တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီကဲမနုၤလဲၣ် ဒီးတၢ်လံၣ်တၢ်လီကဲမနုၤလဲၣ်န့ၣ် နကနီၤဖးအီၤအဂီၢ်ကီထီၣ်ဧါ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ် တကွၢ်ဝဲ တၢ်အုၣ်သးတဖၣ်လၢၤဘၣ်. အါတက့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်တၢ်ဒ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဘၣ်အသိး. လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်.

 လၢအပူၤကွံာ်ဖးယံာ်လံၤလံၤန့ၣ် ပှၤတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်. အဒိ လၢအပူၤကွံာ်အနံၣ် ၂,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ရိမ့ၤပဒိၣ် စီၤပံၤလး သံကွၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးလၢ “တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.” (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၈) စီၤပံၤလး တအိၣ်ခိးဝဲ တၢ်စံးဆၢလၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်ဘၣ်သနာ်က့ အတၢ်သံကွၢ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ် အတၢ်စံးဆၢ လၢအကဟ့ၣ်နၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးကမၤစၢၤနၤလၢ နနီၤဖး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးတၢ်လံၣ်တၢ်လီ ကဘၣ်အဂီၢ်.

တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအိၣ် အနီၢ်ကီၢ်ဧါ

 တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အိၣ်ဝဲအနီၢ်ကီၢ်. “တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ” လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢအမ့ၢ်အတီ ဒီးတၢ်လၢအဘၣ် လၢကစၢ်ယွၤ အမဲာ်ညါ. ဒီးလံာ်စီဆှံ သိၣ်လိပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ a န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂံၢ်ခီၣ်ထံး ဒီး “တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီကစၢ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၁:⁠၅) လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အဟဲလၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. ဒီးအတဲဝဲလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်လီၤဂာ်ဒီး တၢ်ကပီၤအဃိ ဖဲပလဲၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်လံၣ်တၢ်လီတဘ့ၣ်အံၤအပူၤအခါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤ ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤ.​—⁠စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၃:၃; ယိၤဟၣ် ၁၇:⁠၁၇.

နထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကသ့ဒ်လဲၣ်

 တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤတအဲၣ်ဒိးလၢ ပနာ်မူသူအီၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကဃုသ့ၣ်ညါတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီး ပဲာ်ထံနီၤဖးအီၤ ဝံၤမၣ်နာ်အီၤ. အဝဲတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကနာ်တၢ်ဒ် ပဆိကမိၣ်လၢ အဘၣ်အသိးန့ၣ်ဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:⁠၁) အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပသ့ၣ်ညါထီၣ်အီၤ ဒီးအဲၣ်အီၤ ဒီးသူပ “တၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးခဲလၢာ်.” ဒီးအဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပမၤလိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ထိၣ်သတြီၤအီၤဒီး လံာ်စီဆှံ.​—⁠မးသဲ ၂၂:​၃၇, ၃၈; မၤတၢ် ၁၇:⁠၁၁.

တၢ်လံၣ်တၢ်လီ စးထီၣ်အသးလၢ မတဂၤလဲၣ်

 လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအဒုၣ်အဒါ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် အကဲဝဲ ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤ လၢအတဲလံၣ်တဲလီတၢ်. ဒီးလံာ်စီဆှံ ကိးစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ “တၢ်လံၣ်တၢ်လီအပၢ်.” (ယိၤဟၣ် ၈:၄၄) အဝဲ တဲလံၣ်တဲလီဝဲ ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အဆိကတၢၢ်ခံဂၤအအိၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၃:​၁-၆, ၁၃, ၁၇-၁၉; ၅:⁠၅) စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဆဲးရၤလီၤဝဲ တၢ်လံၣ်တၢ်လီ ဒီးပာ်ခူသူၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ.​—⁠လီၣ်ဖျါ ၁၂:⁠၉.

ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်လံၣ်တၢ်လီ အိၣ်ဝဲအါမးလဲၣ်

 ပအိၣ်မူတၢ်အဆၢကတီၢ်အံၤ လံာ်စီဆှံ ကိးဝဲလၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်.” ဒီးဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် လံၣ်န့ၢ်လီန့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခီၣ်ဖိ အါန့ၢ်ဒံးလၢညါဒံး. ပှၤအါတက့ၢ် တဲလံၣ်တဲလီတၢ် ဒ်သိးကဆှၢကမၣ်ပှၤဂၤ ဒီးဟံးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢပှၤဂၤအဖီခိၣ်. (၂ တံၤမသ့း ၃:​၁, ၁၃) ဒီးလၢပစိၤခဲအံၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ်. လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ လၢပစိၤန့ၣ် ပှၤ “ကပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် သရၣ်တဖၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် လၢအကတဲတၢ်လၢ အဘၣ်အဝဲသ့ၣ် အနၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တဒိကနၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢၤဘၣ်.” ​—⁠၂ တံၤမသ့း ၄:​၃, ၄.

ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လဲၣ်

 ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤမၣ် ပှၤနာ်န့ၢ်အီၤကသ့. တၢ်နာ်န့ၢ်လိာ်သး မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤတဂၤဒီးတဂၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးတဂ့ၤလၢၤဘၣ် ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သး ကဟးဂီၤကွံာ်. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် [ကစၢ်ယွၤ] တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ဒ်သးစီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအသိး ဒီးလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၄:၂၄) တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤနၤဒ်သိး နနီၤဖး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီ ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်, ဒီးဒ်သိးနကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်တဖၣ်အပူၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါအါထီၣ်န့ၣ် ဖးကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “တၢ်လံၣ်တၢ်လီလၢ အမၤယံၤထီၣ် ပှၤဒီး ကစၢ်ယွၤ.”

ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလဲၣ်

 ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးနကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ် နကဘၣ်မၤလိ ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်. (၁ တံၤမသ့း ၂:⁠၄) နမ့ၢ်မၤလိ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ပာ်ပနီၣ်ဝဲလၢ အဘၣ်ဒီးအကမၣ် ဒီးနမ့ၢ်အိၣ်မူမၤထွဲဒ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အသိးန့ၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤကဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:​၁, ၂) ဒ်သိး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဆှၢလီၤ အဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ. ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဒိကနၣ် တၢ်လၢအဖိခွါယ့ၣ်ၡူး သိၣ်လိဝဲတဖၣ်.​—⁠မးသဲ ၁၇:၅; ယိၤဟၣ် ၁၈:⁠၃၇.

ကစၢ်ယွၤကပျဲဝဲလၢ တၢ်လံၣ်တၢ်လီကဆဲးအိၣ် ဒ်အံၤလီၤဧါ

 ဖဲကစၢ်ယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤမၤနၢၤအီၣ်ပှၤဂၤ ဒီးလံၣ်အီၣ်လီအီၣ် အဝဲသ့ၣ်အခါ ကစၢ်ယွၤ တဘၣ်သးဝဲနီတစဲးဘၣ်. အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤလၢအလံၣ်အီၣ်လီအီၣ်တၢ်တဖၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅:⁠၆) ကစၢ်ယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤလံၣ်အီၣ်လီအီၣ်တၢ် ဒီးကမၤလၢပှဲၤစ့ၢ်ကီး အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ပှၤလၢအတဲ “တၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ်အတီန့ၣ် ကအိၣ်ကဆိး လီၤထူလီၤယိာ်.”​—⁠ကတိၤဒိ ၁၂:⁠၁၉.