Ir al contenido

Ir al índice

Leejkunaj tapuyninku

Leejkunaj tapuyninku

¿Pimantataj Isaías 60:1 parlashan “warmi” nispa, chanta imaynatataj ‘sayarikun, kʼancharintaj’?

Isaías 60:1 nin: “Warmi, sayarikuy, kʼanchariy, kʼanchayniykeqa chayamunña. Jehová Diospa jatun kaynenqa pataykipi kʼanchashan”, nispa. Qhepan versiculosqa rikuchiwanchej “warmi” nispa Sionmanta parlashasqanta, nisunman Jerusalenmanta. Jerusalentaj chay tiempopi Judaj capitalnin karqa (Isa. 60:14; 62:1, 2). a Jerusalén nispaqa tukuynin Israel nacionmanta parlashanchej. Chanta, ¿maykʼajtaj, imaynatataj Jerusalén ‘sayarikorqa, kʼancharerqataj’? ¿Isaiaspa nisqan kay tiempopi aswan sumajninmanta juntʼakushanchu? Chay tapuykunaman kutichina.

¿Maykʼajtaj, imaynatataj Jerusalén ‘sayarikorqa, kʼancharerqataj’? Judiosqa Babiloniaman apasqa kaspa 70 watasta chaypi qhepakorqanku. Chay tiempopi Jerusalenwan templonwan thuñisqa kasharqanku. Jinapis Medoswan Persaswan Babiloniata japʼikaporqanku. Paykunataj tukuynin israelitasman nerqanku quedakunankutachus, chayri llajtankuman kutipunankutachus ajllakunankuta, ajinamanta Jehovallata watejmanta yupaychanankupaj (Esd. 1:1-4). 537 watapi Jesús niraj jamushajtin, 12 ayllusmanta puchoj judíos Jerusalenman kutiporqanku (Isa. 60:4). Paykunaqa Jehovaman jaywanasta jaywayta qallarerqanku, fiestasta ruwarqanku, templotapis watejmanta sayaricherqanku (Esd. 3:1-4, 7-11; 6:16-22). Ajinamanta Diospa jatun kaynin Jerusalenpi watejmanta kʼanchayta qallarerqa. Jerusalenqa Diospa llajtan karqa, watejmanta sayarichisqataj karqa. Ajinamanta Diospa llajtanqa, Diosta mana rejsej nacionespaj uj kʼanchay jina karqa.

Jinapis profeta Isaiaspa nisqanqa mana tukuyninchu ñaupa Jerusalenpi juntʼakorqa. Casi tukuynin israelitasqa mana Jehovata kasukullarqankupunichu (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9). Aswan qhepamantaj kikin Mesiasta, nisunman Jesucristota qhesacharqanku (Mat. 27:1, 2). 70 watapitaj Jerusalenwan templonwan watejmanta thuñisqa karqanku.

Jehová nerqaña chay pasananta (Dan. 9:24-27). Reparanchej jina, Isaías 60 capitulopi kaj profeciasqa mana tukuyninchu ñaupa Jerusalenpi juntʼakorqa, chaytaj Jehovaj munayninman jina karqa.

¿Isaiaspa nisqan kay tiempopi aswan sumajninmanta juntʼakushanchu? Arí, pero warmeqa ‘patapi kaj Jerusalenwan’ ninakun. Chanta, ¿imataj patapi kaj Jerusalén? Chayqa cielopi kaj Diospa llajtan. Chay llajtantaj Diosta kasukoj ángeles kanku. Chaymanta parlaspa apóstol Pablo nerqa: “Patapi kaj Jerusalenrí mamanchej”, nispa (Gál. 4:26). Wawasnintaj kanku Jesuswan 144.000 ajllasqa cristianoswan. Chay ajllasqa cristianos ukhupitaj Pablo kashan. Paykunaqa suyakushanku cielopi kausakuyta. Chantapis paykuna kanku “Diospaj tʼaqasqa nación”, “Diospa llajtan” Israel (1 Ped. 2:9; Gál. 6:16).

¿Imaynatataj patapi kaj Jerusalén ‘sayarikorqa’, ‘kʼancharerqataj’? Chayta ruwarqa kay jallpʼapi kaj ajllasqa wawasninnejta. Imapichus paykuna rikukusqankuta kikinchana Isaías 60 capitulopi nisqanwan.

