Tala mambu

Tala ntu mia mambu

NTU A DIAMBU WA FUKWA | LUYALU LWA KONDWA UMPUKI

Kintinu kia Nzambi Luyalu lwa Kondwa Umpuki

Kintinu kia Nzambi Luyalu lwa Kondwa Umpuki

Vava kayika e kuma ke kwikidilanga ko vo umpumbulu ufokoka, o mfumu a suku dia salu ditalanga mambu matadidi mpila isadilwanga e nzimbu za nkangu kuna nsi ya Nicarágua wavova vo: “Wau vo umpumbulu mu wantu una, ozevo luyalu lwa wantu ke lulendi kala lwa nsongi ko.”

Wau vo wantu bazala yo umpumbulu, konso nkubika bevanga ka ilendi konda umpumbulu ko. Muna kuma kiaki, luyalu lwa nsongi ke lulendi tuka kwa wantu ko, lufwete tuka kwankaka. Bibila kiyikanga luyalu lwalu lwa nsongi​—i sia vo Kintinu kia Nzambi. Yesu walonga alongoki andi vo basambanga mu kuma kia luyalu lwalu.​—Matai 6:9, 10.

Kintinu kia Nzambi luyalu lwakieleka, luyalanga tuka kuna zulu. Luvinga vana fulu kia tuyalu twawonso twa wantu. (Nkunga 2:8, 9; Lusengomono 16:14; 19:19-21) Zimosi muna nsambu kitwasa Kintinu kia Nzambi i fwasa luyalu lwa wantu lwa kondwa unsongi. Badika mambu 6 ma Kintinu mesonganga e ziku kia diambu diadi.

1. NKUMA

DIAMBU: E mpaku befutanga o wantu i zau zisikidisanga luyalu yo sala. O ulolo wa nzimbu ketambulanga luyalu zivukumunanga asadi andi mu yiya. Ankaka betambulanga mbabu kwa wantu bazolele kulula mpaku zau yovo tambula nzimbu zifwete futwa kwa luyalu. E fu kiaki kifilanga luyalu mu ­mantisa e mpaku muna vutulwisa e nzimbu ziyiywanga, ediadi diwokesanga umpumbulu muna luyalu. Ozevo, ana besonganga e ziku, yau bemonanga e mpasi muna diambu diadi.

UNA DIFWETE SINGIKILWA: O nkuma wa Kintinu kia Nzambi kwa Yave a wa Nzambi a Mpungu-ngolo utukanga. (Lusengomono 11:15) Kintinu kia Nzambi ke kivavanga ko vo wantu bafuta mpaku kimana kiasala. O nkuma Nzambi yo ntim’andi a mvevo i ziku kisonganga vo Kintinu mawete mayingi kitwasa yo lungisa nsatu za nkangu andi.​—Yesaya 40:26; Nkunga 145:16.

2. NYADI

DIAMBU: Susan Rose-Ackerman ona oyikilu kala muna longi diantete wavova vo: “E ngolo za fokola umpumbulu muna luyalu zifwete yantikila kwa yau kibeni ayadi.” Wantu ke bezitisanga luyalu ko vava luvanganga e ngolo za fokola fu kia tambula mbabu kwa mapolisia ye asadi ankaka, kansi luyambulwilanga e fu kiaki kw’awana bena vo mfumu. Kana nkutu vo muntu nyadi ambote, kansi yandi mpe wasambukila e sumu. Bibila kivovanga vo: “Ke vena muntu ansongi ko, on’ovanganga kaka o wete.”​—Kimpovi 7:20.

Yesu wabembola mbabu kavewa kwa Satana

UNA DIFWETE SINGIKILWA: Nswaswani yo wantu bena vo asumuki, Yesu Kristu ona wasolwa kwa Nzambi kakala Ntinu a Kintinu, kalendi vanga diambu diambi ko. Yesu wasonga e ziku kia diambu diadi vava kalembi tambula mbabu isundidi, i sia vo “yintinu yawonso ya nza yo nkembo au.” O Nkadi ampemba wa nyadi a nza yayi, wasia nsilu kwa Yesu vo okumvana yintinu yawonso ya nza kele vo unsambidi. (Matai 4:8-10; Yoane 14:30) Kana nkutu vava kamweswa mpasi yamuna lufwa, Yesu watatidila kwikizi kiandi. Bamvana vinyu yasangwa e mbilubisu eyi yadi kunsadisa mu lembi mona mpasi zayingi, kansi katambulwila yo ko kadi ediadi diadi vunzanesa ngindu zandi. (Matai 27:34) Vava kafulwa kwa Nzambi yo vutuka kuna zulu, Yesu wasonga vo wafwana yala muna Kintinu.​—Filipi 2:8-11.

3. SIKILA

DIAMBU: Nsi zayingi zivanganga e voti muna sola ayadi, ediadi difilanga nkangu mu sola ayadi bena vo yimpumbulu. Vava kifwananga e ntangwa ya voti, awana bena ye nzimbu zayingi bevukumunanga nkangu muna vanga mambu mayingi muna wete dia nkangu yo sia nsilu vo belungisa mambu mayingi avo basolelo. Ediadi divangamanga kana nkutu muna nsi zatoma nungunuka.

John Paul Stevens wa mfundisi kuna mbazi a nkanu (Suprema Corte) kuna Estados Unidos wasoneka vo, konso diambu divangwanga ye kani dia vukumuna nkangu “disianga luyalu mu vonza yo fila nkangu mu katikisa e ziku kia luyalu.” Ediadi ke diasivi ko wau vo wantu mu nza yawonso bazeye wo vo muna imvuka ya tuyalu i musundidi o umpumbulu.

