Oĩ heta mbaʼe la hénte oikuaáva oĩ porãha térã oĩ vaiha. Por ehémplo, oĩramo oporojukáva, oporovioláva térã oavusáva mitãre, oñekondenaite voi chupe. Ha oĩramo iñamávleva, oñemoĩva hapicha lugárpe térã otrata porãva enterovépe, ojeguerohoryeterei chupe. Péro oĩ avei umi situasión la hénte heʼihápe oimehaichagua desisión oĩ porãnteha avei. Por ehémplo, odesidíta jave mávandipa orekóta rrelasión sexuál, heʼítapa o ndeʼimoʼãi la verda, térã mbaʼéichapa omongakuaa vaʼerã ifamília. Umícha jave la hénte opensa ndaiporiha peteĩ desisión oĩ porãva térã oĩ vaíva. La majoría oreko jepi enkuénta mbaʼépa haʼe opensa térã mbaʼépa opensa umi hénte odesidi hag̃ua upéva. Péro, ¿oĩ porãpa la ojejapo upéicha?

Heta vése ñande jareko jepi enkuénta la ñañandúva térã ñapensáva oĩ porãha jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe, upévape oñehenói jepi konsiénsia (Romanos 2:​14, 15). Umi mitã mimi jepe orrekonose oĩ jave peteĩ mbaʼe ndahaʼéiva chupekuéra g̃uarã la ihustopáva, ha ojapóramo álgo oĩ vaíva ensegída oñeñandu kulpávle. Kon el tiémpo ñane konsiénsia oñeforma ohóvo asegún la ñanerekomboʼéva ñane família, ñande profesorkuéra, umi hénte oikóva ñande jerére, ñane rrelihión térã ñande kultúra. Jadesidíta jave peteĩ mbaʼe, ñane konsiénsia ñandeavisa oĩ porãpa térãpa oĩ vai upéva, asegún mbaʼéichapa ñahekomboʼe vaʼekue chupe.

Ñane konsiénsia ikatu ñanemomýi ñañemoĩ hag̃ua ñande rapicha lugárpe, jahechauka hag̃ua ñandeagradesidoha, ani hag̃ua ñaneinhústo ha ñambyasy hag̃ua la héntepe. Ikatu avei ñandejoko ani hag̃ua ñañemotĩ, ha pono jajapo umi mbaʼe upe rire ñambyasýtava térã ombohasa asýtava umi jahayhúvape.

¿Ikatúpa siémpre jajerovia ñande ñapensávarente oĩ porãha? Peteĩ mitãrusu hérava Garrick oiko vaʼekue iñakãre ha ojapo la ojaposéva. Péro upe rire haʼe ohechakuaa upéva ndogueruiha chupe mbaʼeve iporãva. Haʼe orrekonose ‘ndovyʼaietereiha, pórke hekokyʼaháre oiko, ojedroga, ikaʼu ha iviolentoiterei’.

Ñande jareko jepi avei enkuénta la ótro opensátava ñanderehe jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe. Jajapo jave upéicha ikatu ideprovécho ñandéve, pórke umi ótro ikatu hína iñexperiensiave térã iñaranduve ñandehegui. Ñane hentekuéra, ñane amígo ha umi hénte oikóva ñande jerére, opensa jepi peteĩ mbaʼe oĩ porãha, ha ñande jarekóramo enkuénta upéva jadesidi hag̃ua upéicharõ haʼekuéra ñanderrespetave.

¿Ikatúpa siémpre jajerovia umi hénte opensávarente oĩ porãha? Peteĩ mitãkuña hérava Priscila heʼi ojapo jepi hague la majoría iñamigokuéra ojapóva avei, ha upévare trankílamente oreko rrelasión sexuál omenda mboyve. Péro umi ótro opensáramo jepe oĩ porãha la haʼe ojapóva, pe mitãkuña ndovyʼái. Haʼe heʼi: “Che ajapórõ guare umi mbaʼe entéronte ojapóva, legálmente nachemoñeñanduporãi. Aju ajapo heta vyrorei ha ajarriesga rei”.

Jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe jaikuaa vaʼerã mbaʼépa oĩ porã ha mbaʼépa oĩ vai, ha upépe ñane konsiénsia ha umi ótro konsiénsia ikatu ñanepytyvõ. Péro jarekóramo enkuénta sólamente umi mbaʼe, ndahaʼéi katuete la siémpre jadesidi porãtava. Sapyʼánte ikatu jajeperhudika ñandejupe voi térã japerhudika ótrope, ndajahechái rupi umi mbaʼe jadesidíva ñanderaha vaiha hína (Proverbios 14:12). Ha ñaimoʼãramo jepe ñande ñapensáva térã umi ótro opensáva oĩ porãha, upéva lomímonte ikatu hína ñandeperhudika térã ikatu kon el tiémpo okambia hína upe oñepensa lája. Ñapensa porãrõ, heta mbaʼe yma ojeʼe vaʼekue oĩ vaiha, koʼág̃a trankílamente ojeasepta. Upéicha avei umi mbaʼe yma ojeasepta porã vaʼekue, koʼág̃a ojeʼe oĩ vaiha.

¿Mávarepa upéicharõ ikatu jajerovia jaikuaa hag̃ua mbaʼépa oĩ porã térã oĩ vai jadesidi hag̃ua peteĩ mbaʼe? ¿Moõ ikatu jatopa peteĩ gía oikoitéva ha nokambiamoʼãiva kon el tiémpo?

Haʼetépe oĩ peteĩ lívro aretereíma ojeskrivi vaʼekue, ikatúvare jajerovia ha oikoitéva enterovépe g̃uarã toiko oikohápe. Pe ótro artíkulope jahecháta mbaʼéichapa upe lívro ñanepytyvõta jaikuaa hag̃ua mbaʼépa oĩ porã térã mbaʼépa oĩ vai.