Hagnente ty agnate’ao

FAGNONTENEA O TANORAO

Manao Akore ty Poziko?

Manao Akore ty Poziko?

 Nagnino rehe ro toko’e hifily soa ty akanjo agnisia’o? Satria misy hafatse ampitae’e ty akanjo agnisia ty ndaty tsikiraidraike. Ino ty hafatse ampitae ty akanjo’o?

 Fandrike telo lahibey naho ty fomba hialàgne izay

Fandrike #1: Magnorike ze rehafe o radiò naho o tele-eo.

 Hoe ty somondrara raike atao tihoe Theresa: “Misy fotoagne teako ty lamody raike naho fa maro ty dokam-barotse miomba aze. Hoe raha tsy ho vita zay ty tsy hanao i akanjoy naho fa feno ty sare ty ndaty magnisy aze ty an-tsai’o ao.”

 Tsy o somondrarao avao ty voatao o dokam-barotseo. Hoe ty boke The Everything Guide to Raising Adolescent Boys: “Mpagnorike lamody ka o ajalahio. Mbe kede iareo le fa atao o mpanao dokam-barotseo ty hikendreagne iareo.”

 Fomba hialàgne amy i fandrikey: Hoe ty Baiboly: “Mino ze rehake rei’e ze mbe tsy nandia fiaignagne, faie mandineke ty lia’e ty mahimbagne.” (Ohabolana 14:15) Mila mandineke soa areke rehe naho fa mahatrea dokam-barotse. Naho mahatrea akanjo mampibaribary vatagne ndra manaitaitse ohatse rehe, amo o dokam-barotseo ao, le eretsereto tie:

  •  ‘Ia ty tena hahazo tombo’e naho magnorike o lamody iohoe raho?’

  •  ‘Ndaty manao akore ty malaza tie magnisy io?’

  •  ‘Tena manahake i ndaty rey vao raho?’

 Soso-kevetse: Dineho soa o dokam-barotseo ndra o fandaharagne hafa miomba ty lamodio, agnate i heregnandroy. Mandrisike o ndatio hanagne fomba fiaignagne manao akore i raha rey? Manao foresé azo ankolake hagnorike karazan-damody raike vao i raha rey? Hoe ty somondrara raike atao tihoe Karen: “Tena tea’o ho fanjaka ty pozi’o naho ty akanjo’o. Tea’o hasehoseho ka i vata’o ‘tena soay.’ Fanta o mpanao dokam-barotseo zay, le mora amy iareo ty mikendre o tanorao.”

Fandrike #2: Magnara-damody fa mba te ho tea o ndatio avao.

 Hoe ty ajalahy atao tihoe Manuel: “Naho vaho misy akanjo manjare lamody, le magnisy igne iaby o tanorao. Tsikihe o ndatio rehe naho tsy magnisy aze.” Izay ka ty tsapa i Anna. Hoe reke: “Tsy tihoe te hagnara-damody rehe, fa mba te ho tea o ndatio avao.”

 Fomba hialàgne amy i fandrikey: Hoe ty Baiboly: “Ko magneke hovolavolae ty tontolo toy sasa.” (Romanina 12:2) Henteo iaby areke ty akanjo’o le eretsereto tie:

  •  ‘Ino ty tena mahavy ahy hifily ty akanjo retoa?’

  •  ‘Lahibey amako vao tihoe magnisy akanjo misy mareke malaza?’

  •  ‘Te hiambake vao raho kanao magnisy ty akanjo retoa?’

 Soso-kevetse: Ko mieretseretse tie tsy managne ankoatse ty safidy roe retoa rehe: Ndra magnara-damody (le tea ty nama’o avao rehe) ndra tsy magnara-damody (le avibỳ o ndatio rehe). Mbe misy safidy fahatelo toy: Matoky tegna rehe, le tsy misy voka’e ama’o ty heve ty hafa. Naho matoky rehe tie mete i akanjo’oy, le tsy hiasa saigne loatse rehe tie ho tea ty nama’o sa tsy ho tea’e.

Fandrike #3: Mieretseretse tie vao mainke soa o akanjò naho manaitaitse

 Hoe ty somondrara raike atao tihoe Jennifer: “Tsoreko aloha fa misy fotoagne raho te hagnisy akanjo manaitaitse, ohatse boribory loatse ndra tere loatse ndra mititìtse.”

 Fomba hialàgne amy i fandrikey: Hoe ty Baiboly: “Ao ty fihamina’areo tsy ho raha ivela’e atoagne avao ... fa ho toetse mietake am-po ao.” (1 Petera 3:3, 4) Saintsaigno tie inogne ty tena manintogne: Akanjo manintogne maso vao sa toetse soa?

 Soso-kevetse: Akanjo mete soa ro lamody fara’e soa. Maregne fa tsy maro tea zay tie amy hinane zao. Faie dineho zao:

 Fa nirehake tamy ty ndaty bey rehake vao rehe, sady ty miomba aze avao ty rehafe’e? Mampalahelo fa tsy mba an-tsai’e ao tie tsy miraharaha azo reke amy ze raha atao’e zay.

Mitovy amo o rehakeo o akanjò. Naho manintogne ty say o ndatio amy ty tegna’o i akanjo’oy, le manjare tsy ho tea o ndatio ty miarake ama’o

 Mitovy amo o ndaty iohoe rehe naho tsy mete soa ty akanjo’o. Hoe te hirehake rehe tie: ‘Iraho ro henteo.’ Va’e ho tsapa o ndatio boake amy izay tie tsy matoky tegna rehe ndra tsy miraharaha ty hafa fa ty tegna’o avao ndra iareo mitambatse. Hoe raha tea’o hifantoke ama’o avao ka ze kila ndaty, ndra o ndaty ratio aza.

 Mikezaha hagnisy akanjo mete soa ta tie hanao dokam-barotse ty raha tsy avily. Hoe ty somondrara raike atao tihoe Monica: “Tsy tihoe magnisy akanjon-drakemba ty atao tihoe akanjo mete soa fa magnisy akanjo mampiseho tie magnaja ty tegna’o naho ty magnodidigne azo rehe.”