Elõñ armej rar tõmak bwe enaaj jem̦l̦o̦k lal̦ in ilo kar Tijem̦ba 21, 2012. Men in ej ekkar ñan kõl̦õn̦ta eo an juon bwij etan Maya me armej rej ba bwe elukkuun jejjet im jim̦we. Kar ewi eñjake eo am̦ ke kwaar roñ kõn men in? Eokwe, el̦aññe kwaar kor im mijak, bõlen ear jako am̦ mijak ke ear jab itok jem̦l̦o̦kin lal̦ in. Ak el̦aññe kwaar kijooror in lale ta ko renaaj wal̦o̦k ilo iien in im l̦ak lale ejab itok, bõlen men in ear kainepataik eok. Ak el̦aññe eto am̦ kõttare tok iien eo enaaj jem̦l̦o̦k lal̦ in, men in emaroñ kar kõm̦m̦an bwe en jako am̦ kõn̦aan jel̦ã kake. Tõmak in ear jab jejjet im bar juon alen ear bõd an armej ro an̦to̦o̦nel̦o̦k ñããt enaaj itok jem̦l̦o̦kin lal̦ in.

Ak ta mel̦el̦ein an Baibõl̦ kõnono kõn “jem̦l̦o̦kin lal̦” in? (Matu 24:3) Jet rej mijak kõn aer ba lal̦ in enaaj bwil im jako. Jet rej kijoororetok bwe ren lale ta ko renaaj wal̦o̦k. Im elõñ ejako aer itoklimo kõn men in kõnke rem̦õk in kõttare an wal̦o̦k ak ejjañin jejjet. Ak tõmak eo kõn jem̦l̦o̦kin lal̦ ej ke juon tõmak bajjek ak juon men me enaaj m̦ool an wal̦o̦k?

Bõlen kwõnaaj bwilõñ ñe kwõnaaj jel̦ã ta eo Baibõl̦ ej ba kõn jem̦l̦o̦kin lal̦ in. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k elõñ un ko unin jemaroñ reim̦aanl̦o̦k ñan iien in. Ej bar kwal̦o̦k bwe elõñ renaaj ba bwe elukkuun to an itok jem̦l̦o̦kin lal̦ in. Kõn men in, renaaj m̦õk in kõttar. Jenaaj kõjerbale Baibõl̦ eo ñan uwaake jet kajjitõk ko me ekkã an armej ro kwal̦o̦k kaki kõn jem̦l̦o̦kin lal̦ in.

UWAAK EO JÃN BAIBÕL̦: “[Anij] ear likũt l̦oñtak ko an lal̦ bwe en jab m̦akũtkũt ñan indeeo.”​—SAM 104:5.

Lal̦ in eban jako. Eban bwil ak jorrããn ilo wãween ko jet. Baibõl̦ ej ba bwe lal̦ in ej ijo jikin armej ñan indeeo. Sam 37:29 ej ba: “Ro rem̦m̦an renaaj jolõt ãne eo, im jokwe ilowaan ñan indeeo.”​—Sam 115:16; Aiseia 45:18, UBS.

Ãlikin an kar Anij kõm̦anm̦an lal̦ ear ba: ‘Lo, ekanooj em̦m̦an.’ Ãindein wõt l̦õmn̦ak eo an kõn lal̦ in ñan kiiõ. (Jenesis 1:31) Anij ejamin ko̦kkure lal̦ in, bõtab ej kallim̦ur bwe enaaj “ko̦kkure ro rej ko̦kkure lal̦” in. Mel̦el̦ein bwe enaaj kõjparoke lal̦ in bwe en jab jorrããn ñan indeeo.​—Revelesõn 11:18.

Bõtab, bõlen kwõj pok kõn eoon eo ilo 2 Piter 3:7 (UBS) me ej ba, “Anij ej kõjparok lañ im lal̦ ko rej pãd wõt ñan kiiõ, m̦ae iien eo naaj ko̦kkuri kõn kijeek.” Men in ejjab ke kaalikkar bwe lal̦ in enaaj bwil? Eokwe, ilo m̦ool jet iien Baibõl̦ ej kõjerbal naan kein “lañ,” “lal̦,” im “kijeek” ilo kõkkar. Ñan waanjoñak, Jenesis 11:1 ej ba: “Aolepen lal̦ kõnono wõt juon.” “Lal̦” eo me eoon in ej kõnono kake ej kõkkar kõn jukjuk im pãd eo an armej.

Eoon eo ilo 2 Piter 3:7 im bar eoon ko jet ilo ejja jebta in wõt rej kaalikkar bwe naan kein lañ, lal̦ im kijeek rej naan in kõkkar. Eoon 5 im 6 ej keidi men in ñan Ibwijleplep eo ilo raan ko an Noa. Ilo iien in, kar ko̦kkure lal̦ eo m̦okta. Bõtab, jej lo bwe lal̦ in ej pãd wõt ñan kiiõ. “Lal̦” eo me eoon in ej kõnono kake ej jitõñl̦o̦k ñan jukjukun pãd in armej ro renana me rar jako ilo Ibwijleplep eo. (Jenesis 6:11) Bareinwõt, ej ba bwe “lañ” ko rar jako. Men in ej jitõñl̦o̦k ñan ri tõl ro an armej ro. Ãindeinl̦o̦k wõt, ilo 2 Piter 3:7 ej kanaan bwe enaaj wal̦o̦k juon jorrããn ãinwõt juon kijeek im ko̦kkure armej ro renana im ri tõl ro renana.

