Ena rairai levu na ivakasala e vakatututaki mo vosota rawa kina nomu lolosi, ia e vica ga ena yaga. Na vuna? Me vaka sa cavuti oti mai, e duidui na sala eda lolosi kina. Na kena ena yaga vei iko ena rairai sega ni yaga vua e dua tale.

Eso na idusidusi rawarawa sa yaga tiko vei ira e levu. Qo na kena era dau vakayagataka na dauveivakasalataki me baleta na lolosi, era okata tale ga ena nodra ivakamacala e dua na ivola ni vuku e volai makawa sara qai yaga tawamudu, oya na iVolatabu.

• Era kaya eso na kenadau ni yaga vakalevu qo me vosoti kina na lolosi. Ia ena so na gauna o na via tu taudua ga. De dua era na vakasosani iko tale o ira na saga tiko mera vukei iko. E dau yaco ga na ituvaki qori.

• Kua ni nanuma ni vinakati mo veimaliwai tu ga kei ira na tamata e veigauna, ia kua ni vakaraitaka ni o sega sara ga ni taleitaki ira. O na vinakata nodra veivuke ena dua na gauna. Vakaraitaka gona ena yalovinaka na ka o vinakata ena gauna qori vaka kina na ka o cata.

• Me salavata kei na kemu ituvaki, raica me tiko na gauna mo dau veimaliwai kina kei na gauna mo tu taudua kina.

IVAKAVUVULI: “E vinaka na le rua mai na le dua . . . Ke lutu e dua, ena vakaduri koya na kena isa.”​—Dauvunau 4:9, 10.

• Ke veiraurau na kakana o kania, ena vukei iko mo kua ni lomaocaoca ni o lolosi tiko. Saga mo kania na veimataqali vuata, kakana draudrau, kei na kakana e sega ni levu kina na uro e vakatokai me protein.

• Gunu wai droka vakalevu kei na so tale na wai e yaga ina yagomu.

• Ke o sega ni via kana, saga mo kana mada ga vakalalai. E vinaka tale ga mo taroga nona ivakasala o vuniwai me baleta na kakana bulabula. *

• Na taubale vakatotolo kei na so tale na vakaukauayago e rawa ni kauta tani na rai cala. O rawa tale ga ni vakasamataka kina nomu rarawa se mo guilecava sara ga.

IVAKAVUVULI: “Ni sa sega e dua sa cata na yagona dina; ia sa vakania ka maroroya.”—Efeso 5:29, VM.

• E bibi na moce, vakauasivi sara vei ira na lolosi tiko nira dauoca vakalevu.

• Qarauna na levu ni kofi kei na gunu e tiko kina na alakaolo e rawa ni vakaleqa nomu moce.

IVAKAVUVULI: “E vinaka me sinai e dua na liga ena vakacegu, e ca ni sinai ruarua na liga ena cakacaka kaukaua qai tautauvata kei na cemuria na cagi.”​—Dauvunau 4:6.

• Mo nanuma tiko ni duidui na sala eda dau lolosi kina. Ia e vinakati mo kila na ka mo cakava.

• Levu e vinaka vei ira mera talaucaka na lomadra vei ira eso tale nira lolosi tiko, ia eso e sega. Era kaya e levu na kenadau ni rawa ni vosota e dua e lolosi tiko ke talaucaka na lomana. Ke o via talaucaka na lomamu vua e dua ia o lomalomarua tiko, o rawa ni wasea toka mada ga eso na ka vua drau veitokani voleka.

• Eso e vinaka vei ira mera tagi, ia eso tale era na kubuta tu ga nodra rarawa.

IVAKAVUVULI: “Na loma ni tamata yadua e kila na ka e rarawataka tiko.”—Vosa Vakaibalebale 14:10, New International Version.

• Eso era saga mera vosota na rarawa ni lomadra nira gunu se vakayagataka vakasivia na wainimategaga. Qori e rawa ni veivakaleqai. Na qarai ni veivakacegui va qori e lekaleka ga qai levu na leqa e salavata mai. Saga gona mo qara eso tale na sala vinaka mo vakaceguya kina nomu lomabibi.

IVAKAVUVULI: “Meda vakasavasavataki keda mai na dukadukali kece.”​—2 Korinica 7:1.

• E levu e vinaka vei ira mera cakava eso tale na ka mera kua ni rarawa vakalevu nira lolosi.

