KĨŨRIA KĨA 9
Mbĩtĩkie Ũritani bwa Into ka Biagarũkĩre?
NĨATĨA ŨŨGWE ŨŨMBA KŨTHITHIA?
Ũthũgaania: Alex ariigua aangaratani. Ethĩrĩtwe etĩkĩtie kũrĩ Mũrungu na into ka biombĩrwe. Ĩndĩ naarua mwarimũ wa mbayolojĩ augĩre akiinyĩrĩĩtie atĩ nĩ mma into ka biagarũkĩre, na bũu buumanĩtie na ũcũnkũũni bwa sayanci bũũmba gwĩtĩkua. Alex atĩkwenda kwonekana teka ariiti. Agaiciĩra: ‘kethĩra ataaramu ba sayanci nĩbarikithĩtie nĩ mma into ka biagarũkĩre, nĩni ũũ mbakararia?’
Ũrĩngĩĩthĩrwa nĩgwe Alex, ũrĩngĩĩtĩkĩĩria ka into biagarũkĩre nĩũntũ tu mauku nĩjonanĩtie ta ũntũ bwa mma?
AMBA ŨTHŨGAANIE!
Antũ barĩa betĩkĩtie ũũmbi na barĩa betĩkĩtie ka into biagarũkĩre, bonthe baugaga tu kĩrĩa betĩkĩtie ĩndĩ batĩkũmenya nĩkĩ betĩkĩtie u.
-
Bamwe betĩkĩtie into ka biombĩrwe nĩũntũ tu nĩu baritani kanisene.
-
Bamwe betĩkĩtie into ka biagarũkĩre nĩũntũ tu nĩu baritani cukuru.
BIŨRIA BITANTATŨ BIA KŨTHŨGAANĨRIA
Bibiria yugaga: “Nyomba kinya iriku iri mwaki wayo; indi uria woombire into bionthe ni Murungu.” (Ahibirania 3:4) Nĩ ũũme gwĩtĩkia ũntũ bũu?
Kuuga ũtũũro bũtaumanĩrie na Mũũmbi nĩ ta kuuga nyomba ĩjĩ gũtĩwe wamĩakĩre
ŨRĨA KWĨRAGWA: Into bionthe biaumĩĩre o rĩmwe.
1. Nũũ kana nĩmbi yatũmĩre biumĩra o rĩmwe?
2. Nĩ bũrĩkũ bwa ũũme nkũrũki—atĩ into bionthe ka biaciumĩĩrie, kana kũrĩ we waabiumĩĩrie?
ŨRĨA KWĨRAGWA: Antũ baagarũkĩre kuuma kĩrĩ nyomoo.
3. Kethĩra antũ baagarũkĩre kuuma kĩrĩ marukĩ—nĩkĩ kũrĩ na mwanya jũmũnene mono gatĩgatĩ ka ũmenyo bwa muntũ na bwa marukĩ?
4. Nĩkĩ kinya mĩthemba ya “musingi” ya ũtũũro, nĩ ya kũrigaria?
ŨRĨA KWĨRAGWA: Kũgarũka kwa into nĩ ũntũ bũrikithĩtue.
5. Ũrĩa ũkuuga ũu, nacũnkũũnĩte wengwa kĩrikithia kĩu?
6. Nĩ antũ bang’ana betĩkĩĩtie into ka biagarũkĩre tontũ tu ka beeri atĩ, antũ baboome nĩu betĩkĩĩtie?
Julia ariuga: “Ũkethĩrwa ũkũrũkĩĩrĩte mwitũne na ũkoona nyomba ĩnthongi-rĩ, ũrĩngĩrigara na ũkauga: ‘Nĩatĩa ĩthongi! No mwanka kwĩthĩrwe mĩtĩ yaagwĩre bwega mono iithimĩrĩte kenda ĩthondeka nyomba ĩjĩ.’ Nĩ mma ũtiuga ũu! Muntũ ũkũthũgaania bwega atiuga ũu. Kwou-rĩ, nĩmbi ĩgũtũma twona into bionthe ka biaciumĩĩrie biongwa?”
Gwen ariuga: “Ũthũgaania muntũ agakwĩra, gũntũ kũrĩa gũcabagĩrwa mauku gũgũtũndũka na rangi ya gũcaba yetĩkĩra nthingo, yathithia dictionary ĩrĩ na biugo bionthe. No wĩtĩkie?”
KWĨNA GĨTŨMI KĨA GWĨTĨKIA MŨRUNGU ARĨ O?
Bibiria ĩrĩgwĩkĩra inya ũũmbage “kwathurana mantu jaria meega na jaria mai.” (Ahibirania 5:14) Kũu nĩ kuuga gwĩtĩkia gwaku Mũrungu arĩ o gũtĩbuĩri kwĩrĩgĩĩra
-
ŨRĨA ŨKWIGUA (Ndĩrĩona no mwanka kwĩthĩrwe kũrĩ we ũrĩ inya nkũrũki)
-
GŨKARA TA BANGĨ (Nkaraga gũntũ antũ betĩkĩtie Mũrungu arĩ o)
-
GWATĨKWA (Aciari baakwa baanditanĩre gwĩtĩkia Mũrungu arĩ o —ntaarĩ na ũgĩte)
Antũ-a ũu, ũbuĩri kwĩthĩrwa na itũmi bibiega bia gwĩtĩkia.
Teresa ariuga: “Rĩrĩa ndĩrĩ kĩrasine nthikĩĩrĩte mwarimũ agĩtaarĩria ũrĩa mĩĩrĩ yeetũ ĩritaga ngũgĩ, ntĩthagĩrwa na nkaanja Mũrungu arĩ o. O kĩrũngo kĩa mwĩrĩ kĩrĩ ngũgĩ ya kĩo, kinya karĩa kaniini buru, na ngũgĩ iu kaingĩ ciĩtaga na mbere tũtĩkũmenya. Nĩ mma mwĩrĩ jwa muntũ nĩ kĩriga!”
Richard ariuga: “Rĩrĩa ndoona nyomba ya ngoroba inyingĩ, meri ĩnene, kana ngaarĩ, nciũragia, ‘Nũũ wathithĩrie into biu?’ Antũ baboome nĩbo bathithagia ngaarĩ, kenda ngaarĩ ĩĩta no mwanka tũinto tũtwingĩ twayo tũrite ngũgĩ bwega. Kwou kethĩra kũrĩ we ũthithĩtie ngaarĩ na ũtea, kinya twĩ no u.”
Anthony ariuga: “O ũrĩa ndeetĩre nkĩthoomaga sayanci, no u ndeetĩre nkĩonaga gũtĩũmbĩka into ka biagarũkĩre. . . . Kĩrĩ ni gwĩtĩkia into ka biagarũkĩre nĩ bũbũũmũ mono, nkũrũki ya gwĩtĩkia kũrĩ Mũũmbi.”
ŨRĨONA ATĨA?
Amwe na mĩaka ĩmiingĩ ya ũcũnkũũni, ataaramu ba sayanci no batigeerie kwona njĩra ya gũtaarĩĩria ũritani bwa into ka biagarũkĩre, ĩrĩa bonthe bagwĩtĩkanĩĩria. Kethĩra batĩgwĩtĩkanĩĩria into ka biagarũkĩre na nĩbo ataaramu—ũkethĩrwa ũatĩtie wethĩrwa na nkaanja kĩrĩ ũritani bũu?
