошанд.

ШУМО ЧӢ КОР КАРДА МЕТАВОНЕД?

• Ҳангоми бо ҳамсари пешинаатон муошират кардан, одоби сӯҳбаткуниро нигоҳ доред. Ба масъалаҳои даркорӣ диққат диҳед ва кӯтоҳу бамаврид сухан ронед. Бисёриҳо ба хулоса омаданд, ки чунин тарзи амал ба сулҳу муросо мусоидат мекунад (Рум. 12:18).

• Аз гуфтани суханони дағалу иғвогарона худдорӣ намоед. Хусусан, вақте ки шумо худро зери фишор ҳис мекунед, ин маслиҳати оқилонаи Китоби Муқаддасро ба кор баред: «Одами оқил ором ва сабур аст» (Мас. 17:27, Тарҷумаи форсии дарӣ). Агар шумо ҳис кунед, ки сӯҳбати шумо бо ҳамсари пешинаатон тезутунд шуда истодааст ва ба ягон қарор омадани шумо душвор аст, он гоҳ метавонед чунин гӯед: «Ба ман лозим аст, ки дар бораи гуфтаҳои ту фикр кунам ва баъдтар дар ин бора гап занам».

• Кору масъулиятҳоеро, ки пеш барои ҳар дуи шумо умумӣ буданд, то ҳадди имкон ҷудо кунед, аз он ҷумла корҳои бо ҳуҷҷатҳои ҳуқуқӣ, пулию молиявӣ ва тиббӣ алоқамандро.

Мария ба хотир меорад, ки вақтҳои аввали баъди ҷудошавиаш дар хона чӣ гуна ҳолат буд: «Духтари хурдии ман доим гиря мекард ва аз нав шабҳо ҷойгаҳашро тар мекардагӣ шуд. Духтари калониам бошад, ҳарчанд мекӯшид, ки ҳиссиёташро пинҳон дорад, лекин ман пай мебурдам, ки ҷудошавии мо ба ӯ низ таъсир кардааст». Мутаассифона, шумо шояд ҳис мекунед, ки вақт ва қуввати эмотсионалии шумо намерасад, то ба фарзандонатон дар вақти аз ҳама бештар мӯҳтоҷ буданашон кӯмак расонед.

ШУМО ЧӢ КОР КАРДА МЕТАВОНЕД?

• Фарзандонатонро барангезед, ки ҳиссиёташонро ба шумо баён кунанд, ҳатто агар суханони онҳо ба назаратон «сахт» тобанд ҳам (Айюб 6:2, 3).

• Нақши ҳар касро дуруст эътироф кунед. Ҳангоми ба дастгирии эмотсионалӣ мӯҳтоҷ буданатон, ба назаратон метавонад чунин тобад, ки кӯдакатон ба расондани чунин ёрӣ тайёр аст. Лекин дар хотир доред, ки ӯ ҳоло кӯдак аст ва аз кӯдакон барои ҳалли проблемаҳои одамони калон кӯмак пурсидан аз рӯи инсоф ва хирад нест (1 Қӯр. 13:11). Бори душвориҳои эмотсионалии худро ба кӯдакатон бор накунед ё ӯро байни худ ва собиқ ҳамсаратон миёнарав насозед.

• Ҳаёти кӯдаконатонро дар реҷаи дуруст нигоҳ доред. Ҷои зист ва реҷаи пештараро нигоҳ доштан барои кӯдак манфиатнок аст, вале аз ҳама муҳимаш риоя кардани реҷаи хуби рӯҳонӣ, аз он ҷумла хониши Китоби Муқаддас ва гузаронидани ибодати оилавӣ мебошад (Такр. Ш. 6:6–9).

Шумо метавонед ҳаёти худро баъди ҷудошавӣ пеш баред. Мелисса, ки 16 сол дар издивоҷ буд, мегӯяд: «Вақте ки ман аз шавҳарам ҷудо шудам, доим фикр мекардам: “Ҳаёти ман набояд чунин ранг мегирифт”». Лекин, ҳозир ӯ нигоҳ накарда ба вазъияташ қаноатмандӣ ҳис мекунад. Вай мегӯяд: «Вақте ман кӯшиши тағйир додани гузаштаро бас кардам, ман худро беҳтар ҳис намудам».