مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

قۇ‌داي پاتشالىعى جە‌ر بە‌تىنە قاشان بيلىك ە‌تە‌دى؟‏

قۇ‌داي پاتشالىعى جە‌ر بە‌تىنە قاشان بيلىك ە‌تە‌دى؟‏

يسا پايعامباردىڭ كە‌يبىر ٸزباسارلارى قۇ‌داي پاتشالىعى جە‌ر بە‌تىنە قاشان بيلىك ە‌تە‌تىنىن سۇ‌راعاندا،‏ يسا ولارعا مۇ‌نىڭ ناقتى ۋاقىتىن بىلە المايتىندارىن ايتادى (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 1:‏6،‏ 7‏)‏.‏ ٴ‌بىراق بۇ‌عان دە‌يىن ول ٸزباسارلارىنا «قۇ‌داي پاتشالىعىنىڭ تاياپ قالعانىن» جانە جە‌ر بە‌تىن باسقاراتىن ۋاقىتى جاقىنداعانىن قالاي بىلۋگە بولاتىنىن ايتقان ە‌دى:‏ ولار بە‌لگىلى ٴ‌بىر وقيعالاردىڭ ٴ‌بارى ٴ‌بىر ۋاقىتتا ورىندالىپ جاتقانىن كورگە‌ندە،‏ قۇ‌داي پاتشالىعىنىڭ بيلىك ە‌تە‌تىنىن كە‌زى كە‌لگە‌نىن تۇ‌سىنە الاتىن (‏لۇ‌قا 21:‏31‏)‏.‏

يسا الدىنا الا ايتىپ كە‌تكە‌ن وقيعالار

يسا پايعامبار بىلاي دە‌گە‌ن:‏ «ۇ‌لت ۇ‌لتقا قارسى،‏ مە‌ملە‌كە‌ت مە‌ملە‌كە‌تكە قارسى اتتانادى،‏ قاتتى جە‌ر سىلكىنىستە‌رى،‏ ٴ‌تۇ‌رلى جە‌رلە‌ردە اشارشىلىق پە‌ن ىندە‌تتە‌ر بولادى» (‏لۇ‌قا 21:‏10،‏ 11‏)‏.‏ ادامنىڭ ساۋساق سىزىقتارى ساۋساق تاڭباسىن قۇ‌رايتىنداي،‏ بۇ‌ل وقيعالاردىڭ ٴ‌بارى بىرگە انىق تا ايقىن ٴ‌بىر بە‌لگىنى قۇ‌رايدى.‏ ساۋساق تاڭباسىنا قاراپ ونىڭ يە‌سىن جاڭىلماي انىقتاۋعا بولادى.‏ ٴ‌دال سول سياقتى،‏ يسا پايعامبار ايتقان وقيعالاردىڭ ٴ‌بىر ۋاقىتتا ورىندالۋىنا قاراپ «قۇ‌داي پاتشالىعىنىڭ تاياپ قالعانىن» بىلۋگە بولادى.‏ بۇ‌گىندە سول وقيعالاردىڭ ٴ‌بارى ٴ‌بىر ۋاقىتتا ٵرى دۇ‌نيە‌جۇ‌زى بويىنشا ورىندالىپ جاتىر دە‌پ ايتا الامىز با؟‏ ٴ‌يا!‏ قازىر بۇ‌عان دالە‌ل كە‌لتىرىپ كە‌تە‌يىك.‏

1.‏ سوعىستار

1914-‏جىلى تاريحتا بۇ‌رىن-‏سوڭدى بولماعان،‏ ادامزاتتى قان قاقساتقان سوعىس بۇ‌رق ە‌تتى!‏ تاريحشىلار بۇ‌ل جىلدى الە‌مدى وزگە‌رتكە‌ن جىل دە‌پ اتايدى،‏ ويتكە‌نى سول جىلى العاش رە‌ت دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىس بولدى.‏ تانكىلە‌ر،‏ اۋە بومبالارى،‏ پۋلە‌مە‌تتە‌ر،‏ ۋلى گازدار مە‌ن قىرىپ-‏جوياتىن باسقا دا قارۋلار بۇ‌عان دە‌يىن وسى سوعىستاعىداي مۇ‌نشالىق كوپ قولدانىلماعان.‏ مۇ‌نىڭ ارتى ە‌كىنشى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىسقا ۇ‌لاسىپ،‏ الە‌مگە يادرولىق قارۋلار ە‌ندى.‏ قاندى قاقتىعىستار 1914-‏جىلدان بە‌رى الە‌منىڭ ٴ‌تۇ‌رلى جە‌رلە‌رىندە ورىن الىپ،‏ ميلليونداعان ادامنىڭ ٶمىرىن قيۋدا.‏

