Ekkóch eli repwe ekieki pwe an afféú eú me eú kapas, epwe tongeni álisi ekkewe chón állea le kúna met wesewesen ekkewe popun kapas Paipel a mak lón. Iwe nge, esap fansoun meinisin a pwúng ena. Ekieki ekkeei ekkóch popun:

• Eú me eú fósun fénúfan a sókkóló ar kapas, itiitiéchún ar kapas, me tettelin kapas lón ar sentence. Emén senseen fósun Ipru itan, S. R. Driver, a apasa pwe ekkewe fósun fénúfan “ese chék sókkofesen lón itiitin ar kapas me popun kapas, nge pwal . . . lón napanapen ar átetteli kapasen eú pwóróus lón eú sentence.” Ina minne, emén mi eáni eú fósun fénúfan a sókkóló napanapen an ekiek seni pwal emén mi eáni pwal eú fósun fénúfan. Professor Driver a pwal erá: “Ina popun, mi pwal sókkofesen napanapen ekkewe sentence lón sókkopaten fós.”

• Ese wor eú fósun fénúfan lón ei fansoun mi fókkun léllé ngeni kapasen, me itiitin kapasen Ipru, Aramaik, me Krik, ekkewe fós Paipel a mak lón, ina popun ach afféúni eféú me eféú kapas lón Paipel a tongeni ffatangaw are fán ekkóch pwal mwo nge ámwáálaló weween ewe pwóróus.

• Weween eú kapas are eú itiitin kapas neman epwe sókkóló, alóngólóng wóón néúnéún lón ewe pwóróus.

 A tongeni pwúng án emén chón afféú afféúni eféú me eféú kapas seni ekkewe popun kapas Paipel a mak lón, iwe nge a lamot epwe fókkun túmúnúéch.

Ikkeei ekkóch kapas áwewe ren ifa ussun a tongeni mwáál weween ach afféúni eféú me eféú kapas:

• Ewe Paipel a néúnéú ei kapas “méúr” lón ekkóch itiitin pwe epwe wewe ngeni wesewesen méúr me méúr lón máló. (Mattu 28:13; Jon 11:11) Lupwen ekkeei itiitin kapas ra pwá lón eú pwóróus mi fós ussun máló, ekkewe chón afféú ra tongeni néúnéú ei itiitin kapas “méúrúló lón máló,” pwe epwe ffat ngeni ekkewe chón állea met a weneiti.—1 Korint 15:51, ftn.; 1 Tesalonika 4:13; 2 Piter 3:4.

• Ewe aposel Paul a néúnéú eú itiitin kapas lón Efisus 4:14, nge iká epwe afféú lón eféú me eféú kapasan epwe wewe ngeni, “lón án aramas tais.” Ena mwuten kapas minen lóóm, a tongeni wewe ngeni angangen chúri ngeni ekkewe ekkóch atun ar néúnéú féún tais. Lón lape ngeni fósun fénúfan, iká epwe afféú eféú me eféú ekkena kapas, esap kon ffat met weween. Nge a weweéch weween iká epwe afféú ngeni ei itiitin, “iir kewe mi otupu aramas.”

• Lón Rom 12:11, a néúnéú eú itiitin kapasen Krik mi afféú eféú me eféú kapasan ngeni ei itiitin, “puropur ren ngún mi fel.” Iká ena itiitin epwe afféú lón fósun Chuuk, iwe esap pwúng met ewe wesewesen weween, ina popun lón ei afféún Paipel a néúnéú ei itiitin, ‘ewe ngún mi fel epwe efisi ámi tinikken.’

• Lón án Jises we Afalafal Wóón ewe Chuuk, a néúnéú ei kapas mi afféú ngeni “Ra feioch, ir mi woungau lon ngun.” (Mattu 5:3, Testament mi Fö) Nge lón chómmóng fós, ese ffat weween afféún eféú me eféú ekkena kapas. Iwe nge, lón ena itiitin kapas Jises a áiti ngeni aramas pwe ar pwapwa a lóngólóng wóón ar esilla pwe ra osupwangen án Kot emmwen, nge esap wóón an epwe chék wokkor mettóchur lón pekin áion. (Luk 6:20) Ina minne ekkeei esin afféú, áwewe chék ren “chókkewe mi silei pwe a lamot ngeniir ar repwe silei Kot,” are “chókkewe mi ekieki osupwanger lón pekin ngún,” a pwúng weween ngeni ewe popun kapas ra afféú seni.—Mattu 5:3; The New Testament in Modern English.

• Lón chómmóng wokisin, ewe kapasen Krik mi afféú ngeni “lólówó” a kkan ngeni weween ewe kapas lón óm kapas, áwewe chék ren án emén song are lólówóiti emén ren an ese túppwél ngeni, are lólówóiti ekkewe ekkóch ren met mi wor rer. (Féffér 5:17; Rom 13:13) Iwe nge, ena kapasen Krik a pwal tongeni éch weween. Áwewe chék, a tongeni néúnéú fán iten án Jises me ekkewe ekkóch mi túppwél “ekipwichi” Kot me ar fel ngeni.—Jon 2:17, ftn.; 2 Korint 9:2.