• Eso tale e vinaka vei ira mera qara e dua nodra itokani se ra vaqaqacotaka nodra veitokani kei ira eso tale, vulica eso na taledi vou, se vakaitavi ena so na ka ni veivakamarautaki.

• Ni toso na gauna, sa duidui na ka o vakila. O sa na sega ni lolosi vakalevu se vakila na rarawa, qori e tiki sara tiko ga ni nomu vosota na lolosi.

IVAKAVUVULI: “E vagauna na ka kece ga, . . . na gauna ni tagi kei na gauna ni dredre, na gauna ni tagilagalaga kei na gauna ni meke.”​—Dauvunau 3:1, 4.

• Ena kena gauna totolo saga mo muria tale na ituvatuva o matau tu kina e veisiga.

• O na rawata ga qori ke o dei ena nomu ituvatuva ni moce, cakacaka, kei na so tale na itavi.

• Ke o vakaogai iko ena veika vinaka, ena seavu na rarawa ni lomamu.

IVAKAVUVULI: “Ena sega sara ni kauaitaka ni toso tiko na veisiga ni nona bula, ni vakaogai koya na Kalou me marau vakalevu na lomana.”​—Dauvunau 5:20.

• E levu era veivutunitaka na vakatulewa bibi era cakava ni se qai takali ga nodra itokani se wekadra voleka.

• Ke rawa, mo se kua mada ni toki, veisautaka nomu cakacaka, se mo kauta tani na ka e taukena o koya e takali.

IVAKAVUVULI: “Na lalawa ni tamata gumatua ena tini vinaka ga, ia o ira kece era vakusakusa era na dravudravua.”​—Vosa Vakaibalebale 21:5.

• Levu era nanuma ni yaga mera dau cakava eso na ka me kena ivakananumi o koya e takali.

• E veivakacegui tale ga ni o kumuna na kena itaba se dua na iyaya o dau vakananumi koya kina, se vola eso na gauna kei na kena italanoa mo qai vakananumi koya tu kina.

• Maroroya na iyaya o dau vakananuma kina na ka vinaka me baleti koya, oti qai vakaraica lesu ena gauna e veiganiti vei iko.

IVAKAVUVULI: “Nanuma na veisiga makawa.”—Vakarua 32:7.

• Tovolea mo gade.

• Ke o sega ni rawa ni gade vakabalavu, rawa ni cakava e dua na ka o dau taleitaka ena dua se rua ga na siga, me vaka na taubale ena lomanivanua, lako ena valenimaroroi iyaya makawa, se mo draiva tu mada ga.

• Na nomu cakava na ka e duidui vakalailai mai na ka o dau matau kina, ena rawa ni vukei iko tale ga mo vosota na nomu lolosi.

IVAKAVUVULI: “Mai, datou lai vakacegu mada vakalailai ena dua na vanua lala.”​—Marika 6:31.

• Mo nanuma tiko ni na yaga tale ga vei iko na gauna o vakayagataka mo vukei ira kina eso tale.

• O rawa ni tekivu sara ga vei ira e tarai ira tale ga nona takali e dua o daulomana, me vakataki ira nomu itokani se wekamu era vinakata tale tu ga e dua na itokani mera lolosi vata.

• Na nomu tokoni ira kei na nomu vakacegui ira ena vu ni marau vei iko ena vakainaki tale ga kina nomu bula na ka sara ga o rairai vinakata tiko.

IVAKAVUVULI: “E marau vakalevu o koya e solia na ka, vakalailai o koya e taura na ka.”​—Cakacaka 20:35.

• Na lolosi e rawa ni laurai kina na veika e bibi sara.

• E gauna vinaka qori mo dikeva kina na ka o sa cakava tiko ena nomu bula.

• Ke vinakati, veisautaka na ka o vakaliuca.

IVAKAVUVULI: “E vinaka meda lako ina vale ni lolosi e ca nida lako ina vale ni kanavata, ni qori na keda itinitini kece na tamata, me tugana qori e lomana o koya e bula tiko.”​—Dauvunau 7:2.

 E sega ni dua na ka ena vakaotia na lolosi. Ia era vakadinata e levu nira bau vakacegui toka nira muria eso na ivakasala yaga e veivosakitaki ena ulutaga qo. Na veika e vakamacalataki qo e sega ni sala uasivi duadua me vosoti kina na lolosi. Ia ke o vakayagataka eso na vakatutu qori, o na vakila dina na vakacegu.