Jisas i talem se: “Bambae ol kantri oli faet agensem ol narafala kantri, mo ol kingdom oli faet agensem ol narafala kingdom. Mo bambae graon i seksek bigwan. Mo olbaot long wol bambae kakae i sot mo i gat ol strong sik.” (Luk 21:10, 11) Taem ol samting ya oli hapen long semtaem, hemia bambae i soemaot se “Kingdom blong God i klosap.” ?Olsem wanem? ?Olgeta samting ya oli stap hapen long evri ples long wol? Traem tingbaot ol pruf ya.

1. OL FAET

!Long yia 1914, i gat wan faet we i bigfala moa i bitim ol narafala faet bifo! Plante man we oli stadi long histri, oli talem se ol samting we oli hapen long 1914, oli jenisim wol. Hemia fastaem we i gat faet long fulwol, oli yusum ol bigfala masin blong faet, ol plen we oli sakem ol bom, ol masket we oli sutum plante bolet wantaem, posen gas, mo plante narafala tul blong faet. Afta, i gat Wol Wo Tu, we oli yusum ol atomik bom long hem. Stat long yia 1914, ol man oli gohed nomo blong faet long ol defdefren ples long wol, mo plante milian man oli ded from.

2. GRAON I SEKSEK BIGWAN

Buk ya Britannica Academic i talem se, evri yia i gat 100 etkwek we oli “spolem gud ples.” Mo wan stadi we oli mekem long Yunaeted Stet i talem se “ol ripot blong ol yia afta long 1900, oli soemaot se i gat 16 bigfala etkwek long wan yia.” Sam man oli ting se namba blong ol etkwek i stap kam antap nomo, from we i gat ol niufala masin we oli mekem i isi moa blong faenem olgeta. Blong talem stret, ol bigfala etkwek long fulwol oli stap kilim plante moa man i ded, mo mekem plante moa oli safa.

3. KAKAE I SOT

Kakae i sot long plante ples long wol from we i gat faet, kruked fasin, trabol long saed blong mane, mo ol kakae oli no moa save gru gud. Ripot blong Kakae Long Fulwol long 2018 i talem se: “I gat 821 milian man we oli hanggri, mo 124 milian blong olgeta, klosap oli ded.” Evri yia, bitim tri milian pikinini oli ded from we oli sot long gudfala kakae. Long 2011, klosap stret haf blong ol pikinini we oli ded long fulwol, oli sot long kakae.

4. OL STRONG SIK

Wan buk blong Wol Helt Oganaesesen i talem se: “Stat long yia 2000, i gat plante bigfala sik oli stap kasem ol man. Ol sik blong bifo olsem kolera, Blak Ded, mo yala fiva oli kambak, mo i gat ol niuwan tu olsem SARS (Severe acute respiratory syndrome), strong flu, MERS (Middle East respiratory syndrome), Ebola mo Sika.” Mo wan we i jes kamaot hemia COVID-19 pandemik. Nating se ol dokta mo ol saentis oli kasem plante moa save long ol sik, be oli no naf blong winim olgeta.

5. WOK BLONG PRIJ LONG FULWOL

Jisas i talem wan narafala samting blong soemaot wetaem Kingdom bambae i klosap, i se: “Ol man bambae oli talemaot gud nius ya blong Kingdom long olgeta ples long wol, blong oli witnes long olgeta neson, nao biaen en bambae i kam.” (Matiu 24:14) Nating se i gat ol bigfala trabol long evri ples blong wol, bitim eit milian man oli stap talemaot gud nius blong Kingdom blong God, long 240 kantri mo long bitim 1,000 lanwis. Samting ya i neva hapen bifo.

Oli soemaot se saen we Jisas i talem i stap kamtru tede. ?From wanem yumi nidim save ya? From we Jisas i talem se: “Taem yufala i luk ol samting ya oli stap kamtru, yufala i mas save se Kingdom blong God i klosap.”—Luk 21:31.

Saen we Jisas i talemaot mo ol impoten yia we Baebol i makem, oli givhan long yumi blong kasem save se God i stanemap Kingdom blong hem long heven long yia 1914. a Long taem ya, hem i putumap Pikinini blong hem, Jisas Kraes, olsem King. (Ol Sam 2:2, 4, 6-9) I no longtaem, Kingdom blong God bambae i rulum wol, mo bambae i tekemaot ol narafala gavman mo mekem wol i kam paradaes, blong ol man oli laef olwe long hem.

I no longtaem, prea we Jisas i tijim ol disaepol long hem, bambae i kamtru, se: “Yu mekem Kingdom blong yu i kam. Yu mekem samting we yu wantem i kamtru long wol ya olsem long heven.” (Matiu 6:10) Stat long taem we Kingdom i stanap long 1914, ?hem i stap mekem wanem? ?Mo wanem ol blesing we ol man oli save kasem taem Kingdom i rulum fulwol?