• Lón chómmóng wokisin, ewe kapasen Krik mi afféú ngeni wóón “mesom” lón Mattu 6:17 a chómmóng weween. Ena kapas a tongeni afféú ngeni “napanap,” “wóón,” “lón féúféún aramas,” me pwal ekkóch mettóch alóngólóng wóón néúnéún lón eú pwóróus.—Mattu 16:3; Féffér 17:26; 1 Tesalonika 2:17.

  Ewe kapasen Krik proʹso·pon a kan afféú ngeni wóón “mesom,” nge ena kapas a tongeni afféú ngeni “napanap,” “wóón,” “lón féúféún aramas,” me pwal ekkóch mettóch alóngólóng wóón néúnéún lón eú pwóróus

Pokiten ena, iwe lón ewe angangen afféúni ewe Paipel, esap fansoun meinisin epwe chék taitap afféún eú kapas lón ewe popun kapas a afféú ewe Paipel lón. A lamot án emén chón afféú epwe pwisin etittina menni kapas lón fósun fénúan epwe fókkun mas ngeni itiitin me weween ewe popun kapas lón Paipel. Pwal och, a lamot an epwe eitiiti ekkewe kapas lón ekkewe sentence lón pwúngún allúkún kapas lón fósun ewe fénú pwe epwe mecheres án aramas repwe álleani.

Nge esap kon pwal towaw chiyakúún seni ekkewe popun kapas Paipel a mak lón. Iká ewe chón afféú a chék afféúni ewe Paipel me ren met a ekieki pwe ina weween, iwe a tongeni mwáálliló ewe chiyakú. Pwata? Pún a tongeni waalong pwisin meefian are fen télawu ekkewe pwóróus mi aúchea mi nóm lón ewe pwóróus a chiyakúún seni. Ina popun, inaamwo iká a mecheres ach sipwe álleani ekkena esin chiyakú, nge a tongeni eppeti án ekkewe chón állea repwe kúna ewe pwóróus mi enlet mi nóm lón ewe a afféú seni.

Án emén chón afféú lúkú, a tongeni ámwáálaló weween minne a afféúni. Áwewe chék, Mattu 7:13 a apasa: “A wámmóng ewe al mi aleló ngeni kitetter.” Eli pokiten ekkóch chón afféú ra tipetipeló ren ar lúkú, iwe, ra néúnéú ewe kapas “hell” nge esap fen ewe kapas “kitetter,” afféún ewe wesewesen kapasen Krik.

A pwal lamot án emén chón afféú epwe ekieki pwe ewe Paipel a néúnéú ekkewe kapas chómmóng aramas ra kan nénnéúnéú iteitan, áwewe chék ren ekkewe kapas chón atake, chón fóól man, me chón attaw  ra kan néúnéú. (Nehemia 8:8, 12; Féffér 4:13) Ina minne, eú afféún Paipel mi múrinné a efisi án aramas mi letipwenechar repwe weweéchúti, ese lifilifil met nónnómun manawer. A kon múrinné án ewe chón afféú epwe néúnéú kapas mi ffat, kapas aramas ra kan nénnéúnéú, me kapas mi mecheres le weweiti, lap seni an epwe néúnéú ekkewe kapas aramas rese kon chúen nénnéúnéú.

Chómmóng chón afféúni ewe Paipel ra chék télawu iten Kot we, Jiowa, seni me lón ekkewe afféún Paipel lón ei fansoun inaamwo iká ena it a pwá lón ekkewe kapiin Paipel minen lóóm. Chómmóng afféún Paipel ra siwili ena it ngeni “Samol,” me ekkóch ra pwal mwo nge amonomonaló pwe a wor iten Kot. Áwewe chék, lón ekkóch afféún Paipel, án Jises we iótek mi mak lón Jon 17:26, a apasa: “Úa fen esilei ngeniir ussumw,” me lón Jon 17:6, “Úa pwáárfichukoló ngeni ekkewe aramas ka ngeniei.” Nge iei ewe afféú mi pwúng fán iten án Jises na iótek: “Úa fen esilei ngeniir itom we,” me “Ngang úa pwáárfichieló itom ngeni ekkewe aramas ka ngeniei.”

Iei met ewe kapasen lepoputáán lón ewe popun afféún New World Translation lón fósun Merika a apasa: “Lón ám afféúni ewe Paipel, áúse kan pwisin áweweei me ren met ám weweiti. Nge, áúa achocho le afféúni eféú me eféú kapasan iká a pwúng néúnéún lón fósun Merika me pwáraaló met wesewesen weween.” Ina minne, ewe Kúmiin Chón Afféúni ewe New World Translation ra achocho le itepék me rúúepek ren ar néúnéú ekkewe kapas mi kkan ngeni ekkewe popun kapas Paipel a néúnéú, nge rese néúnéú ekkewe kapas ese itiitiéch are ekkewe mi affatangawaaló wesewesen weween ewe pwóróus. Ina minne, a tongeni mecheres án aramas repwe álleani, me ra tongeni unusen lúkúlúk pwe ese fókkun siwil ewe pwóróus mi afféú seni ewe popun Paipel.—1 Tesalonika 2:13.