UWAAK EO JÃN BAIBÕL̦: “Lal̦ ejakol̦o̦k im m̦õm̦ ko an; a eo ej kõm̦anm̦an ankilaan Anij ej pãd wõt indeeo.”​—1 JON 2:17.

“Lal̦” eo me eoon in ej ba ejakol̦o̦k ejjab jitõñl̦o̦k ñan bok im bwidej ak ej jitõñl̦o̦k ñan armej ro renana me rejjab mour ekkar ñan men ko Anij ej buñbũruon kaki. L̦õmn̦ak kõn waanjoñak in: Unin an juon taktõ in m̦wijm̦wij jol̦o̦k tumor eo jãn juon ri nañinmej ekenjer ej bwe armej in en mour im jako an nañinmej. Ãindein, Anij enaaj “jol̦o̦k” armej ro renana bwe armej ro rem̦m̦an ren maroñ lukkuun m̦õn̦õn̦õ ijin ioon lal̦. (Jabõn Kõnnaan 2:22, UBS) Ilo wãween in, jemaroñ ba bwe ej juon men em̦m̦an ñe enaaj itok “jem̦l̦o̦kin lal̦.”

Ukok in Baibõl̦ ko rej bar kaalikkar bwe “jem̦l̦o̦kin lal̦” ej juon men em̦m̦an. Ilo ukok kein rejjab ba “jem̦l̦o̦kin lal̦” ak rej ba, “jem̦l̦o̦kin jukjukun pãd in.” (Matu 24:3, NW) El̦aññe ro wõt renana renaaj jako, mel̦el̦ein bwe enaaj wõr ro jet im renaaj mour wõt ijin ioon lal̦ im enaaj oktak wãween aer mour. Baibõl̦ ej kam̦oole men in kõnke ej kõnono kõn ‘lal̦ eo enaaj itok.’​—Luk 18:30.

Jijej ear ba kõn iien in bwe ej “epepen eo ekããl.” Ilo iien in, enaaj bar karo̦o̦letok mour eo eweeppãn me Anij ear kõn̦aan ñan armej ro jãn jinoin. (Matu 19:28, UBS) Innem, jenaaj lukkuun lañlõñ kõn men kein rej wal̦o̦k itulal̦.

• Juon pedetaij me enaaj bõktok aenõm̦m̦an im jeraam̦m̦an ñan armej otemjej.​—Aiseia 35:1; Maika 4:4, UBS.

• Armej renaaj bõk tokjãn jãn jerbal ko aer im renaaj juburuer kaki.​—Aiseia 65:21-23.

• Enaaj ejjel̦o̦k nañinmej.​—Aiseia 33:24.

• Aolep renaaj bar ro̦o̦l ñan jodrikdrik.​—Job 33:25.

• Ro remej renaaj bar mour.​—Jon 5:28, 29.

  El̦aññe jej “kõm̦anm̦an ankilaan Anij” ak kõm̦m̦ani men ko ekõn̦aan bwe jen kõm̦m̦ani, jejjab aikuj mijak ñe enaaj itok jem̦l̦o̦kin lal̦ in. Ak jemaroñ reim̦aanl̦o̦k ñan iien in.

 UWAAK EO JÃN BAIBÕL̦: “Ñe kom̦ij lo men kein re wal̦o̦k, kom̦win jel̦ã bwe aelõñ in Anij epaak.”​—LUK 21:31.

Juon ri kaki in college etan Richard Kyle ear je juon bok me ej kõnono kõn raan ko ãliktata (The Last Days Are Here Again). Ear ba bwe kõn an jidimkij an wal̦o̦k oktak ko im poktak ko ilo jukjuk im pãd ko an armej, men kein rej kõm̦m̦an bwe armej ro ren jino make an̦to̦o̦nel̦o̦k ñããt enaaj itok jem̦l̦o̦kin lal̦. El̦aptata an armej ro kõm̦m̦ane men in ñe epen aer kõmel̦el̦e etke oktak ko im poktak ko rej wal̦o̦k.

Bõtab, ri kanaan ro ilo Baibõl̦ rar jab je kanaan ko kõn jem̦l̦o̦kin lal̦ ñan kõmel̦el̦e kõn etke men ko renana rar wal̦o̦k ilo iien ko aer. Ak unin rar je ej kõnke Anij ear kõm̦akũt er bwe ren kwal̦o̦k kõn men ko me rej kaalikkar bwe m̦õttan jidik enaaj itok jem̦l̦o̦kin lal̦. Jen etale jet iaan kanaan ko im jouj im lale el̦aññe rej jejjet im wal̦o̦k ilo iien kein ad.

