Mana llakiywan atipachikoj runaqa, ñaupajllamanpuni rin, ima problemasniyoj kaspapis, wajkuna sonqonta nanachejtinkupis. Chaytataj yachakun tiempo pasasqanman jina. Uj wawitamanta parlarina, uj wawitaqa urmaspa urmaspa puriyta yachakun. Ajinallatataj uj runaqa sapa kuti problemaspi rikukuspapis ñaupajllamanpuni rispaqa mana llakiywan atipachikonqachu.

Wakin wawasqa sonqo pʼakisqas qhepakunku pantaykuspa, chʼampaypi rikukuspa chayri pillapis yuyaycharejtin. Wakin wawastaj pantaykuspa niña ujtawan ruwayta munankuchu. Chaywanpis wawasqa kayta sumajta yachananku tiyan:

• Tukuypis ashkha kutista pantanchej (Santiago 3:2).

• Maykʼajllapis llakiykunapi rikukunchejpuni (Eclesiastés 9:11).

• Tukuy necesitanchej wajkuna cheqanchanawanchejta. Ajinallamanta yachakuyta atinchej (Proverbios 9:9).

Wawas problemaspi rikukuspa ñaupajllamanpuni renqanku chayqa, mana llakiywan atipachikonqankuchu.

Wawas pantajtinku

BIBLIA NIWANCHEJ: “Cheqan runaqa qanchis kutita urman, chantaqa uj qanchis kutillatataj sayarikun”, nispa (Proverbios 24:16).

Tatasqa wawasninkuta yanapankuman imaynatachus uj problemata allinchayta. Ichá wawasqa examenninkuta mana allinta qospa llakikunkuman. Ninkumantaj: “Ni imata allinta ruwayta atinichu”, nispa.

Wawas mana llakiywan atipachikuyta yachanankupajqa, tatasninku yanaparinanku tiyan ñaupajman rinallankupajpuni. Ajinamanta wawasqa problemaspi rikukuspa allinchayta yachanqanku, nitaj anchata llakikonqankuchu.

Chantapis wawaspuni problemasninkuta allinchayta yachananku tiyan. Ichá tatasqa tapurinkuman: “Wawáy, ¿imatá ruwawaj profesorniyki yachachishajtin sumajta entiendenaykipaj?”, nispa.

Llakiykuna kajtin

BIBLIA NIWANCHEJ: “Mana yachankichejchu imachus kausayniykichejwan qʼaya kananta”, nispa (Santiago 4:14).

 Mana yachanchejchu imachus qʼaya kananta. Uj runaqa qhapaj kashaspa wajchayanman chayri sano kashaspa onqoykunman. Bibliapipis nin: ‘Mana usqhayta correjkunaqa atipanku, maqanakupitaj mana kallpayojkuna atipallankutaj. Tiempo chayamojtin, wakinpaj allin imas tiyan, wakinpajtaj mana’, nispa (Eclesiastés 9:11).

Tatasqa wawasninkuta sajra imasmanta jarkʼayta munanku. Chaywanpis mana atinkumanchu tukuy imamanta jarkʼayta.

Wawasqa trabajomanta wijchʼuchikuy chayri qolqeta pisichikuy imaynachus kasqanta mana yachankurajchu. Chaywanpis waj llakiykunapi rikukunkuman. Ichá uj amiguiton waj ladoman ripunman chayri familiamanta pillapis wañupunman. *

Allinninkupaj wajkuna yuyaychajtinku

BIBLIA NIWANCHEJ: ‘Yuyaychasqataqa uyariy, ajinamanta chayanki sumaj yachayniyoj kayman’, nispa (Proverbios 19:20).

Pillapis allinninchejpaj yuyaychariwajtinchejqa, mana phiñakunapajchu. Astawanpis reparachiwanchej mana allinta ruwashasqanchejta chayri mana allinta purishasqanchejta.

Tatasqa wawasninkuman yachachinanku tiyan wajkuna yuyaychasqankuta japʼikuyta. Ajinamanta ni paykunapis ni wawasninkupis llakiypi rikukonqankuchu. Uj tata, John sutiyoj nin: “Tataslla wawasninkoj problemasninkuta allinchanqanku chayqa, wawasninkoqa ni jaykʼaj sapankumanta allinchayta atenqankuchu. Astawanpis wawasqa sapa kuti problemaspi satʼikonqanku, tatastaj chayta allinchaspalla viejoyaponqanku. Ajinamantaqa ni tataspis ni wawasninkupis kusisqachu kausakonqanku”, nispa.

Tatasqa yanapananku tiyan wawasninkuta escuelapi chayri mayllapipis allinninkupaj yuyaychasqankuta japʼikunankupaj. Nitaj ninankuchu tiyan “ama wawayta jinata nipuwaychu” nispa. Astawanpis wawasta tapurinkuman:

• “¿Imaraykutaj yuyaychasorqanku?”.

• “¿Imatataj ruwawaj manaña pantanaykipaj?”.

• “¿Imatá ruwawaj ujtawan ajinallapitaj rikukuspa?”.

Wawasta allinninkupaj yuyaychasqankoqa, mana uj ratollapajchu, aswan qhepamanpis yanapallanqapuni.