BIBLIAPI nisqan hina wasanchay hucha kaqtinqa t’aqanakunkumanmi (Mateo 19:9). * Roberton ichaqa mana t’aqakurqanchu. Paypas esposanpas kuskalla kanankupaqmi decidikurqanku. Chaymantan ichaqa repararqanku sasa kasqanta. ¿Imarayku? Robertoq nisqan hina hukwan esposan pantasqanraykun manaña paypi confiarqanñachu. Kusisqa kawsanapaqqa sapankankun confianakunanku, chaymi paykunaqa kallpachakunankun yapamanta confianakunankupaq.

Casarakuypi wasanchay hucha kasqanrayku sasachakuykunata atipayqa manan facilchu. Aswan sasaraqmi chayllaraq yachaspaykichis killakunan. ¡Ichaqa atipawaqchismi! Bibliapi allin yuyaychaykunan yanapasunkichis yapamanta confianaykichispaq. Qatiqninpi tawa yanapaykunata qhawariy.

Apóstol Pablon nirqan: “Amaña llullakuychisñachu, aswanpas sapankaykichis [...] cheqaqkaqta rimaychis”, nispa (Efesios 4:25). Llullakuypas, waki-wakillanta cheqaqta niypas, upallakuypas iskayaytan paqarichin, chaymi sut’inta parlarinaykichis.

Wasanchay hucha chayllaraq kaqtinqa manapaschá allinchu sientekunqaku rimanankupaq. Chaywanpas qhepakunamanqa rimanaykichispunin  kanqa. Yaqapaschá mana parlayta munankichischu imayna sucedesqanmanta, ichaqa manan hinallataqa saqenaykichischu. Julia nin: “Chay ruwasqaymanta rimayqa sasan karqan. Maytan pesapakurqani hukwan pantasqaymanta, chaymi chaykunata qonqaspa hukmantapas qallarishayman hina kawsayta munarqani”, nispa. Ichaqa astawanmi sasachakurqanku mana parlarisqankuwan. Roberton nin: “Esposayqa manan munaqchu rimariyta, chaymi paymanta iskayashallarqani, aswan sasaqa karqan sonqoykupi k’irikuna qhaliyachiymi”, nispa.

Wasanchaymanta rimayqa sonqotan nanachin. Andresmi secretarianwan pantarqan. Esposan Rosan nin: “Imaymanatan tapukuq kani: ¿Imaynapitaq chayri sucederqan? ¿Imanaqtin? ¿Imamantan rimaq kanku? nispa. Llakisqa phiñasqan sientekurqani, chayllapiñan yuyaykuq kani. Tiempoq pasasqanwantaq aswantaraq tapukuykuna umayman hamuwaq”, nispa. Andresmi nin: “Chaykunamanta rimaspaqa phiñakuspan kunkawan rimaq kayku. Ichaqa iskayniykun pampachanakapuq kayku. Chhayna parlarisqaykun pisi-pisimanta hukllachawarqanku”, nispa.

¿Imaynatan sasachakuyniykichista sumaqllata allichawaqchis? Chaykunamanta parlariyqa manan huchayoqta castiganapaqchu, aswanpas casado kawsayniykichistan sumaqta allichanaykichis hinaspapas yachachisunkichismi imakunapis allinyanaykichis kasqanta. Mariowan Juanawanpas allintan repararqanku imarayku chay sasachakuypi tarikusqankuta. Marion nin: “Repararqanin ñoqallapi yuyaykusqayta hinaspapas hukkunaq munasqanta ruwaq kani. Hukkunapi yuyaykuspan esposayta qonqapusqani”, nispa. Allinta chayta reparaspan manaña chhaynachu kapurqan tiempowantaq yapamanta allinta kawsapurqanku.

Biblian nin: “Aswan allinmi iskay runa huk runallamantaqa, aswan allintan llank’asqankumanta chaskinqaku. Hukkaqchus urman chayqa hukkaqninmi sayarichin”, nispa (Eclesiastés 4:9, 10). Kay simikunaqa cheqaqpunin, chhaynapin yapamanta confiawaqchis.

Iskayayqa onqoy hinan, ichaqa atipawaqchismi. Chayta ruwanaykichispaqmi ichaqa casarakuyniykichista allichanaykichispi yuyaykunaykichis. Sichus sapankaykichis imayna sientekusqaykichispi yuyaykunkichis chayqa, astawanmi sasachakuyniykichis kanqa. Amigontinmi kanaykichis.

Chaytapunin Robertowan Juliawan ruwarqanku. Julia nin: “Casarasqa kawsayniykuqa manan ratollachu sumaq kapurqan. Iskayninkumantan kallpachakurqayku. Manan qosaypa sonqonta yapamanta k’iriyta munarqanichu, paytaq k’irisqa sonqoyoqña kasharqan chaypas, mana saqewarqanchu. Sapa p’unchaymi rikuchiq kani hunt’aq kasqayta, paytaq munakuyninta. Wiñaypaqmi agradecekusaq ñoqarayku ruwasqanta”, nispa.

Wasanchaypi mana urmanankupaq yuyaychasqan qhepamanmi Jesusqa nirqan: “Chayrayku, paña ñawiykichus huchaman urmachisunkiman chayqa, horqokuspa wikch’uy”, nispa (Mateo 5:27-29). Sichus hukwan pantarqanki manataq munankichu casarakuyniyki tukukunanta chayqa, yuyaykunaykin  imakunas chayman aparqasunki chayta, hinaspa cambianayki.

