Bali-Ipeele Abene mu Kuitemenwa mu Norway

IMYAKA iinono iyapita, ba Roald na ba Elsebeth, abaupana abali ne myaka nalimo 50 baleikala bwino mu musumba wa Bergen, mu calo ca Norway. Pa misumba iikalamba iyaba mu Norway, uyu musumba e walenga bubili. Ba Roald na ba Elsebeth na bana babo babili, Isabel na Fabian, balebomba bwino mu cilonganino. Ba Roald baali ni baeluda, ba Elsebeth baali ni bapainiya e lyo abana nabo baali ni bakasabankanya abacincila.

Nomba mu September 2009, ulu lupwa lwapingwilepo ukuti bakaye mu kushimikila ku ncende iyabela ukutali pa mulungu fye umo. E co ba Roald na ba Elsebeth pamo no mwana wabo Fabian, uwali ne myaka 18 pali ilya nshita, baile ku Nordkyn, icofi icaba mu citungu ca Finnmark pa muulu wa Arctic Circle. Baile ku mushi wa Kjøllefjord uko baileshimikila pamo na bamunyina na bankashi abaile kuli cilya cifulo mu kushimikila imbila nsuma. Ba Roald batile: “Ilyo umulungu watendeke fye nalitemenwe nga nshi pantu nalipekenye bwino ifintu pa kuti nshimikileko umulungu onse.” Nomba muli ulya wine mulungu ifintu fyalyalwike. Cinshi calengele?

 ICIPUSHO ICO BASHALE-ENEKELA

Ba Roald batile: “Ukwabula no kwenekela, ba Mario, bapainiya ababombela mu Finnmark batwipwishe nga kuti twatemwa ukuya kwi tauni lya Lakselv ku kwafwa icilonganino umwali bakasabankanya 23.” Ba Roald balipapile sana pa cipusho babepwishe ico bashale-enekela. Batile: “Ine na Elsebeth twaletontonkanya pa kuyabombela uko bakasabankanya ba mbila nsuma bacepa, lelo twalefwaya ukucita ico abana nga batendeka ukulaikalila.” Na lyo line, pa nshiku fye ishinono isho bashimikile muli ci cifulo, ba Roald balimwene ukuti abantu balefwaya sana ukusambilila pali Yehova. Iyi ine e nshita abantu balingile ukusambilila pali Yehova te limbi iyo. Ba Roald batile: “Icipusho ba Mario banjipwishe calincushishe sana ica kuti nalefilwa no kulaala pantu e co naletontonkanyapo fye.” Lyena ba Mario basendele ba Roald no lupwa lwabo ku Lakselv, itauni lyabela ku kapinda ka ku kulyo aka Kjøllefjord. Ukufuma ku Kjøllefjord ukufika ku Lakselv paba amakilomita 240. Ba Mario balefwaya ba Roald bayeimwena ifyo icilonganino caba.

Ba Andreas, baeluda ababa mu cilonganino ca ku Lakselv umwaba fye baeluda babili batandeshe ulu lupwa, ukubalanga ifyo iyi ncende yaba no kubalanga Ing’anda ya Bufumu. Bamunyinefwe ababa muli ici cilonganino balibapokelele bwino kabili babebele ukutila kuti batemwa sana nga ca kuti ulu lupwa lwakuukila kulya no kubafwa ukushimikila. Ba Andreas batile balifwaiile ba Roald na Fabian ukwa kwingila incito, kabili ilyo balelanda ifi ninshi balemwentula no kumwentula! Bushe ulu lupwa lwali no kucita shani?

FINSHI BALI NO KUPINGULAPO UKUCITA?

Ilyo baipwishe Fabian, apo pene fye atile: “Nshilefwaya ukukuukila kuno.” Talefwaya ukusha ifibusa fyakwe ifyo ali na fyo mu cilonganino kabili talefwaya no kukuukila kwi tauni ilinono. E lyo kabili ali talapwisha amasambililo yakwe aya fya malaiti. Lelo ilyo baipwishe Isabel (uwali ne myaka 21) nga kuti atemwa ukukuuka, atile: “Ala kuti natemwa, ifi fine e fyo mfwaya sana ukucita!” Na lyo line Isabel atile: “Ilyo natontonkenyepo sana natendeke ukuipusha ukuti, ‘Bushe kuti caba fye bwino ukukuuka? Bushe nshakalefuluka ifibusa fyandi? Bushe te kuti njikale fye kuno kwine uko nabelesha ukucila ukuya ku cifulo uko nshaishiba ne fyo icilonganino caba?’” Bushe ba Elsebeth bena balandile shani? Batile: “Namwene ukuti Yehova e watupeela uyu mulimo, lelo naletontonkanya na pa ng’anda twapwile fye ukuwamya na pa fipe twakwete ifyo twaculile pa myaka 25.”

Ilyo ulya mulungu wapwile ba Roald no lupwa lwabo balibwelelemo ku Bergen, lelo tabalekele ukutontonkanya pa Bena Kristu banabo aba ku Lakselv, apali amakilomita nalimo 2,100. Ba Elsebeth batile: “Nalepepa sana kuli Yehova kabili nalelanshanya ne fibusa twapangile kulya, twaletumishanya nabo ifikope no kulanshanya ifyalecitika mu mulimo.” Ba Roald batile: “Nalekabila ukutontonkanyapo sana pa kuti mpingulepo nga kuti caba fye bwino ukukuukila kuli cilya cifulo. Kabili naletontonkanya na pa fyo tukalacita pa kukwata ifyo tukalakabila. Nalepepa sana kuli Yehova kabili nalilanshenye no lupwa lwandi na bamunyina abakosa mu kupepa.” Fabian atile: “Ilyo natontonkenyepo sana, nasangile ukuti tapali umulandu wine wine uwa kukanakuukila. Nalepepa sana kuli Yehova ne ci calengele ukuti ntendeke ukufwaisha ukukuuka.” Inga Isabel ena acitile shani? Atendeke bupainiya pa kuti cikayamukosela ukubomba nga bakuuka. Ilyo abombele bupainiya imyeshi 6 no kuisambilisha sana Baibolo, amwene ukutila kuti ayabomba fye bwino nga bakuuka.

IFYO BACITILE PA KUTI BAKUUKE

Ilyo ba Roald no lupwa lwabo bamwene ukutila kuti bakuukila uko bakasabankanya bacepa, batampile ukuipekanya. Ba Roald balebomba incito batemenwe sana kabili balefola ne ndalama ishingi, lelo balombele abakalamba ba ncito ukuti babapeeleko cuti wa mwaka umo. Nomba abakalamba ba ncito babebele ukuti bakalebomba imilungu ibili e lyo batuusha imilungu 6. Ba Roald batile: “Natendeke ukufola indalama ishinono, lelo ifintu fyali fye bwino.”

Ba Elsebeth batile: “Abena mwandi banjebele ukufwaya ing’anda mu Lakselv no kufwaya aba kuti balesonkela ing’anda yesu iyo twaleikalamo mu Bergen. Palikokwele pa kuti fyonse fipwe bwino bwino. Abana basukile basanga incito ya kubomba fye limo limo, kabili balafwilishako ukushita ifya kulya na mu myendele.”

Isabel atile: “Apo twakukiile kwi tauni ilinono, calyafishe sana ukusanga incito pa kuti ndeisakamana ilyo ndebomba bupainiya. Limo nalemona kwati nshakasange incito.” Na lyo line, Isabel alebomba incito ya kubomba fye ama-awala ayanono kabili aleisakamana  fye bwino. Mu mwaka bakuukilemo, abombele incito sha musango uyu 9, ukwapusanapusana. Inga Fabian bushe ena cali shani? Fabian atile: “Pa kuti mpwishe amasambililo yandi aya fya malaiti, nalingile ukubomba na baishibe sana iyi ncito pa kuti nsambilileko. Ku Lakselv e ko nailebomba no muntu uwangafwile ukwishibilapo ifingi. Pa numa, nalipashile amashindano kabili natendeke ukubomba incito ya fya malaiti iya kubomba ama-awala ayanono.”

IFYO BAMBI BACITILE PA KUTI BALEBOMBESHA

Ba Marelius na bena mwabo ba Kesia, nabo balefwaya ukuyabombela uko bakasabankanya ba mbila nsuma bacepa. Ba Marelius abali ne myaka 29 batile: “Amalyashi ya pa kulongana kwa citungu ayalelanda pali bupainiya e lyo ne fyo abo baleipusha balelanda e fyalengele ukuti ntendeke ukutontonkanya pa kubombesha mu mulimo.” Lelo ba Kesia abali ne myaka 26, bena tabalefwaya ukusha ulupwa lwabo. Batile: “Nshalefwaya ukuya ukutali no kusha balupwa ne fibusa.” E lyo kabili ba Marelius balebomba incito ya kuwisha akasuba pa kuti balipile loni bapokele pa kushita ing’anda. Batile: “Twalepepa sana kuli Yehova ukuti atwafwe ukwalula imikalile kabili alitwafwile, ica kuti twasukile twakuuka.” Ilyo bashilakuuka baleisambilisha sana Baibolo. Kabili balishitishe ing’anda, baleka ne ncito balebomba, lyena mu August 2011 bakukiile ku musumba wa Alta uwabela ku kapinda ka ku kuso aka Norway. Pa kuti balesanga umwa kuliila ilyo balebomba bupainiya, ba Marelius babomba umulimo wa bu akauntanti e lyo ba Kesia babomba mwi shitolo.

Ba Knut na bena mwabo ba Lisbeth abali ne myaka nalimo 35, babelengele amalyashi mu citabo ca Ilyashi lya Nte sha kwa Yehova pa baya mu kubomba uko bakasabankanya ba mbila nsuma bacepa. Aya malyashi babelengele yalibafikile pa mutima. Ba Lisbeth batile: “Aya malyashi yalengele twalafwaisha ukuyabomba umulimo wa kushimikila ku calo cimbi, lelo limo naleshimunuka pantu nalemona kwati te mulimo umuntu uwaba nga ine engabomba.” Na lyo line balicitilepo fimo pa kuti bakayebombela uko bakasabankanya bacepa. Ba Knut batile: “Twalishitishe ing’anda kabili pa kuti tusungeko indalama twaile mu kwikala na bamayo. Pa numa, twakuukile mu cilonganino ica ku Bergen umo babomfya iciNgeleshi pantu twalefwaya ukwishiba ifyo twingayabomba nga twaile ku calo cimbi. Muli ici cilonganino twapwilemo umwaka umo kabili twaleikala na bamayofyala.” Tapakokwele ba Knut na ba Lisbeth balikukiile ku calo icaba ukutali na ku mwabo, ku Uganda. Cila mwaka balabwelelamo ku Norway mu kuyabombako pa myeshi ibili. Ici cilalenga balekwata indalama sha kubomfya umwaka onse ilyo balebomba umulimo wa nshita yonse.

“SONDENI NO KUMONA UKUTI YEHOVA MUSUMA”

Bushe aba bamunyinefwe abaipeeleshe babomba shani? Ba Roald batile: “Tulakwata inshita iikalamba iya kuba pamo no lupwa ukucila ifyo cali ilyo twali ku Bergen. Ulupwa lwesu lwalikatana. Twalitemwa ukumona ifyo abana babombela Yehova bwino.” Kabili batile: “Twaliteka imitima ku fintu twakwata. Tatumona ukuti ifikwatwa fyalicindama nga filya twalefimona.”

 Ba Elsebeth balimwene ukuti balekabila ukusambilila ululimi lumbi. Mulandu nshi? Pantu mu cifulo umo icilonganino ca Lakselv caleshimikila mwali no mushi wa Karasjok umwikala aba Sami. Aba Sami bekala ku kapinda ka ku kuso aka Norway, Sweden, Finland, na Russia. E co pa kuti baleshimikila bwino ku ba Sami, ba Elsebeth batendeke ukusambilila iciSami. Pali ino nshita balalanshanyako panono na balanda ulu lulimi. Bushe ba Elsebeth balaipakisha ukushimikila muli ici cifulo? Balandile ninshi balemwentula no kumwentula abati: “Nalikwata amasambililo ya Baibolo 6. Takuli kumbi uko ningatemwa ukuba ukucila kuno!”