UNA DIFWETE SINGIKILWA: Kintinu kia Nzambi ke kivavanga voti ko kadi kiasikidiswa yakwele mvu. (Daniele 7:13, 14) Wau vo Nyadi a Kintinu Nzambi wansola, Kintinu kiaki ke kilendi katulwa kwa wantu ko. O sikila kwa Kintinu kia Nzambi i ziku kisonganga vo mana kivanga muna wete dia nkangu andi mesikila yakwele mvu.

4. NSIKU

Kintinu kia Nzambi luyalu lwakieleka luyalanga tuka kuna zulu

DIAMBU: Olenda yindula vo o sikidisa nsiku miampa i disadisa muna singika mambu. Kansi, akwa ngangu bevovanga vo o wokesa e nsiku diwokesanga mpe fu kia tambula mbabu. Vana ntandu, mayingi mevavuanga muna sikidisa e nsiku yo kulula umpumbulu, kansi e nluta mitambulwanga miakete.

UNA DIFWETE SINGIKILWA: E nsiku mia Kintinu kia Nzambi misundidi nsiku mia luyalu lwa wantu. Muna bonga e nona, vana fulu kia vana nsiku miayingi, Yesu wayika Nsiku umosi kaka wa Zolana. Wavova vo: “Konso una nuzolele o wantu vo banuvanga, i nuvanga mpe kwa yau.” (Matai 7:​12) E nsiku mia Kintinu misianga sungididi muna makani ye mavangu ma wantu. Yesu wavova vo: ‘Ofwete zola nkwaku wauna okuyizolelanga.’ (Matai 22:39) Kieleka, o Nzambi ona otalanga e ntima olenda vanga mawonso kimana nsiku miandi miasadilwa.​—1 Samuele 16:7.

5. MAKANI

DIAMBU: E loko ye keto i fu ifilanga wantu mu tambula mbabu yo vanga umpumbulu wa mpila zawonso. Ayadi yo nkangu nkumbu miayingi besonganga fu yayi. Asadi a luyalu kuna Seul ana bayikilu muna longi divitidi, mbabu batambula kwa mfumu za salu kia tunga kimana basadila lekwa yakuluka e ntalu muna tunga nzo yayina.

Muna fokola umpumbulu wau, wantu bafwete longwa una bafwete sundila makani mambi nze loko ye keto. Kansi, ayadi ke bena yo luzolo ko ngatu ngangu muna sadisa wantu basunda e fu yayi.

UNA DIFWETE SINGIKILWA: E Kintinu kia Nzambi kilonganga o wantu una bafwete sundila fu yambi. b Malongi ma Kintinu mesadisanga wantu muna “vanguluka muna mwand’a ntima miau.” (Efeso 4:23) Wantu bevingisanga luyangalalu yo tokanena wete dia ankaka vana fulu kia loko ye keto.​—Filipi 2:4; 1 Timoteo 6:6.

6. NKANGU

DIAMBU: Kana nkutu muna nsi zina ye nkubika za longa e fu yambote, wantu betambulanga mbabu yo vanga umpumbulu mu mpila zayingi. I kuma akwa ngangu bevovelanga vo ayadi ke balenda fokola umpumbulu ko. Mana ayadi bevanganga muna fokola e vangu diadi ke metwasanga nluta miayingi ko.

UNA DIFWETE SINGIKILWA: O lukutakanu lwavangwa kwa Nações Unidas muna fokola fu kia tambula mbabu lwasonga vo ayadi bafwete longo wantu basonganga “ziku, kwikizi yo lungisa mbebe zau.” Kintinu kia Nzambi ke kilonganga kaka fu yayi ko​—kansi kivavanga vo wantu bakala ye fu yayi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo “akw’eloko” ye “akwa luvunu” ke bekota mu Kintinu kia Nzambi ko.​—1 Korinto 6:9-11; Lusengomono 21:8.

Wantu balenda longoka fu yayi ya nkal’ambote nze una Akristu a tandu kiantete bavanga. Muna bonga e nona, antumwa ke batambula mbabu ko vava Simone kalomba vo bantekela mwand’avelela, bamvovesa vo: “Vilukw’o ntima muna bi waku wau.” Vava Simone kamona e vonza kia kani diandi, walomba kwa antumwa vo basamba mu kuma kiandi kimana kasunda fu kiaki kiambi.—Mavangu 8:18-24.

AWEYI OLENDA KITUKILA MOSI MUNA NKANGU A KINTINU?

Wantu a mpila zawonso bena ye lau dia kituka mosi muna nkangu a Kintinu kia Nzambi. (Mavangu 10:34, 35) E nkubika ya malongi ma Kintinu melongwanga mu nza yawonso mekusadisa muna wo vanga. Mbangi za Yave bekala ye kiese kia longoka yaku e Bibila lembi futa nzimbu, e longi diadi dilenda zingila tezo kia miniti 10 konso lumingu. Olenda longoka mambu mayingi mu kuma kia “nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi” ye una kifokolwela luyalu lwa kondwa unsongi. (Luka 4:43) Tulombele wamokena ye Mbangi za Yave muna zunga kiaku yovo kota muna nzil’eto muna internete, jw.org/kwy.

Nga ozolele tambula longi dia Bibila lembi futa nzimbu?

a Yave i nkumbu a Nzambi nze una yasengomonwa muna Bibila.

b Muna bonga e nona, tala e longi “É Possível Ser Honesto num Mundo Corrupto?” muna Eyingidilu dia 1 Okutoba, 2012.