Suwe Bibl yɔɔdʋʋ taabalɩyɛ yɔɔ?
Bibl tɔm cosuu
Taabalɩyɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖihiɣ taa leleŋ nɛ piɖeni-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa. Taabalaa kɩbama wɛnɩ ɖoŋ kɩbaŋ ɖama yɔɔ, nɛ papɩzɩɣ peyele nɛ ɖɩkɛ ɛyaa kɩbama nɛ pɩkpaɖɩ.—Aduwa 27:17.
Ɛlɛ Bibl heyiɣ-ɖʋ se pɩcɛyaa se ɖɩlɩzɩ ɖa-taabalaa camɩyɛ. Kɩpakɩ-ɖʋ se ye ɖɩtɩlɩzɩ taabalaa kɩbama yɔ pɩkɔŋnɩ-ɖʋ kaɖɛ. (Aduwa 13:20; 1 Kɔrɛntɩ mba 15:33) Taabalaa kɩdɛkɛdaa pɩzɩɣ peseɣti nɔɔyʋ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza kɩdɛkɛda yaa peyele nɛ elesi wɛtʋ kɩbandʋ ɛwɛna yɔ.
Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa
Ɛbɛ yeki nɛ nɔɔyʋ kɛ taabalʋ kɩbanʋ?
Bibl wɩlɩɣ se pɩtɩkɛ kɛzɛsɩ yaa ɖama cɔlɔ caɣʋ ɖeke yekina nɛ nabɛyɛ kɛ taabalaa kɩbama. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Keɣa 118:63 yɔɔdʋʋ se: “Mɛnkɛ mba pañaŋɩ-ŋ a nɛ pɔɖɔŋ ña-paɣtʋ yɔɔ yɔ, patɩŋa pɛ-ɛgbaɣdʋ.” Yʋsɩ se weyi ɛma Bibl mayaɣ kanɛ yɔ, ɛtɔm se ɛɖʋʋnɩ taabalɩyɛ mba pɔsɔɔlaa se pɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Ɛsɔ nɛ pɔɖɔ ɛ-paɣtʋ yɔɔ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ.
Bibl ñɩɣ niye ɖɔɖɔ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩwɛɛ se taabalʋ kɩbanʋ ɛwɛɛna yɔ tɩ-yɔɔ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ:
“Ɛsɔɔlʋʋ paa ɖooye, weyi ɛkɛ ɛgbaɣdʋ yɔ, nɛ kʋñɔŋ taa lɛ, ɛpɩsɩɣ koobu.”—Aduwa 17:17.
“Ɛyʋ nɛ ɛ-ɛgbaɣdɩnaa papɩzɩɣ pɔtɔndɩ ɖama, ɛlɛ ɛgbaɣdʋ nɔɔyʋ malɩɣnɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ e-koobu maɣmaɣ.”—Aduwa 18:24.
Masɩ sɩnɛ sɩwɩlɩɣ se taabalʋ kɩbanʋ wɛ siɣsiɣ, ɛwɛɛnɩ sɔɔlɩm, ɛlakɩ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɛkɛ kʋjɔʋ tʋ. Taabalʋ kɩbanʋ kɛ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu se ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ kaɖɛ alɩwaatʋ taa yɔ. Taabalʋ kɩbanʋ kaɣ ɖɔɖɔ wɛnʋʋ abalɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ-ɖʋ ye ɖɩlabɩ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ yaa ye ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩdɛkɛda naayɛ yɔ.—Aduwa 27:6, 9.
Mba paakɛ taabalaa kɩbama nɛ pɔyɔɔdɩ pɔ-tɔm Bibl taa yɔ pa-taa nabɛyɛ lɛ mba?
Bibl taa kɩɖaŋ ndɩ ndɩ wɩlɩɣ se nabɛyɛ kaakɛ taabalaa kɩbama ɛlɛ pa-pɩnzɩ taawɛɛ kɩmaŋ, pataalɩɩnɩ ɖoli kʋɖʋm, pataakpɛndɩ sɔnzɩ nɛ paawɛnɩ wala ndɩ ndɩ. Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ kɩɖaŋ ɛnɩ ɩ-taa naadozo tɔm.
Ruti nɛ Nawomii. Ruti kaakɛ Nawomii wolu, pɩtʋʋ fɛyɩ se Nawomii kaakɩlɩ-ɩ nɛ pɩnzɩ sakɩyɛ. Pɩtasɩ lɛ Nawomii nɛ Ruti patɩlɩɩnɩ ɖoli kʋɖʋm nɛ pataakpɛndɩ sɔnzɩ ɖɔɖɔ. Paa mbʋ yɔ pɛkɛ taabalaa kɩbama nɛ pɔsɔɔlɩ ɖama ɖɔɖɔ.—Ruti 1:16.
Daviid nɛ Yonataanɩ. Paa Yonataanɩ kaakɩlɩ Daviid nɛ pɩnzɩ 30 yɔ, Bibl yɔɔdʋʋ se “Yonataanɩ kalɩzaɣ sʋ Daviid nɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ.”—1 Samɩyɛɛlɩ 18:1.
Yesu nɛ ɛ-apostoloowaa. Yesu kaawɛnɩ wala nɛ pɩkɩlɩ ɛ-apostoloowaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ kaakɛnɩ pa-wɩlɩyʋ nɛ pa-ñʋʋdʋ. (Yohanɛɛsɩ 13:13) Ɛlɛ ɛtaamaɣzɩɣ se patɩmʋna se ɛɖʋ-wɛ nɛ taabalɩyɛ. Ɛlɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ Yesu nɛ mba pɔɖɔŋaɣ ɛ-wɩlɩtʋ yɔɔ yɔ pɛ-hɛkʋ taa. Ɛyɔɔdaa se: “Maya-mɩ se taabalaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mawɩlɩ-mɩ tɔm ndʋ payɩ manɩ man-Caa cɔlɔ yɔ.”—Yohanɛɛsɩ 15:14, 15.
Ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛkɛ Ɛsɔ taabalʋ?
Ɛɛɛ, ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pɛkɛ Ɛsɔ taabalaa. Bibl yɔɔdʋʋ se: “Ɛ-ɛgbaɣdɩnaa kɛlɛ mba pa-taa fɛyɩ nabʋlɛ yɔ.” (Aduwa 3:32) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Ɛsɔ ɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba pañakɩ pana se pɛkɛ kɩbama, pɛwɛɛ toovenim, pɛwɛɛnɩ ñamtʋ nɛ pɔɖɔŋ paɣtʋ ndʋ ɛɖʋ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Paya abalʋ siɣsiɣ tʋ Abraham Masɩ taa Ɛsɔ taabalʋ.—4 Awiya 20:7; Izaayii 41:8; Yakubu 2:23.
a Keɣa kanɛ ka-taa tɔm wɩlɩɣ se mayaɣ “ŋ” ŋga palabɩnɩ tʋmɩyɛ cɩnɛ yɔ, Ɛsɔ tɔm pɔyɔɔdʋʋ.