Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Suiga i se Ulugalii pe a Fai se Fanau

Suiga i se Ulugalii pe a Fai se Fanau

O Auala e Fiafia ai le Aiga

Suiga i se Ulugalii pe a Fai se Fanau

Sale: * “Ua ma fiafia lava ma Maria ina ua fanau mai la ma tama teine. Ae e leʻi lelei saʻu moe i le tele o pō i masina na sosoo ai. Na tele ma fuafuaga lelei i le auala e tausia ai o ia, ae na mou uma atu.”

Maria: “Ua suia atoa loʻu olaga i le taimi na fanau ai la ma tama. Ua faamuamua le faia o le fagu susu a pepe, sui lona napekini, ma faanānā pe a tagi. Na umi se taimi faatoʻā toe foʻi la ma mafutaga ma Sale i le mea sa masani ai.”

E AUAI le toʻatele i le manatu, o se fiafiaga le maua o se fanau, auā ua taʻua i le Tusi Paia o fanau “o le taui” lea mai i le Atua. (Salamo 127:3) Ua iloa foʻi e i latou e faatoʻā fai fanau e pei o Sale ma Maria, e suia le olaga o se ulugalii pe a fai fanau. O se faataʻitaʻiga, o le a tele ina uaʻi atu le tinā i lana pepe, ma e vave tali atu pe a tagitagi mai. E fiafia foʻi le tamā e vaavaai atu i le māfana o si ana avā ma si ana tama. Ae atonu foʻi ua lagona le fuā ona ua lē ano atu lana avā iā te ia.

Pe a fanau se pepe muamua a se ulugalii, e ono tulaʻi mai ai ni faafitauli i lo la va. O luʻitau i le avea ma mātua, e mafai ona toe aliaʻe ai ni lagona lē mautonu po o ni faafitauli i la laʻua faiā.

O ā ni fetuunaʻiga e faia e mātua i le taimi faatoʻā fanau ai se pepe, ona ua fao uma e le pepe lo la taimi? E faapefea ona tumau pea le māfana o se ulugalii? E faapefea ona foʻia ni feeseeseaʻiga i le auala e tausia ai se pepe? Seʻi talanoa i nei fesili ma iloilo ni taʻiala mai i le Tusi Paia e aogā i le ulugalii.

LUʻI 1: E fao uma e le pepe le taimi o le ulugalii.

E alu uma le taimi ma le mafaufau o se tinā i lana pepe fou. E lagona lona faamalieina ma le fiafia a o tausi si ana pepe. Ae atonu o le a lagona e le tane, ua tau lē amanaʻia o ia. Ua fai mai Manuele mai i Pasili: “O le mea na sili ona faigatā iā te aʻu, ona ua alu uma le taimi o laʻu avā i le pepe, ae sa masani ona māfana la ma mafutaga.” E faapefea ona e taulimaina lea tulaga?

Se auala e aogā: Ia onosaʻi.

Ua taʻua i le Tusi Paia, “E faapalepale ma e agalelei le alofa, . . . e lē saʻili mo lona lava lelei, e lē itaitagofie.” (1 Korinito 13:4, 5) Pe a fanau mai se pepe, e faapefea ona faatino e le tane ma le avā lea fautuaga?

E faaalia e se tamā poto lona alofa i lana avā, i le taumafai lea e malamalama e iai aafiaga i le tino ma le mafaufau o le tinā, pe a fanau mai se pepe. O le a malamalama ai i ni suiga i uiga o lana avā. * Ua taʻua e Atamu mai i Falani, o se tamā ua 11 masina le matua o lona afafine: “O nisi taimi e faigatā ai lava iā te aʻu uiga o laʻu avā. Ae ou te taumafai ia manatua, e lē o aʻu e māfua ai, ae ona o lona popole talu ona fanau mai le pepe.”

Pe e iai se taimi e lē fiafia ai lau avā a o e taumafai e fesoasoani iā te ia? Aua neʻi vave ona tigā lou loto. (Failauga 7:9) A ia onosaʻi ma taumafai pea i mea e lelei ai o ia, ma ʻalofia ai le tigā o lou loto.—Faataoto 14:29.

O se tinā e faautauta, e faalaeiau i lana tane i ana taumafaiga o se tamā, ina ia fesoasoani mai i le tausiga o le pepe, ma faasino lelei i ai le auala e sui ai le napekini ma le faiga o le fagu susu.

Na iloa e Elena, o se tinā ua 26 ona tausaga, e tatau ona sui le auala e feagai ai ma lona toʻalua. Na fai mai o ia, “Sa tatau ona ou taumafai e faamasani si oʻu toʻalua i le tausiga o le pepe. Sa ou taumafai lava e aua le faitioina o ia, a o ia faatino aʻu fautuaga i le tausiga o pepe.”

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: O outou avā, aua le faitio pe afai e ese le auala a lou toʻalua e fai ai se mea mo pepe mai i lau auala, ma e tago atu toe fai. Faamālō i ai, ma o le a fiafia ma uunaʻia ai o ia e fesoasoani atu iā te oe. O outou tane, ia faaitiitia taimi mo mea e lē tāua ina ia tele ai lou taimi e fesoasoani i lau avā, aemaise lava i masina pe a mavae le faatoʻā fanau o le pepe.

LUʻI LONA 2: Ua lē o toe tutusa le māfana o la oulua mafutaga.

Ua lē o toe tutusa le māfana o la oulua ulugalii, ona ua lē lava le mālōlō i le tausiga o le pepe. Ua fai mai Vivieni, o se tinā mai Falani e toʻalua lana fanau lāiti: “Sa tele ina alu loʻu taimi i oʻu tiute o se tinā ma tau galo ai oʻu tiute o se avā.”

I se isi itu, aua neʻi galo i le tane, e leʻi faigofie i le tinā suiga i lona tino ma faalogona i le taimi a o maʻitaga. E fao uma e le pepe taimi sa masani ona faaalu e le ulugalii mo la laʻua mafutaga. O lea, o le ā se mea e faia e le ulugalii, ina ia aua neʻi avea si a la tama ma faalavelave i la laʻua mafutaga māfana?

Se auala e aogā: Ia faailoa atu pea lou alofa.

Ua faapea mai le Tusi Paia: ʻE tuua e le tane lona tamā ma lona tinā, ma nonofo faatasi ma lana avā, ona avea ai lea o i laʻua ma tino e tasi.’ * (Kenese 2:24) O le fuafuaga a Ieova, a matutua le fanau, ona tuua lea o o latou mātua, ae mafuta pea le tane ma le avā i le olaga atoa. (Mataio 19:3-9) E faapefea ona aogā lea taʻiala i ulugalii ua iai se pepe, e faasaʻo ai la laʻua vaai i mea e tāua?

Ua toe fai mai Vivieni: “Ou te mafaufau i upu o le Kenese 2:24, ma ua ou manatua ai, ʻe tasi’ i maʻua ma laʻu tane, ae lē o laʻu pepe. O lea, e tatau ona faamalosia la ma faiā.” Na fai mai Terisa, o se tinā ua lua tausaga o lana tama teine: “Pe a ou lagona ua tau lē māfana la ma faiā ma laʻu tane, ou te taumafai loa e uaʻi atu iā te ia, e tusa lava pe itiiti sina taimi i aso taʻitasi.”

E faapefea ona faaleleia e oe le tane la oulua faiā ma lau avā? Taʻu i ai e te alofa iā te ia ma faatino, ina ia talitonu ai o ia. Ua fai mai Sara, o se tinā ua 30 ona tausaga: “E tāua i le avā le iloa e alofa lana tane iā te ia, e ui ua lē o toe tutusa lona momosi ma le taimi a o leʻi fanau le pepe.” Na iloa e Aleni mai i Siamani e toʻalua lana fanau tama, le tāua o le lagolagosua i lana avā. Ua fai mai o ia: “Ou te faamāfanafana i si aʻu avā pe a faanoanoa.”

O le mea moni, e faalavelave le pepe i faiā faaleulugalii. O lea, e tatau ona la talanoa i o la manaʻoga. Ua taʻua i le Tusi Paia, e ao ona “malilie faatasi” i laʻua e tusa ma le faamalieina o o la manaʻoga tau feusuaʻiga. (1 Korinito 7:1-5) Atonu e faigatā ona e talanoa i lou toʻalua i mea faapea, ona o le auala na e ola aʻe ai. Ae e tāua tele le talanoa, a o faamasani i le avea o ni mātua. Ia magafagafa, onosaʻi, ma faaali atu mea moni o i le loto o le tasi i le isi. (1 Korinito 10:24) E ʻalofia ai le lē malamalama o le tasi i le isi, ae faatupu atili ai le alofa.—1 Peteru 3:7, 8.

E faatuputeleina foʻi le fealofani o se ulugalii i le faaalia o le lotofaafetai. E iloa e se tamā magafagafa, e tele galuega a se tinā fou e fai. Na fai mai Vivieni: “E pei lava e leai ni aʻu feʻau na fai e ui sa ou pisi i le aso atoa iā pepe!” E ui ina pisi se tinā, ae e ao pea ona ia faaalia le faautauta, ma ia lē taʻufaatauvaaina galuega a lana tane mo le aiga.—Faataoto 17:17.

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Afai e mafai, ia taumafai oe le tinā e fai sina au moe pe a moe le pepe, ina ia toe faafouina ai lou malosi, auā la oulua faiā o se ulugalii. O outou tamā, ia taumafai e nofo i luga i le pō e fafaga ma sui pepe, ae seʻi mālōlō lau avā. Ia taʻu atu pea i lau avā lou alofa iā te ia i le fai i ai o ni nai tusi pupuu, pe ave i ai se feʻau tusitusia i le telefoni, pe telefoni foʻi i ai. Sema se taimi e lua te talatalanoa ai na o oulua, i mea e faatatau iā oulua ae lē o le pepe. A māfana ma lelei la oulua faiā, o le a faigofie foʻi ona foʻia faafitauli o le tausia o se pepe.

LUʻI LONA 3: Eseese manatu i le tausiga o fanau.

Atonu e māfua ona pisa se ulugalii, ona e eseese auala na ola mai ai. O le tulaga lenā o se ulugalii mai Iapani. Na fai mai Asami: “Sa ou manatu, e faamatanana e laʻu tane o Katsuro la ma tama teine, ae fai mai o ia, ua ova loʻu faasāsā o le teine.” O lea, e faapefea ona ʻalofia le pisa i le tausiga o fanau?

Se auala e aogā: Talanoa ma ia felagolagomaʻi.

Na tusi le tupu poto o Solomona: “O le faamaualuga e na o le femisaaʻi e tupu ai, ae e iai le atamai iā i latou o ē e soālaupule faatasi.” (Faataoto 13:10) Faamata o e iloa le auala o le a tausia ai e lou toʻalua la oulua fanau? Afai e faatali seʻi fanau le lua pepe ona faatoʻā talanoa lea, atonu e na o le pisa e oo i ai ae lē taulau ai a oulua taumafaiga.

O se faataʻitaʻiga, po ua lua talanoa pe faapefea ona taulima tulaga nei: “E faapefea ona faamasani la ma tama e ʻai ma moe i le taimi tatau? Pe e tatau ona siisii pe a tagi i le taimi e tatau ai ona moe? O le ā le mea e fai pe a faigatā ona toleni o ia e faaaogā lona po?” E tofu lava le ulugalii ma le auala e toleni ai fanau. Ua taʻua e Ethan, o se tamā e toʻalua lana fanau: “E tatau ona lua talanoa ina ia malamalama le tasi i le isi, ma galulue faatasi ai i le tausiga o le tamaitiiti.”

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Ia mafaufau i le auala na aʻoaʻo ma toleni ai oe e ou mātua. Filifili po o ā uiga o ou mātua ma mea na la faia e te fia faataʻitaʻi i ai pe e te lē fia faataʻitaʻi i ai, i le tausiga o lau tamaitiiti. Talanoa ma lou toʻalua i na mea.

E Suia se Faaipoipoga pe a Fai Fanau

A galulue faatasi ni alii se toʻalua e laʻu se uta taga alaisa a se loli, e foliga mai o se gaoioiga e faigofie le pasi atu e le isi ae sapo mai e le isi, ona ua masani ai. E faapena foʻi mātua, e faigofie la laʻua matafaioi fou pe a faamasani i ai.

O le auala e tausia ai fanau e iloa ai le tāua o lau faaipoipoga iā te oe, ma o le a suia ai foʻi la oulua faiā. Ae o le avanoa lea e atiaʻe ai uiga lelei. A e faatatauina fautuaga a le Tusi Paia, ona pei lea o lau faaipoipoga o le faaipoipoga a se tamā e igoa iā Keneti. Ua fai mai o ia: “Ua aogā iā i maʻua ma laʻu avā o Evelina le faia o se fanau. Ua tuu ai o ma uiga manatu faapito, ae ua sili atu ona faaalia le alofa ma le malamalama.” E mautinoa e aogā suiga faapena i se faaipoipoga.

[Faaopoopoga i lalo]

^ pala. 3 Ua suia igoa i lenei mataupu.

^ pala. 12 E toʻatele tinā e lagona le mafatia i vaiaso faatoʻā uma ai ona fananau. Ae o nisi tinā, ua sili atu ona ogaoga aafiaga e oo i o latou mafaufau.

^ pala. 21 E tusa ma se tasi lomiga tāua, o le upu Eperu ua faaliliuina i le “nonofo faatasi” i le Kenese 2:24, e ʻiai le uiga o le pipiimau i se isi ona o le alofa ma le faamaoni.’

FESILI IFO IĀ TE OE LAVA . . .

I le vaiaso ua teʻa, o le ā saʻu mea na fai e faailoa atu ai loʻu talisapaia o galuega a loʻu toʻalua mo le aiga?

O le ā le umi talu ona ma talanoa lelei ma si oʻu toʻalua e uiga iā i maʻua, ae lē o tamaiti?