Ajllasqa cristianosqa ‘sayarikunanku’ karqa. Imajtinchus 101-200 watas chaynejmantapacha laqhapi jina kasharqanku, apóstoles wañupusqankutawan Diospa contranpi oqharikojkuna rikhurisqankurayku (Mat. 13:37-43). Paykunaqa Jatun Babiloniapi, nisunman llulla religionespa makinpi presos jina kasharqanku. Paykunaj makinpitaj karqanku ‘kay mundoj imasninpa tukukuynin’ qallarinankama, chaytaj qallarerqa 1914 watapi (Mat. 13:39, 40). Pisi watasninmantaj, 1919 watapi kacharichisqa karqanku. Chay ratopachataj kʼanchayta qallarerqanku. ¿Imaynamanta? Tukuy atisqankuta willayta qallarispa. b Chaymantapacha tukuy nacionesmanta runas chay kʼanchayman rerqanku. Chaykunamanta wakintaj kanku Diospa llajtan Israelmanta puchojkuna. Isaías 60:3 versiculopitaj, paykunamanta parlaspa ‘reyes’ kasqankuta nin (Apo. 5:9, 10).

Aswan qhepamantaj, ajllasqa cristianosqa Diospa kʼanchayninta astawan kʼancharichenqanku. Paykunaqa kay jallpʼapi wañupuytawan ‘Mosoj Jerusalenmanta’ kanqanku, nisunman Cristoj novian kanqanku. Paykuna kanku 144.000 reyestaj sacerdotestaj (Apo. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5).

Mosoj Jerusalenqa Isaías 60:1 versiculoj nisqan juntʼakunanpaj yanapakonqa (Isaías 60:1, 3, 5, 11, 19, 20; Apocalipsis 21:2, 9-11, 22-26, kikinchay). Mosoj Jerusalenqa Cristowan khuska kay jallpʼata kamachimonqanku paraisoman tukojtin, imaynatachus ñaupa Israelta Jerusalenmantapacha kamachej kanku ajinata. Chanta, ¿imaynatataj Mosoj Jerusalén “cielomanta Diosmantapacha” uraykamonqa? Chayta ruwanqa kay jallpʼapi tukuy imata allinchaspa. Chay llajtamanta parlaspa Biblia nin, Diosta kasukoj runasqa “chay kʼanchayninrayku” purinankuta, juchamanta, wañuymantataj kacharichisqa kanankuta (Apo. 21:3, 4, 24). Ajinapitaj Dios “tukuy imata” allinchanqa, profeta Isaías, waj profetaspis nisqankuman jina (Hech. 3:21). Chayta allinchaytataj qallarerqa Cristo Reyman tukushajtin, tukuchanqataj Cristo waranqa watasta kamachiyta tukojtin.

a Isaías 60:1 versiculopi, Diospa Palabran Bibliapeqa “warmi” nispa nin, manataj ninchu “Sion”, chayri “Jerusalén” nispa. Wakin Bibliastajrí chay palabrasta oqharinku. ¿Imaraykutaj Diospa Palabran Biblia “warmi” nispa nin? Imaraykuchus Hebreo parlaypi “sayarikuy”, “kʼanchariy”, “pataykipi” nisqa palabrasqa uj warmimanta parlashan. Chayrayku “warmi” palabraqa uj warmimanta parlashasqanta entiendenapaj yanapawanchej.

b Ezequiel 37:1-14, Apocalipsis 11:7-12 versiculospis Diosta yupaychay 1919 watapi watejmanta sayarichisqa kasqanmanta parlashan. Ezequielpa profecianqa parlan tukuy ajllasqa cristianos kacharichisqa kasqankumanta. Paykunaqa ashkha watasta preso jina karqanku. Apocalipsispi kaj profeciataj parlan uj juchʼuy grupo ajllasqa cristianos, pikunachus Diospa llajtanta ñaupajman apanku chaykuna, kausarichisqa jina kasqankumanta. Paykunaqa pisi tiempollata wañusqa jina kasharqanku qhasimanta presochasqa kasqankurayku. Paykunataj 1919 watapi “allin kamachi yuyayniyoj” jina churasqa karqanku (Mat. 24:45; Tukuypis Jehovallata yupaychajtinku página 118).