2.‏ جە‌ر سىلكىنىستە‌رى

‏«بريتان ە‌نسيكلوپە‌دياسىنىڭ» مالىمدە‌ۋى بويىنشا،‏ جىل سايىن 100 شاقتى جويقىن جە‌ر سىلكىنىسى بولادى ە‌كە‌ن.‏ ال قۇ‌راما شتاتتاردىڭ گە‌ولوگيالىق قىزمە‌تىنىڭ ە‌سە‌بىنە ساي،‏ «1900-‏جىلدان بە‌رى جۇ‌رگىزىلىپ كە‌لە جاتقان ە‌سە‌پ بويىنشا،‏ جىل سايىن 16 داي اسا قۋاتتى ٴ‌زىلزالا بولادى دە‌پ كۇ‌تىلە‌دى».‏ كە‌يبىرە‌ۋلە‌ر «جە‌ر سىلكىنىستە‌رىن انىقتايتىن ساپالى قۇ‌رالدار پايدا بولعاندىقتان،‏ ٴ‌زىلزالالار كوبە‌يىپ كە‌تكە‌ندە‌ي كورىنە‌دى» دە‌يتىن شىعار.‏ الايدا مىناعان ە‌ش داۋ جوق:‏ جە‌ردىڭ تۇ‌كپىر-‏تۇ‌كپىرىندە بولىپ جاتقان جويقىن ٴ‌زىلزالالار ادامدارعا بۇ‌رىن-‏سوڭدى بولماعانداي كوپ قاسىرە‌ت اكە‌پ،‏ ومىرلە‌رىنە‌ن ايىرىپ جاتىر.‏

3.‏ اشارشىلىق

سوعىس،‏ جە‌مقورلىق،‏ ە‌كونوميكالىق قيىندىقتار،‏ اۋىلشارۋاشىلىعىن دۇ‌رىس ۇ‌يىمداستىرماۋ مە‌ن تابيعاتتىڭ قاتاڭ جاعدايلارىنا بە‌يىمدە‌لمە‌ۋدىڭ كە‌سىرىنە‌ن الە‌مدە اشارشىلىق ۇ‌دە‌پ تۇ‌ر.‏ دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ازىق-‏تۇ‌لىك باعدارلاماسى 2018-‏جىلعا جاساعان شولۋىندا بىلاي دە‌يدى:‏ «بۇ‌كىل الە‌م بويىنشا 821 ميلليون ادام تاماققا جارىماي جۇ‌رسە،‏ ونىڭ 124 ميلليونى مۇ‌لدە‌م اش».‏ جە‌تكىلىكتى تۇ‌ردە ٴ‌نارلى اس قابىلداماعاندىقتان،‏ جىل سايىن شامامە‌ن 1،‏ 3 ميلليون بالا ٶلىم قۇ‌شادى.‏ 2011-‏جىلى الە‌م بويىنشا بالا ٶلىمىنىڭ 45 پايىزى اشتىقتىڭ كە‌سىرىنە‌ن بولعان.‏

4.‏ اۋرۋلار مە‌ن ىندە‌تتە‌ر

دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك دە‌نساۋلىق ساقتاۋ ۇ‌يىمىنىڭ باسىلىمىندا بىلاي دە‌لىنگە‌ن:‏ «XXI عاسىرعا اياق باسپاي جاتىپ-‏اق الە‌مدە اۋىر ىندە‌تتە‌ر بە‌لە‌ڭ الدى.‏ تىرىسقاق،‏ وبا،‏ سارى قىزبا سياقتى بۇ‌رىنعى ىندە‌تتە‌ر قايتا شىعىپ،‏ باسقا جاڭا تۇ‌رلە‌رى دە پايدا بولدى.‏ مىسالى،‏ وكپە قابىنۋى،‏ تۇ‌ماۋ ىندە‌تى،‏ تاياۋ شىعىس تىنىس سيندرومى (‏MERS)‏،‏ ە‌بولا جانە زيكا ۆيرۋستارى».‏ ال كۇ‌نى كە‌شە عانا 19-COVID پاندە‌مياسى جە‌ر جاھاندى جايلادى.‏ ٴ‌يا،‏ عالىمدار مە‌ن دارىگە‌رلە‌ر اۋرۋلار تۋرالى كوپ زە‌رتتە‌پ-‏بىلسە دە،‏ ولاردىڭ ە‌مىن تابۋعا قاۋقارسىز.‏

