Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Duzu A Baebolo Ne Ka Wɔ Kɛzi Halloween Bɔle Ɔ Bo La Anwo A?

Duzu A Baebolo Ne Ka Wɔ Kɛzi Halloween Bɔle Ɔ Bo La Anwo A?

Baebolo ne bua kɛ

 Bɛambɔ Halloween duma wɔ Baebolo ne anu. Noko ɛleka mɔɔ Halloween bɔle ɔ bo wɔ tete ne nee amaamuo mɔɔ bɛbu ye wɔ nu ɛnɛ la kile kɛ ɔle ɛvoyialilɛ mɔɔ ɔgyi adalɛ diedi mɔɔ menli lɛ wɔ mowuamra nee sunsum ɛtane ne mɔ anwo la azo.​—Nea  Halloween anwo tetedwɛkɛ nee nwolɛ amaamuo.

 Baebolo ne bɔ yɛ kɔkɔ kɛ: ‘Bɛ nuhua biala mmayɛ sunsum nu debie biala mɔɔ kile kɛ ɔtendɛ nwomenle nloa azo.’ (Mɛla ne 18:10-12) Bie mɔ bu Halloween kɛ ɔle anyelielɛ debie mɔɔ nvonleɛ biala ɛnle nwolɛ ɛdeɛ, noko Baebolo ne kile kɛ nyɛleɛ mɔɔ bɛyɛ wɔ nu la ɛnle kpalɛ. Baebolo ne ka ye wɔ 1 Kɔlentema 10:20, 21 kɛ: “Memkpondɛ kɛ bɛ nee mbɔnsam nyia debie yɛ. Ɔnle kɛ bɛno Awulae dwora ne anu na eza bɛanlo mbɔnsam dwora nu.”

 Halloween anwo tetedwɛkɛ nee nwolɛ amaamuo

  1.   Samhain: The World Book Encyclopedia ne ka kɛ Halloween bɔle ɔ bo vile “tete awozonle ɛzonlenlɛ ɛvoyia bie mɔɔ ɛnee Celticma di wɔ ɛvolɛ 2,000 mɔɔ ɛze ɛhɔ la anu, wɔ ɛleka mɔɔ ɛnɛ le United Kingdom, Ireland, nee France sɔlɔ adɔleɛ la. Ɛnee bɛdie bɛdi kɛ ɔdwu mekɛ ɛhye a, mowuamra dwazo na bɛ nee menli mɔɔ de aze la batɛnla. Yɛɛ bɛ nee mowuamra kɔkpɔla awie mɔ.” Noko Baebolo ne kilehile kɛ mowuamra “ɛnze ɛhwee.” (Nolobɔvo ne 9:5) Ɛhye ati, bɛnrɛhola bɛ nee menli mɔɔ de aze la ɛnrɛdendɛ.

  2.   Halloween adɛladeɛ, tɔfe, mɛlɛbɛla anzɛɛ ahyɛlɛdeɛ: Halloween​—An American Holiday, An American History buluku ne ka kɛ ɛnee Celticma bie mɔ wula adɛladeɛ mɔɔ maa bɛsɔho sunsum ɛtane ne mɔ la amaa saa sunsum ɛtane bie luolua nuhua na ɔnwu bɛ a yeannwu bɛ kɛ bɛle menli na yeagyakyi bɛ. Bie mɔ noko maa sunsum ɛtane ne mɔ tɔfe amaa bɛahulo bɛ edwɛkɛ. Wɔ tete Europe, Kateleke ɛsɔfoma vale awozonle ɛzonlenlɛma mɔɔ wɔ ɛkɛ ne la amaamuo bokale bɛ ɛzonlenlɛ nwo na bɛmaanle bɛ asɔnema wulowulale adɛladeɛ mɔɔ maa bɛsɔho sunsum ɛtane ne mɔ la na bɛkɔsɛlɛzɛlɛ ahyɛlɛdeɛ ngyikyi wɔ azua azua nu. Noko Baebolo ne ɛmmaa adenle kɛ yɛva adalɛ ɛzonlenlɛ yɛfɔnla Nyamenle ɛzonlenlɛ.​—2 Kɔlentema 6:17.

  3.   Nwomenle nee ayɛnema: Ɔvi tete ne amuala ɛnee menli bu ninyɛne ɛhye mɔ kɛ bɛboka sunsum ɛtane ne mɔ anwo. (Halloween Trivia) Baebolo ne ka ye wienyi kɛ yɛho yɛtia sunsum abɔdeɛ atisesebɛma, yeanga kɛ yɛ nee bɛ ɛli ɛvoyia.​—Ɛfɛsɛsema 6:12.

  4.   Halloween pumpkins: Wɔ tete Britain, ɛnee “menli mɔɔ ɛlɛdi ɛvoyia ne la kɔ azua azua nu kɔyɛ asɔne maa mowuamra na bɛdie aleɛ,” saa bɛlɛkɔ a, bɛdedɛ mbakama mgbole mgbole bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye turnip wɔ Nrelenza nu la, “mɔɔ bɛpepɛ adokule wɔ nu na ahɛnlaneɛ veɛvea nu la bɛ sa nu, ɛnee kɛnlaneɛ ko biala gyi ɛkɛ maa ɛkɛla mɔɔ angola anwuma kɔ na yeha avinli ɛleka la.” (Halloween​—From Pagan Ritual to Party Night) Bie mɔ noko ka kɛ ɛnee bɛfa ahɛnlaneɛ ne mɔ bɛfoa sunsum ɛtane ne mɔ. Wɔ ɛvolɛ 1800 ne anu wɔ North America, bɛvale pumpkins (ɔdaye noko ɔle mbakama mgbole bie) bɛziele turnip ne agyakɛ anu ɔluakɛ ɛnee pumpkins ɛbu yɛɛ ɛnee bɛlɛpepɛ adokule wɔ nu a ɔnyɛ se. Ɛkɛla mɔɔ ɛnwu ɛlɛ, avinli ɛleka, nee asɔne mɔɔ bɛyɛ bɛmaa mowuamra la a le diedi mɔɔ amaamuo ɛhye mɔ gyi zo a, na ɔngyi Baebolo ne azo.​—Yizikeɛle 18:4, NW.