• Tarin̦ae, ñũta, m̦akũtkũt lal̦, im nañinmej ko rekapopo.​—Matu 24:7; Luk 21:11.

• L̦apl̦o̦k nana im kowadoñ.​—Matu 24:12.

• Armej ro rej ko̦kkure im kattone lal̦ in.​—Revelesõn 11:⁠18.

• Armej ro rej yokwe er make, arõk m̦ani, im yokwe menin kabuñbũrueer el̦ap jãn aer yokwe Anij.​—2 Timote 3:2, 4.

• Pãd eo an baam̦le ko ej rupl̦o̦k.​—2 Timote 3:2, 3.

• Armej rej kajekdo̦o̦n kein kam̦ool ko me rej kaalikkar an epaak jem̦l̦o̦kin lal̦.​—Matu 24:37-39.

• Nuuj eo em̦m̦an kõn Aelõñ eo an Anij ej pãdjake lal̦ in.​—Matu 24:14.

Jijej ear ba bwe ñe jej lo “men kein otemjej,” jen jel̦ã bwe epaaktok jem̦l̦o̦kin. (Matu 24:33) Ri Kõnnaan ro an Jeova rej tõmak bwe men kein rej lukkuun kam̦ool bwe epaak jem̦l̦o̦kin. Im rej kwal̦o̦k kõn tõmak in aer ñan ro jet ilo 236 aelõñ ko ipel̦aakin lal̦ in.

UWAAK EO JÃN BAIBÕL̦: “Ñe rej ba, ‘Aenõm̦m̦an im ejjel̦o̦k unin lõl̦ño̦ñ,’ eokwe idiñ enaaj ko̦kkure er, ãinwõt eñtaan ej wal̦o̦k ñan juon kõrã ej bõro̦ro, im rejamin ko.”​—1 TESSALONIKA 5:3.

Baibõl̦ ej keidi iien eo naaj ko̦kkure lal̦ in ñan iien eñtaan eo an juon kõrã ebõro̦ro. Ñe juon kõrã epojak in kõmmour, ekkã an metak ilo jidimkij im ejjab maroñ ko jãn metak in. Kõrã eo ebõro̦ro ejel̦ã bwe epaak iien an kõmmour kõn kakõl̦l̦e ko ej loe ippãn make. Ãindein, jej lo men ko me rej kaalikkar an epaak jem̦l̦o̦kin. Taktõ eo an kõrã in emaroñ kwal̦o̦k ñane raan eo enaaj kõmmour, bõtab meñe emaroñ tol̦o̦k an kõmmour, ejel̦ã kadede bwe m̦õttan jidik enaaj l̦otak niñniñ eo nejin. Ãindein, meñe ebõd im ejjab jejjet iien eo armej rar kõtmãne kake, ejjab mel̦el̦ein bwe eban itok jem̦l̦o̦kin. Etke? Kõnke kein kam̦ool ko jej loi bwe jej mour ilo “raan ko ãliktata” rej kaalikkar bwe m̦õttan jidik enaaj itok jem̦l̦o̦kin.​—2 Timote 3:1.

Bõlen kwõmaroñ kajjitõk im ba, ‘El̦aññe elukkuun alikkar im pidodo ñan kile men ko me rej kakõl̦l̦en jem̦l̦o̦kin lal̦ in, innem etke elukkuun lõñ armej rejjab kile men in?’ Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe ñe epaaktok jem̦l̦o̦kin, elõñ armej reban tõmak im renaaj kõjekdo̦o̦ne men ko me rej kakõl̦l̦en raan ko ãliktata.  Ijello̦kun aer lo oktak ko rej wal̦o̦k ilo lal̦ in im kile bwe jej mour ilo raan ko ãliktata rej kajjirere im ba: “Etto wõt ke ro jemed rar mej, ak men otemjej rejja ãindein wõt jãn kar jinoin kõm̦anm̦an lal̦.” (2 Piter 3:3, 4, UBS) Men ko me rej kakõl̦l̦en raan ko ãliktata relukkuun alikkar ak elõñ armej reban tõmaki.​—Matu 24:38, 39.

Katak in ej kwal̦o̦k jãn Baibõl̦ kõn jet iaan men ko rej kam̦ool bwe epaaktok jem̦l̦o̦kin lal̦. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Kokõn̦aan ke kal̦apl̦o̦k wõt am̦ jel̦ã kõn men in? El̦aññe kokõn̦aan, eokwe kwõmaroñ kepaake Ri Kõnnaan ro an Jeova bwe renaaj m̦õn̦õn̦õ in katak Baibõl̦ ippam̦ ilo ejjel̦o̦k on̦ean. Remaroñ katak Baibõl̦ ippam̦ ilo m̦weo im̦õm̦ ak ilo bar juon jikin me em̦m̦an ippam̦ ak emaroñ ilo talboon. Men eo wõt kwõmaroñ lel̦o̦k ej iien eo am̦. El̦aññe kwõnaaj kõm̦m̦ane men in elõñ men ko kwõnaaj ekkatak im bõk tokjãn jãni.