BORBOLETA nia liras mak mihis tebes. Rai-rahun ka bee uitoan deʼit kona nia liras bele halo susar ba nia atu semo. Maski nuneʼe, borboleta nia liras moos no maran nafatin. Oinsá mak bele hanesan neʼe?

Hanoin toʼok kona-ba neʼe: Ema neʼebé halo peskiza iha universidade ida (Ohio State University) estuda kona-ba borboleta ida (Morpho didius). Sira dehan katak, maski nia liras haree hanesan kabeer, maibé tuir loloos, nia liras iha kikit barak neʼebé tula malu. Iha kikit sira-nia leten iha riska riska neʼebé nakloke uitoan hodi halo bee la tama no foʼer la belit metin. Matenek-naʼin sira hakarak halo tuir borboleta nia liras hodi inventa buat oioin atu taka sasán médiku nian no sasán seluk hodi bee no foʼer la tama.

Borboleta nia liras mak ezemplu ida tan neʼebé hatudu katak matenek-naʼin siénsia nian hakarak halo tuir kriasaun. Matenek-naʼin naran Bharat Bhushan hatete: “Haree ba natureza ita bele hetan buat barak, husi kiʼik tebetebes toʼo boot lahalimar, neʼebé ho modelu kapás. Ba tinan atus ba atus ona ema hakarak halo tuir buat sira-neʼe.”

Tuir Ita-nia hanoin oinsá? Borboleta nia liras mosu mesak deʼit? Ka Maromak mak kria ida-neʼe?