5.‏ دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ۋاعىز ٸسى

يسا پايعامبار قۇ‌داي پاتشالىعىنىڭ كە‌لىپ قالعانىن بىلدىرە‌تىن بە‌لگىنىڭ تاعى ٴ‌بىر بولىگىنە نازار اۋداردى.‏ ول بىلاي دە‌دى:‏ «پاتشالىق جايلى وسى ىزگى حابار بارلىق حالىقتار ە‌ستۋ ٷشىن بۇ‌كىل جە‌ر بە‌تىندە ۋاعىزدالادى.‏ سودان كە‌يىن وسى زاماننىڭ سوڭى كە‌لە‌دى» (‏ماتاي 24:‏14‏)‏.‏ دۇ‌نيە‌دە جانتۇ‌رشىگە‌رلىك وقيعالار ورىن الىپ جاتقاندا،‏ 8 000 000 نان استام ادام قۇ‌داي پاتشالىعى تۋرالى ىزگى حاباردى جاريالاپ ٴ‌جۇ‌ر.‏ ٴ‌تۇ‌رلى ۇ‌لتتان شىققان ولار 240 ە‌لدە،‏ 1000 نان اسا تىلدە ۋاعىزدايدى.‏ ادامزات تاريحىندا مۇ‌نداي جاعداي بۇ‌عان دە‌يىن بولعان ە‌مە‌س!‏

يسا ايتقان بە‌لگىنىڭ ٴ‌بىز ٷشىن قانداي ٴ‌مانى بار؟‏

يسا پايعامبار ايتىپ كە‌تكە‌ن بە‌لگىنى قۇ‌رايتىن وقيعالار كوز الدىمىزدا ورىندالىپ جاتىر.‏ بۇ‌ل ٴ‌بىزدى نە‌گە قىزىقتىرۋ كە‌رە‌ك؟‏ ويتكە‌نى يسا بىلاي دە‌پ ايتقان:‏ «سە‌ندە‌ر دە وسىلاردىڭ بولىپ جاتقانىن كورگە‌ندە،‏ قۇ‌داي پاتشالىعىنىڭ تاياپ قالعانىن بىلە‌سىڭدە‌ر» (‏لۇ‌قا 21:‏31‏)‏.‏

جاقىندا قۇ‌داي پاتشالىعى جە‌ر بە‌تىن جاراتۋشىمىزدىڭ ە‌ركىنە ساي وزگە‌رتە‌دى

يسا پايعامبار ايتقان بە‌لگىنى جانە كيە‌لى كىتاپتىڭ حرونولوگياسىن بىرگە الىپ قاراستىرساق،‏ قۇ‌داي ٶز پاتشالىعىن 1914-‏جىلى كوكتە ورناتقانىن بىلە‌مىز a‏.‏ سول جىلى قۇ‌داي ٶزىنىڭ ۇ‌لى يسا ٴ‌ماسىحتى پاتشا ە‌تىپ تاعايىندادى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 2:‏2،‏ 4،‏ 6—‏9‏)‏.‏ جاقىندا قۇ‌داي پاتشالىعى بارلىق ۇ‌كىمە‌تتە‌ردى جويىپ،‏ جە‌ر بە‌تىنە ٶزى بيلىك ە‌تە‌تىن بولادى.‏ سونداي-‏اق بۇ‌ل پاتشالىق جە‌ر بە‌تىن ادامدار ماڭگى ٶمىر سۇ‌رە‌تىن جۇ‌ماققا اينالدىرادى.‏

يسا ۇ‌يرە‌تكە‌ن دۇ‌عاداعى «سە‌نىڭ پاتشالىعىڭ كە‌لسىن!‏ سە‌نىڭ ە‌ركىڭ كوكتە‌گىدە‌ي جە‌ر بە‌تىندە دە ورىندالسىن!‏» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر كوپ ۇ‌زاماي جۇ‌زە‌گە اسادى (‏ماتاي 6:‏10‏)‏.‏ قۇ‌داي پاتشالىعى 1914-‏جىلى ورناعالى بە‌رى نە‌ندە‌ي ىستە‌ر اتقارۋدا؟‏ بۇ‌ل پاتشالىق جە‌ر بە‌تىنە تە‌ك ٶزى بيلىك ە‌تە‌تىن كە‌زدە ادامزات ٷشىن نە ىستە‌يدى؟‏

a ‏1914-‏جىل تۋرالى كوبىرە‌ك ٴ‌بىلۋ ٷشىن،‏ ە‌حوبا كۋاگە‌رلە‌رى باسىپ شىعارعان ‏«ماڭگى باقي ٶمىردىڭ راقاتىن كورىڭىز!‏» كىتابىنىڭ 32-‏ساباعىن قاراڭىز.‏