Skip to content

Siénsia apoia malu ho Bíblia ka lae?

Siénsia apoia malu ho Bíblia ka lae?

Bíblia nia resposta

 Sin, maski Bíblia laʼós livru kona-ba siénsia, maibé Bíblia sempre koʼalia loos kuandu temi kona-ba siénsia. Hanoin toʼok kona-ba ezemplu balu neʼebé hatudu katak siénsia no Bíblia apoia malu no mós Bíblia iha faktu sientífiku neʼebé la hanesan duni ho buat neʼebé ema barak fiar iha tempu neʼebé ema hakerek Bíblia.

  •   Universu iha hun. (Génesis 1:1) Maibé istória antigu barak dehan katak la iha ida mak kria universu no universu mosu mesak deʼit. Universu forma husi buat neʼebé runguranga no ikusmai dezenvolve ho didiʼak. Ema Babilónia fiar katak maromak sira neʼebé mai husi tasi rua mak tuur ahi universu. Istória seluk dehan katak universu mai husi tolun boot ida.

  •   Loroloron lei natureza nian mak kontrola buat neʼebé akontese iha universu, laʼós maromak sira mak deside buat sira-neʼe. (Job 38:33; Jeremias 33:25) Istória oioin iha mundu hanorin katak ema labele kontrola buat ida no sira-nia moris iha maromak sira-nia liman. Maromak sira-neʼe halo desizaun neʼebé la hanoin ema no ema labele hatene ho loloos sira sei halo saida.

  •   Mundu la tara ba buat ida. (Job 26:7) Ema barak iha tempu antigu fiar katak mundu neʼe la kabuar maibé tetuk no jigante ka animál ida mak tula hela mundu iha nia kotuk, hanesan karau-timur ka lenuk.

  •   Bee husi tasi no fatin seluk sai suar no saʼe ba leten depois monu fali mai rai nuʼudar udan, jelu-rahun ka jelu-fatuk no ida-neʼe halo mota no bee-matan sira nakonu fali. (Job 36:27, 28; Eclesiastes 1:7; Isaias 55:10; Amós 9:6) Ema Gregu iha tempu antigu hanoin katak bee iha mota sira mai husi tasi sira iha rai okos. Sira fiar ida-neʼe toʼo maizumenus tinan 300 liubá.

  •   Foho sira tun no saʼe. Foho sira neʼebé ita haree ohin loron, uluk sira iha tasi okos. (Salmo 104:6, 8) Maibé istória balu dehan katak maromak sira mak kria foho sira hanesan buat neʼebé ita haree ohin loron.

  •   Ijiene proteje ita-nia saúde. Ukun-Fuan neʼebé Maromak fó ba nasaun Izraél inklui regra kona-ba fase roupa depois kaer mate-isin, kuarentena ema neʼebé iha moras neʼebé bele daʼet no labele soe ema nia foʼer iha fatin arbiru. (Levítico 11:28; 13:1-5; Deuteronómio 23:13) No iha tempu neʼebé ema Izraél simu Ukun-Fuan sira-neʼe, ema Ejitu iha toman atu kahur ema nia foʼer hamutuk ho buat seluk hodi kurativu ema nia kanek.

Iha ka lae Bíblia nia informasaun ruma kona-ba siénsia neʼebé sala?

 Bainhira ita estuda didiʼak Bíblia, ita bele haree katak resposta mak lae. Tuirmai mak ema nia hanoin balu neʼebé sala kona-ba Bíblia no siénsia:

 Hanoin neʼebé sala: Bíblia hanorin katak Maromak kria universu durante loron 6 nia laran. Loron ida-idak iha oras 24.

 Hanoin neʼebé loos: Tuir Bíblia, Maromak kria universu iha tempu uluk neʼebé ema seidauk hatene ho loloos horibainhira. (Génesis 1:1) No istória kona-ba kriasaun iha livru Génesis kapítulu 1 iha Bíblia la fó sai loron ka períodu neʼe naruk oinsá. No Bíblia mós bolu tempu tomak neʼebé Maromak uza atu kria lalehan no rai nuʼudar “loron” ida.​—Génesis 2:4.

 Hanoin neʼebé sala: Bíblia hatete katak Maromak kria ai-horis sira antes nia kria loro-matan neʼebé presiza atu bele halaʼo prosesu fotosínteze.​—Génesis 1:11, 16.

 Hanoin neʼebé loos: Bíblia hatudu katak Maromak kria loro-matan antes nia kria ai-horis sira. Loro-matan mak fitun ida neʼebé sai parte ba “lalehan”. (Génesis 1:1) Iha “loron” ka períodu primeiru husi kriasaun, loro-matan nia naroman komesa leno liuhusi kalohan sira maski seidauk bele haree ho momoos husi mundu. Neineik-neineik atmosfera sai naroman, no toʼo tiha “loron” terseiru husi kriasaun, naroman toʼo atu bele sustenta prosesu fotosínteze. (Génesis 1:3-5, 12, 13) Depois neʼe mak foin bele haree ho klaru loro-matan husi mundu.​—Génesis 1:16.

 Hanoin neʼebé sala: Bíblia hanorin katak loro-matan haleʼu mundu.

 Hanoin neʼebé loos: Eclesiastes 1:5 hatete: “Loro-matan saʼe, no loro-matan tun; depois nia muda lalais hodi fila fali ba fatin neʼebé nia sei saʼe fali.” Maibé eskritura neʼe temi deʼit kona-ba dalan neʼebé ita iha mundu bele haree loro-matan muda. Maski ohin loron ema uza liafuan hanesan “loro-matan saʼe” no “loro-matan tun”, maibé nia hatene nafatin katak mundu mak haleʼu loro-matan.

 Hanoin neʼebé sala: Bíblia hatete katak mundu mak tetuk.

 Hanoin neʼebé loos: Bíblia uza fraze hanesan “rai nia lidun haat”, maibé ida-neʼe mak simbóliku deʼit no la dehan katak mundu iha lidun haat. Bíblia uza fraze neʼe atu refere ba mundu tomak.​—Isaias 11:12; Lucas 13:29.

 Hanoin neʼebé sala: Bíblia dehan katak sírkulu nia sirkunferénsia mak diámetru vezes tolu, maibé loloos, diámetru vezes pi (π), ka maizumenus 3,1416.

 Hanoin neʼebé loos: 1 Reis 7:23 no 2 Krónikas 4:2 fó sai katak “tanke neʼebé hanaran Tasi” nia diámetru mak metru 4 sentímetru 45 no katak “bainhira sukat haleʼu tanke neʼe ho tali, tanke neʼe boot metru 13”. Karik númeru sira-neʼe mak maizumenus deʼit. No mós karik ema sukat tanke nia luan husi laran no tanke nia diámetru husi liʼur.