Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

BUALU 3

Mua kutantamena malu makole

Mua kutantamena malu makole

KUTANTAMENA MALU MAKOLE KUDI KUMVUIJA TSHINYI?

Muntu udi utantamana mmumanye mua kupita ne ntatu ne malu adi amutekesha mu mikolo. Muntu udi ulonga ditantamana mu malu adi amufikila. Anu mutu muana udishinda imue misangu padiye ulonga mua kuenda, udi kabidi wanji kutuilangana ne ntatu bua yeye kupeta diakalenga mu nsombelu.

BUA TSHINYI KUTANTAMENA MALU MAKOLE KUDI NE MUSHINGA?

Bamue bana batu bateketa mu mikolo padibu benza bilema, bapeta ntatu, anyi padibu babaleja bilema biabu patoke. Bakuabu batu mene balekela bionso. Kadi badi ne bua kumanya malu adi alonda aa:

  • Katuakukokesha anu bua kuenza bimpe bualu buonso butudi tuenza to.​—Yakobo 3:2.

  • Malu makole atu akuata muntu yonso.​—Muambi 9:11.

  • Kuakaja bilema kudi ne mushinga bua kuya kumpala.​—Nsumuinu 9:9.

Kutantamena malu makole nekuambuluishe muanebe bua kupita bimpe ne ntatu ya mu nsombelu.

MUA KULONGESHA BANA MUA KUTANTAMENA MALU MAKOLE

Padi muanebe wenza bilema.

DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: “Muntu muakane udi mua kukuluka misangu muanda mutekete, ne yeye neajuke kabidi.”​—Nsumuinu 24:16.

Ambuluisha muanebe bua kudianjila kudifuanyikijila malu adi mua kumufikila. Tshilejilu, ntshinyi tshidiye mua kuenza yeye mubule diteta kampanda mu kalasa? Udi mua kuteketa mu maboko, wamba ne: “Meme tshienaku mua kuenza bualu buimpe to!”

Bua kulongesha muana mua kupita bimpe ne bualu ebu, muambuluisha bua akebe mushindu wa kuakaja malu bimpe. Nunku, neadienzeje bua kujikija bualu abu pamutu pa kudibipisha.

Bualu bukuabu, wewe kujikiji bualu abu to. Kadi, muleja mushindu wa kubujikija nkayende. Udi mua kumuebeja ne: “Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kumvua bimpe malu avuabu banulongeshe?”

Padi malu makole atukuata.

DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: ‘Kanuena bamanye tshikala muoyo wenu malaba.’​—Yakobo 4:14.

Nsombelu utu ushintuluka imue misangu. Muntu udi ne bubanji lelu udi mua kulua mupele malaba; muntu udi ne makanda a mubidi mimpe lelu udi mua kusama malaba. Bible udi wamba ne: “Bena lubilu lukole kabatu misangu yonso bapatuka ba kumpala, anyi bena bukole batshimuna mvita to, bualu tshikondo ne malu adi kaayi matekemena bidi bibafikila buonso buabu.”​—Muambi 9:11.

Bu muudi muledi, enza tshionso tshiudi mua kuenza bua kukuba muanebe ku njiwu. Kadi mu bulelela, kuena mua kukuba muanebe ku malu mabi onso to.

Bushuwa, pamuapa muanebe ki mmuntu mukole bua kupetaye lutatu lua dijimija mudimu anyi makuta to. Nansha nanku, udi mua kumuambuluisha bua kutantamena ntatu mikuabu bu mudi dijimija mulunda anyi difuisha muena mu dîku. *

Padibu baleja muanebe malu a yeye kuakaja.

DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: “Teleja mubelu . . . bua ulue muena meji mu matuku ebe atshilualua.”​—Nsumuinu 19:20.

Kuleja muana malu a kuakaja ki nkumutatshisha to; kadi nkumuambuluisha bua alengeje bienzedi biende ne ngelelu wende wa meji.

Paudi ulongesha muanebe bua kuitaba dinyoka, nebinukuatshishe nuenu bonso. Tatu kampanda diende John udi wamba ne: “Wewe kuyi wambuluisha bana bua kuakaja bilema biabu, kabakuya kumpala nansha. Nebikale anu benda bakukebela bilumbu, bua wewe wikale ubajikijilabi. Bualu ebu budi mua kunyangila baledi ne bana nsombelu.”

Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua malu audi uleja muana bua kuakaja amuambuluishe? Padibu baleja muanebe malu a yeye kuakaja, mu kalasa anyi muaba mukuabu, kuikadi umuambila ne: kabavua ne bua kuenza nanku to. Kadi udi mua kumuebeja ne:

  • “Udi mumone ne: mbenze nanku bua tshinyi?”

  • “Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kuakaja malu?”

  • “Ntshinyi tshiwenza wewe mutuilangane kabidi ne bualu bua nunku?”

Umanye ne: malu adibu baleja muanebe bua kuakaja neamuambuluishe mpindieu ne pakolaye.

^ tshik. 21 Bala tshiena-bualu tshia “Ambuluisha bana bebe bua kutantamena tunyinganyinga,” tshia mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1/10/2008.