Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ani be fɛɛ be bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa lɛ baahã wɔfee nibii ni ja?

Nibii Ni Mɛi Damɔɔ Nɔ Amɛkpɛɔ Amɛyiŋ

Nibii Ni Mɛi Damɔɔ Nɔ Amɛkpɛɔ Amɛyiŋ

Nifeemɔi komɛi yɛ ni mɛi pii kpɛlɛɔ nɔ akɛ eja loo ejaaa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mɛi pii kpɛlɛɔ nɔ akɛ gbɔmɔgbee, kabonaatoo, kɛ gbekɛbii ni akɛ amɛfeɔ bɔlɛnamɔ nifeemɔi lɛ ehiii, ni mɛi pii hu kpɛlɛɔ nɔ akɛ ehi akɛ akɛ mɛi baaye jogbaŋŋ, abaafee mɛi ekpakpa, loo abaanu he ahã mɛi. Shi yɛ shihilɛ mli nibii krokomɛi tamɔ mɔ ni esa akɛ akɛná bɔlɛ, kɛji esa akɛ mɔ ko awie anɔkwale loo ekawie, loo bɔ ni esa akɛ akwɛ gbekɛbii ahã lɛ nɛkɛ lɛ, mɛi pii susuɔ akɛ nɔ fɛɛ nɔ kwraa ni mɔ ko baafee yɛ he lɛ ja. Amɛsusuɔ akɛ abɛ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa yɛ nakai saji lɛ ahe. Bei pii lɛ, amɛdamɔɔ bɔ ni amɛnuɔ he amɛhãa, kɛ bɔ ni mɛi krokomɛi nuɔ he amɛhãa yɛ saji nɛɛ ahe lɛ anɔ amɛkpɛɔ amɛyiŋ. Shi ani be fɛɛ be nakai feemɔ hi?

BƆ NI WƆNUƆ HE WƆHÃA

Bei pii lɛ, wɔdamɔɔ bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa loo wɔhenilee ni ji henumɔ ko ni hãa wɔnaa nɔ ni ji ekpakpa kɛ nɔ ni ji efɔŋ lɛ nɔ wɔkpɛɔ wɔyiŋ yɛ saji ahe. (Romabii 2:​14, 15) Gbekɛbii bibii po nyɛɔ amɛnaa kɛji nifeemɔ ko hi loo ehiii, ni bei komɛi lɛ, kɛ́ amɛfee nɔ ko ni ehiii lɛ, amɛtsui buɔ amɛ fɔ. Be ni wɔdaraa lɛ, wɔkaseɔ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa lɛ yɛ mɛi ni wɔkɛbɔɔ lɛ aŋɔɔ loo kɛjɛɔ jamɔ mli ni wɔyɔɔ lɛ mli. Kɛ́ wɔkpɛ yiŋ lɛ, wɔhenilee lɛ kɛɔ wɔ kɛji yiŋ ni wɔkpɛ lɛ kɛ nɔ ni wɔkase akɛ eja loo ejaaa lɛ kpãa gbee loo ekɛ lɛ kpãaa gbee.

Bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa yɛ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa he lɛ baanyɛ atsirɛ wɔ ni wɔnu he wɔhã mɛi, wɔda shi, wɔkɛ mɛi aye jogbaŋŋ loo wɔmusuŋ atsɔ wɔ yɛ mɛi ahe. Agbɛnɛ hu, ehãŋ wɔfee nibii ni baanyɛ aye mɛi ni wɔsumɔɔ amɛsane lɛ awui, loo nibii ni baahã wɔhiɛ ashwie shi loo wɔtsui abu wɔ fɔ.

Ani be fɛɛ be bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa lɛ baahã wɔfee nibii ni ja? Nuu ko ni atsɛɔ lɛ Garrick lɛ wie akɛ be ni eji oblanyo lɛ, efee nɔ fɛɛ nɔ ni etsui kɛɔ lɛ akɛ efee. Ebana akɛ, kɛ́ efee nakai lɛ, nɔ ko kpakpa ejɛɛɛ mli kɛbaaa. Ewie akɛ nakai ni efee lɛ hãaa ená miishɛɛ kwraa ejaakɛ ekɛ ehe wo jeŋba sha mli vii, ekɛ tsofai tsu nii yɛ gbɛ ni esaaa nɔ, etɔɔ dãa, ni ekɛ ehe wo awuiyeli nifeemɔi amli waa.