Ñawpaqtaqa, manañan pantasqayki runawan imatapas ruwanaykiñachu (Proverbios 6:32; 1 Corintios 15:33). * Andresqa llank’anan horaskunatan cambiarqan, celularninpa numerontapas, chhaynapi pantasqan warmiwan manaña tupananpaq. Manan chayllatachu ruwarqan. Paypi esposan confiananta munaspan llank’ananta saqepurqan, hinaspapas manañan celularnin karqanñachu esposanpa celularnintan utilizaq. ¿Allinchu chay ruwasqan karqan? Esposan Rosan nin: “Soqta watakuna qhepamanpas manchakuniraqmi chay warmi qosayta waqyamunanmanta ichaqa manan payqa urmanqañachu”, nispa.

Chaymantapas yaqapaschá imayna runa kasqaykita cambianayki kanqa. Yaqapaschá hukkunaq sonqonta suwanki otaq esposaykita qosaykita hina hukkunata qhawapayanki. Chhayna kaqtinqa, ‘ñawpa kawsayniykipi millay ruwaykunata wikch’uy’, chaypi nisqan hina huk allin ruwaykunawan cambiay, chhaynapin esposaykiq otaq qosayki yapamanta qanpi confianqa (Colosenses 3:9, 10). ¿Sasachu esposaykiman otaq qosaykiman munakuyniykita rikuchiy? Sasaña kanman chaypas, sapa kutinmi imaymananmanta munakusqaykita rikuchinayki. Roberton yuyarin: “Esposay Juliaqa sapa kutinmi munakuwasqantan rikuchiwaq niwaqtaqmi, ‘munakuykin nispa’”, nispa.

Allinmi kanman esposaykiman otaq qosaykiman sapa p’unchay ima ruwasqaykikunata willayqa. Juanan nin: “Qosayqa willawaqmi chay p’unchaypi imakunapas sucedesqanta manaña importantechu karqan chaypas. Chhaynapin rikuchiwaq mana imapas pakawasqanta”, nispa.

Ama yuyaykuychu mana imapas pasananpaq hinataqa. Biblian nin: ‘Usqhayllata [...] [yuyaykuqqa] wakchayapun’, nispa (Proverbios 21:5). Arí, manan kaq ratochu confianza kanqa tiempoq pasasqanmanñan chayqa kanqa.

Sichus qanta wasancharqasunki chayqa, cheqaqtapuni pampachanaykipaqqa tiempon pasanan. Juanan nin: “Manan entiendeqchu kani imanaqtinmi warmikuna pantaq qosankuta mana usqhaychu pampachaqku, unay tiempo phiñasqalla kasqankutapas. Chhaynapi tarikuspayñan ichaqa entienderqani sasapuni pampachay kasqanta”, nispa. Manan pipas usqhaylla pampachaspa yapamanta confianmanchu. Chayqa sipi-pisimantan kanqa.

Hinaspapas yuyaykuy “perqana tiempo” chayamunanpi (Eclesiastés 3:1-3). Wakinqa manaña sonqonkupi k’irisqa kayta munaspan karunchakapuypi yuyaykunkuman. Chhayna kawsayqa manan yanapasunkichu yapamanta confianaykipaq. Yapamanta sumaqta kawsanaykipaqqa sonqoykita kicharispan rikuchinayki cheqaqtapuni pampachasqaykita. Nillaytaq kusikuyninkunata llakikuyninkunatapas willanasuykipaq.

Ama chay sasachakuywan ñit’ichikuspa phiñakapuychu. Ama llakichiq kaqkunapi yuyaykuychu (Efesios 4:32). Diospas chay hinapin tarikurqan, chaypi yuyaykuyqa yanapasunkimanmi. Ñawpa tiempopi Israel siervonkuna payta saqepuqtinkun, sonqon nanarqan chaymi rikch’anachikurqan wasanchachikuq qosawan (Jeremías 3:8, 9; 9:2). Ichaqa nirqanmi: “Manan tukuy p’unchaychu qanwan phiñalla kashasaq”, nispa (Jeremías 3:12). Pesapakuspa llaqtan kutiripuqtinkuqa pampacharqanmi.

 Sapankaykichis kawsayniykichispi cambiasqaykichista qhawarikuspaqa thakmi sientekunkichis. Manañan casarakuyniykichista allichaypichu yuyaykunaykichis. Kunanqa ñan tiempoña chaykunata qonqapunaykichispaq hinaspa huk allin ruwaykunapiñataq kallpachakuychis. Chaywanpas tiempotan hap’inaykichis allinyashasqaykichismanta rimanaykichispaq. Imaña pasaqtinpas usqhaylla allichaychis casarasqa kasqaykichistataq aswan allinpaq hap’iychis (Gálatas 6:9).

Imapas mana allin kananpi yuyaykuspaqa, yuyariychis casarakuyta Dios paqarichisqanta (Mateo 19:4-6). Paypa yanapayninwanqa atipallankichismi. Kaypi willakuq casarasqakunaqa llapallankun Bibliaq nisqanman hinan ruwarqanku, chaymi mana t’aqanakapurqankuchu.

Robertowan Juliawan chay sasachakuypi tarikusqankumantaqa 20 watakunañan pasarqon. Roberton nin: “Bibliata Testigonkunawan estudiaspaykuñan aswan allintaqa allicharqayku. Chay yanapay chaskisqaykuqa allinpunin karqan, chhaynapin atiparqayku chay millay tiempokunata”, nispa. Julia nillantaq: “Kusikunin chay millay tiempokunata atipasqaywan. Robertowan kuska Biblia estudiasqaykuwan chayman hina tukuy atisqaykuta ruwasqaykuwanmi kunanqa sumaqta kawsayku”, nispa.