Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Asoo Nyamenle Bava Ahyɛ Me?

Asoo Nyamenle Bava Ahyɛ Me?

Mualɛ mɔɔ Baebolo ne fa maa la

 Ɛhɛe, saa ɛdua ndenle kpalɛ ne mɔ azo a, Nyamenle bava wɔ ɛtane ahyɛ wɔ. Baebolo ne ka kɛ Nyamenle ‘fa ɛtane kyɛ’ yɛɛ ‘ɔfa ɔkyɛ bɔkɔɔ.’ (Nihɛmaya 9:17; Edwɛndolɛ 86:5; Ayezaya 55:7) Saa ɔfa yɛ ɛtane ɔkyɛ yɛ a, ɔfa ɔkyɛ yɛ bɔkɔɔ. ‘Ɔkyikyi’ yɛ ɛtane ne mɔ. (Gyima ne 3:19) Nyamenle eza fa yɛ ɛtane ne mɔ kyɛ yɛ a, ɔngakye bɛ bieko, ɔluakɛ ɔse: “Menrɛhakye bɛ ɛtane ne mɔ mɔɔ bɛyɛ la bieko.” (Gyɛlɛmaya 31:34) Saa Nyamenle fa yɛ ɛtane kyɛ yɛ a, ɔnrɛbɔ yɛ nwolɛ somolɛ bieko ɛlɛ anzɛɛ ɔnrɛhwe yɛ nzo wɔ ɛtane ko ne ala anwo.

 Noko akee, tɛ kɛ Nyamenle le bɛtɛɛ la ati a ɔfa ɛtane ɔkyɛ a anzɛɛ nganeɛdelɛ bie ati a ɔyɛ zɔ a. Ɔngakyi ye tenlene ngyinlazo ne mɔ ɛlɛ. Ɔlua ɛhye ati, ɔnva ɛtane bie mɔ ɔngyɛ.​—Dwɔhyua 24:19, 20.

Ndenle mɔɔ ɛdua zo a ɛbanyia Nyamenle ɛkɛ ne ɛtanefakyɛ la

  1.   Ɛyɛ ɛtane a, die to nu kɛ wɔanli Nyamenle ngyinlazo ne mɔ azo. Ɔnva nwo kɛ bie a mɔɔ wɔyɛ la ɛgyegye awie mɔ la, ɔwɔ kɛ ɛdimoa ɛdie ɛto nu kɛ wɔyɛ ɛtane wɔtia Nyamenle.​—Edwɛndolɛ 51:1, 4; Gyima ne 24:16.

  2.   Ka wɔ ɛtane ne kile Nyamenle wɔ asɔneyɛlɛ nu.​—Edwɛndolɛ 32:5; 1 Dwɔn 1:9.

  3.   Di wɔ ɛtane ne anwo nyane kpole. “Arɛlebɔlɛ mɔɔ sɔ Nyamenle anye” ɛhye maa bɛnu bɛ nwo anzɛɛ maa bɛkakyi bɛ adwenle. (2 Kɔlentema 7:10) Eza ɔwɔ kɛ ɛdi nyane wɔ ninyɛne ngyikyi mɔɔ ɛyɛle mɔɔ maanle ɛyɛle ɛtane kpole ne la anwo.​—Mateyu 5:27, 28.

  4.   Kakyi kɛzi ɛyɛ wɔ ninyɛne la, anzɛɛ ‘kakyi wɔ ɛbɛlabɔlɛ.’ (Gyima ne 3:19) Ɛhye bahola ahile kɛ ɛnrɛzia ɛnrɛyɛ ɛtane bie anzɛɛ ɛnrɛhɔ zo ɛnrɛyɛ nvonleɛ bie anzɛɛ bie a ɔbahile kɛ ɛbahakyi wɔ adwenle nee wɔ nyɛleɛ bɔkɔɔ.​—Ɛfɛsɛsema 4:23, 24.

  5.   Kpondɛ ndenle dua zo di nvonleɛ ne anwo gyima anzɛɛ siezie ngyegyelɛ mɔɔ yeva yera la. (Mateyu 5:23, 24; 2 Kɔlentema 7:11) Kpa bɛdabɛ mɔɔ bɛnwunle mɔɔ ɛyɛle anzɛɛ mɔɔ anrɛɛ ɔwɔ kɛ ɛyɛ na wɔanyɛ anwo amaneɛ la kyɛlɛ yɛɛ saa ɔkɛyɛ boɛ a, sia fa mɔɔ ɛvi bɛ sa la maa bɛ.​—Luku 19:7-10.

  6.   Sɛlɛ Nyamenle wɔ asɔneyɛlɛ nu kɛ ɔlua Gyisɛse ɛkpɔnedeɛ ne azo ɔva ɔhyɛ wɔ. (Ɛfɛsɛsema 1:7) Amaa Nyamenle abua wɔ asɔneyɛlɛ ne la, ɔwɔ kɛ ɛfa menli mɔɔ yɛ ɛtane tia wɔ la ɛtane ɛkyɛ bɛ.​—Mateyu 6:14, 15.