BƆ NI MƐI KROKOMƐI NUƆ HE AMƐHÃA

Jeee bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa lɛ pɛ nɔ wɔdamɔɔ wɔkpɛɔ wɔyiŋ, bei pii lɛ wɔdamɔɔ bɔ ni mɛi krokomɛi nuɔ he amɛhãa lɛ hu nɔ wɔkpɛɔ wɔyiŋ. Ni enɛ baanyɛ ewa wɔ ni wɔná amɛnilee kɛ amɛniiashikpamɔ lɛ he sɛɛ. Kɛ́ wɔfee nɔ ni wɔwekumɛi, wɔnanemɛi, kɛ wɔkutsoŋbii loo wɔmaŋbii susuɔ akɛ eja lɛ, amɛnáa wɔhe miishɛɛ.

Ani be fɛɛ be bɔ ni mɛi krokomɛi nuɔ he amɛhãa lɛ baahã wɔfee nibii ni ja? Be ni yoo ko ni atsɛɔ lɛ Priscila lɛ ji oblayoo lɛ, efeɔ nɔ ni etipɛŋfoi lɛ ateŋ mɛi pii feɔ lɛ nɔŋŋ, ni no hewɔ lɛ ekɛ mɛi srɔtoi ná bɔlɛ be ni eboteko gbãla mli. Ebana akɛ kɛ́ efee nakai lɛ, jeee be fɛɛ be enáa miishɛɛ. Ekɛɛ akɛ: “Be ni mifee nibii ni mɛi fɛɛ miifee lɛ, mináaa miishɛɛ. Ehã mifee nibii ni nilee bɛ mli ni yɔɔ oshãra.”

MƐNI BAANYƐ AWA WƆ NI WƆKPƐ YIŊ KPAKPAI?

Kɛ́ wɔmiikpɛ yiŋ yɛ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa he lɛ, bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa kɛ bɔ ni mɛi krokomɛi nuɔ he amɛhãa lɛ he hiaa. Shi jeee be fɛɛ be nomɛi baahã wɔfee nɔ ni ja. Bei komɛi lɛ, akɛni wɔnaaa nɔ ni baajɛ wɔyiŋkpɛi amli kɛba hewɔ lɛ, wɔyeɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔhe loo mɛi krokomɛi awui. (Abɛi 14:12) Ni kɛ́ wɔ loo mɛi krokomɛi susu akɛ nɔ ko ja po lɛ, kɛ́ wɔkɛtsu nii lɛ, ebaanyɛ eye wɔ awui, ni nakai susumɔ lɛ mɛi lɛ hiɛ lɛ baanyɛ atsake hu. Yɛ anɔkwale mli lɛ, nifeemɔi komɛi ni be ko ni eho lɛ asusuɔ akɛ amɛhiii lɛ, amrɔ nɛɛ lɛ, mɛi babaoo kpɛlɛɔ nɔ, ni yɛ nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, nifeemɔi komɛi ni kulɛ asusuɔ akɛ amɛhi lɛ, amrɔ nɛɛ mɛi pii naa lɛ akɛ ehiii.

Ani be fɛɛ be bɔ ni mɛi krokomɛi nuɔ he amɛhãa lɛ baahã wɔfee nibii ni ja?

Ani nɔ ko yɛ ni baawa wɔ ni wɔkpɛ yiŋ kpakpai yɛ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa he? Ani jeŋba he gbɛtsɔɔmɔi komɛi yɛ ni kɛ́ wɔkɛtsu nii ŋmɛnɛ lɛ, wɔsɛɛ lɛ wɔnine enyɛŋ shi?

Miishɛɛ sane ji, nɔ ko yɛ ni baanyɛ awa wɔ ni wɔná jeŋba he gbɛtsɔɔmɔi ni ja ni be hooo, ni mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ ekɛtsu nii ekɔɔɔ he eko he ni eyɔɔ. Wɔbaasusu enɛ he yɛ sane ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli.