“Nadi mpēlelwa kukōkela bijila bya bambutwile ponadi na myaka 15, ino ponabwenye myaka 19 nadi kenemone bu nkendi na bwanapabo buvule.”—Sylvia.

 Le nobe wiivwananga na mwiivwanina Sylvia? Shi i amo nabya kino kishinte kisa kukukwasha uyuke mwa kwisambila pa ino myanda na bambutwile bobe.

•  Byofwaninwe kuyuka

•  Byobwanya kulonga

•  Binena bakwenu

 Kumeso kwa kwisamba na bambutwile bobe pa bijila byobakutūdile, langulukila bidi pa ino myanda:

•  Būmi bwampikwa bijila i bwa kavutakanya. Langa’po bidi shi mu dishinda mupitakana myotoka. Le bikekala namani shi kemudipo biyukeno bya dishinda, mudilo ulombola kitatyi kya kwimana ne kwenda, nansha mikalo ya mwa kunyemena lubilo? Pamo bwa bijila bya dishinda, bijila bya kwinjibo nabyo bikwashanga kwikale ndudi.

•  Bijila bilombola’mba bambutwile bakutele mutyima. Shi kebadipo bakutūdile’ko kijila nansha kimo, kino kyadi kya kulombola’mba kebatelepo mutyima ku bisa kukufikila. Le na bubine, bano bo bambutwile bayampe?

 LELO WADI UYUKILE KALA? Bambutwile nabo i batūdilwe’ko bijila! Shi utatana, tanga Ngalwilo 2:24; Kupituluka mu Bijila 6:6, 7; Bene Efisesa 6:4; ne 1 Temote 5:8.

 Ino, le bikekala namani shi umona’mba bijila bya bambutwile bobe ke byendele’mopo?

 Languluka kumeso kwa kwisambila’po. Shi bikulomba kukōkela bijila bya bambutwile bobe, le ukōkelanga’byo? Shi kukōkelanga’byopo, nabya kino ke kitatyipo kya kwibalomba bwanapabo bupitepite. Nanshi tala kishinte kinena’mba “Le Nkalonga Namani pa Kusaka’mba Bambutwile Bami Bankulupile?”

 Shi wibakōkelanga senene, teakanya byobwanya kwisamba na bambutwile bobe. Kulemba milangwe yobe kumeso kwa kitatyi kukakukwasha ubandaule na bujalale byosaka. Kupwa, nena bambutwile bobe batonge kitatyi ne kifuko kyomubwanya kwisambila’po biyampe. Shi kitatyi kya kwisamba na bambutwile kibabwana, vuluka ino myanda ilonda’ko:

 Ikala na bulēme. Bible unena’mba: “Binenwa bisansa bikolomonanga bulobo.” (Nkindi 15:1) Tá mutyima: Shi wipotomeja na bambutwile nansha kwibanena’mba byobalonga i bifwe, mīsambo ikafula kubi.

 “Shi ndēmeka bambutwile bami bininge, nabo bandēmekanga bininge. Bitupēlelanga kwiivwana shi twilēmekele batwe bonso.”—Bianca.

 Teja. Bible witusapwila’mba ‘peja pa kwivwana, ija pa kwisamba.’ (Yakoba 1:19) Vuluka’mba wisambanga na bambutwile bobe, kokanena kasha uzebeka.

 “Potwenda tutama, tubwanya kulanga’mba tuyukile bivule kupita betu bambutwile, inoko kuno i kwiongola. Tufwaninwe kwivwana madingi abo.”—Devan.

 Witūle pa kyabo kyaba. Mona bintu na mwibimwena bambutwile bobe. Londa kidyumu kya mu Bible kya amba “Kemwakitai mutyima enka ku tumweno twa banwe bene, ino i ne ku tumweno twa bakwenu”—ko kunena’mba tumweno twa bambutwile bobe.—Bene Fidipai 2:4.

 “Dibajinji nadi mona bambutwile bu balwana nami pa kyaba kwibamona bu balunda. Inoko pano najingulula’mba badi befunda mwa kwikadila bambutwile bayampe enka na monadi nefundila mwa kwikadila mwana uyukile kuvuija bisakibwa. Badi balonga bintu byonso na buswe.”—Joshua.

 Lombola bya kulonga. Kimfwa, langa’po shi bambutwile bobe abatūla’ko kijila’mba: tubakupeleja kwendeja motoka mu bula bwa nsá mutuntulu mwanda wa ukatanwe ku fetyi. Jingulula kine kyobapela—le i kwendeja’ni nansha i kukatanwa ku fetyi?

•   Shi i kwendeja, le bakashinta butyibi bwabo shi kudi mulunda nobe ubwanya kwendeja?

•   Shi i kukatanwa ku fetyi, le i bika byokebakulupija pa boba bomukatanwa nabo ku fetyi ne pa mwine ukemanina’yo?

 Longa bukomo bwa kwikala na muneneno wa bulēme ne kuteja na kitūkijetyima binena bambutwile bobe. Lombola’mba ulēmekele “shobe ne inobe” mu binenwa ne mu bilongwa byobe. (Bene Efisesa 6:2, 3) Le bakashinta butyibi bwabo? Bibwanika. Padi kadi kebibwanikapo. Nansha bikale namani . . .

 Itabija butyibi bwa bambutwile bobe na mutyima umo. Uno i mwanda wa mvubu inoko keuyukilwepo na bavule. Shi kebakulongēlepo bintu mowadi usakila kadi ubashilula kwikoka na bambutwile bobe, nabya ukakomenwa kwisamba nabo musunsa mukwabo. Inoko, shi witabije na mutyima tō, padi bakakupēlejeja’ko bijila.