  7.   Saa wɔ ɛtane ne le kpole a, ka nwolɛ edwɛkɛ kile awie mɔɔ fɛta mɔɔ bahola ava sunsum nu moalɛ mɔɔ ɛhyia la yeamaa wɔ na yeayɛ asɔne yeamaa wɔ la.​—Gyemise 5:14-16.

Ɛtane mɔɔ Nyamenle fa kyɛ la anwo adalɛ edwɛkɛ

 “Me ɛtane ne le kpole anzɛɛ zonle somaa, Nyamenle ɛnrɛva ɛnrɛhyɛ me.”

Nyamenle vale Devidi mɔɔ zɛkyele agyalɛ na ɔhunle awie la ɛtane ɔhyɛle ye

 Saa yɛdua ndenle mɔɔ Nyamenle ɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Baebolo ne anu la azo a, ɔbava yɛ ɛtane yeahyɛ yɛ ɔluakɛ tumi mɔɔ ɔlɛ ɔfa ɛtane ɔkyɛ la le kpole tɛla yɛ ɛtane ne mɔ. Ɔkola ɔfa ɛtane mgbole yɛɛ ɛtane mɔɔ bɛyɛle ye fane dɔɔnwo la ɔkyɛ.​—Mrɛlɛbulɛ 24:16; Ayezaya 1:18.

 Kɛ neazo la, bɛvale Yizilayɛ Belemgbunli Devidi mɔɔ zɛkyele agyalɛ na ɔhunle awie la ɛtane bɛhyɛle ye. (2 Samoɛle 12:7-13) Bɛvale ɛzoanvolɛ Pɔɔlo mɔɔ dele nganeɛ kɛ ɔle ɛtanevolɛma kpanyinli wɔ ewiade anu la noko ɛtane bɛhyɛle ye. (1 Timote 1:15, 16) Ɛvoyia mɔɔ limoa Dwuuma mɔɔ bɛhunle Gyisɛse bɔbɔ la, saa bɛhakyile a, ɛnee noko bɛvale bɛ ɛtane bɛhyɛle bɛ.​—Gyima ne 3:15, 19.

 “Saa meka me ɛtane mekile ɛsɔfo anzɛɛ Nyamenle sonla bie a, bɛbava bɛahyɛ me.”

 Kɛkala, saa awie yɛ ɛtane tia Nyamenle a, dasanli biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ ɔbahola yeava yeahyɛ ye a. Ɔwɔ nu kɛ saa awie ka ye ɛtane kile awie fofolɛ a, ɔbahola yeamaa yeayɛ nzenzaleɛ ɛdeɛ, noko Nyamenle ala a kola fa ɛtane kyɛ a.​—Ɛfɛsɛsema 4:32; 1 Dwɔn 1:7, 9.

 Saa zɔhane a ɔde a, ɛnee duzu a Gyisɛse ɛlɛkile wɔ mekɛ mɔɔ ɔhanle ɔhilele ye ɛzoanvolɛ ne mɔ kɛ: “Saa bɛfa awie ɛtane bɛkyɛ ye a, ɛnee bɛva bɛhyɛ ye; saa bɛanva awie ɛtane bɛangyɛ ye a, bɛnrɛva bɛnrɛhyɛ ye” la ɛ? (Dwɔn 20:23) Ɛnee ɔlɛka tumi titili bie mɔɔ ɔbava yeamaa ye ɛzoanvolɛ ne mɔ wɔ mekɛ mɔɔ bɛbanyia sunsum nwuanzanwuanza ne la anwo edwɛkɛ.​—Dwɔn 20:22.

 Mɔɔ bɛwolale sunsum nwuanzanwuanza ne bɛguale ɛzoanvolɛ ne mɔ anwo zo wɔ ɛvolɛ 33 Y.M. la, bɛnyianle ahyɛlɛdeɛ ɛhye kɛ mɔɔ bɛvale bɛbɔle bɛ ɛwɔkɛ la. (Gyima ne 2:​1-4) Mekɛ mɔɔ ɛzoanvolɛ Pita bua ɛdoavolɛ Ananayase nee Safaela ndɛne la, ɔvale tumi ɛhye ɔlile gyima. Pita nwunle bɛ mɛlɛbɛla adwenle ne wɔ nwanwane adenle zo na ndɛne mɔɔ ɔbuale bɛ la maa yɛnwu ye kɛ bɛnrɛnyia ɛtanefakyɛ.​—Gyima ne 5:1-11.

 Mɔɔ ɛzoanvolɛ ne mɔ wule la, zɔhane nwanwane ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ sunsum nwuanzanwuanza ne maanle bɛnyianle ye la abo pɛle kɛ mɔɔ ahyɛlɛdeɛ mɔɔ maa bɛyɛ ayile na bɛka aneɛ ngakyile abo pɛle la. (1 Kɔlentema 13:​8-​10) Ɔti, ɛnɛ saa awie yɛ ɛtane tia Nyamenle a, dasanli biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ ɔbahola yeava yeahyɛ ye a.