Fabian nomba ni painiya wa nshita yonse kabili mubomfi utumikila, alandile ukuti ena na Isabel balyafwa abacaice batatu pa kuti balebombesha mu cilonganino. Pali ino nshita aba abacaice batatu balabombesha mu mulimo wa kushimikila. Na kuba, babili pali aba balibatishiwa kabili balibombeleko na bupainiya bwa kwafwilisha mu March 2012. Uwacaice umo uwalekele ukushimikila, atashishe Fabian na Isabel pa fyo bamwafwile “ukutendeka ukubomba bwino na kabili.” Fabian atile: “Nalitemenwe sana ilyo atutashishe. Ala mwaliba insansa ishingi mu kwafwa bambi!” Isabel atile: “Uyu mulimo walilenga ‘nasonda no kumona ukuti Yehova musuma.’” (Amalu. 34:8) Kabili atile: “Ndomfwa bwino sana ukubombela kuno!”

Ino nshita ba Marelius na ba Kesia balyangusha imikalile lelo baliba ne nsansa sana. Icilonganino ca mu Alta uko bakuukila, mwaba nomba bakasabankanya 41. Ba Marelius batile: “Nga twatontonkanya pa fyo twali kale tulatemwa sana ukumona ifyo imikalile yesu ya-aluka. Tulatasha Yehova pa kutupeela ishuko lya kwisabomba bupainiya kuno. Takwaba umulimo umbi uwingalenga twaba ne nsansa nga nshi ukucila pali uyu mulimo.” Ba Kesia batile: “Nalisambilile ukucetekela sana Yehova, kabili na o alatusakamana. Na kabili nalimona ukuti ukwikala ukutali no lupwa lwandi kwalilenga ndemona inshita mba no lupwa lwandi ukuti yalicindama sana. Nshatala ng’umfwapo ububi pa fyo twapingwilepo ukukuuka.”

Bushe ba Knut na ba Lisbeth babomba shani mu Uganda? Ba Knut batile: “Palikokwele pa kuti tubeleshe ukwikala muli ici cifulo icipya no kwishiba intambi shabamo. Limo amenshi na malaiti takuba, kabili mumala na mo mulatucusha, na lyo line amasambililo ya Baibolo yena cani ca ku mutenge!” Ba Lisbeth batile: “Kwaba incende isho bashatala abashimikilamo imbila nsuma kabili ukufuma apo twikala ukuya kuli ishi incende kwendapo fye amamineti 30. Lelo nga twaya kuli ishi ncende tulasanga abantu balebelenga Baibolo kabili balatweba ati tubasambilisheko. Ala ukusambilisha Baibolo aba bantu abaicefya kulatuletela insansa nga nshi!”

Ukwabula no kutwishika, Intungulushi yesu, Kristu Yesu, alatemwa ukumona ifyo umulimo wa kushimikila uo atendeke ulebombwa mu ncende ishalekanalekana! Abantu ba kwa Lesa bonse fye, baliba ne nsansa ukuipeela abene mu kuitemenwa ku kubomba umulimo Yesu abapeele uwa ‘kulenga aba nko shonse ukuba abasambi.’—Mat. 28:19, 20.

[Akabokoshi pe bula 6]

Baibolo kuti yamwafwa ukuipekanya bwino ukuyabombela uko bakasabankanya bacepa:

• Pepeni kuli Yehova ukuti amupeele umutima wa kufwaisha ukuyabomba uko bakasabankanya bacepa kabili lombeni “amano yene yene.”—Amapi. 3:21; Fil. 2:13; Yako. 1:5.

• Ipusheniko Abena Kristu abengamupandako amano. “Uule-enda na ba mano akaba uwa mano.”—Amapi. 12:15; 13:20.

• Pekanyeni bwino. “Amapange ya wacincila yamulenga ukubomba bwino.”—Amapi. 21:5.

• Citeni ifyo mwapekanya. ‘Citeni icisuma.’—Amalu. 37:3.

Nga mwacita ifi, ukwabula no kutwishika Yehova akapaala ukubombesha kwenu!—Amapi. 16:3.

[Mapu pe bula 3]

(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni muli magazini)

Kjøllefjord

Lakselv

Alta

Karasjok

Arctic Circle

OSLO

Bergen

[Icikope pe bula 3]

(Ku kuso) ba Roald na Fabian

[Icikope pe bula 3]

(Pa muulu) ba Elsebeth na Isabel

[Icikope pe bula 5]

(Ku kuso) ba Knut na ba Lisbeth balesambilisha ulupwa Baibolo mu Uganda

[Icikope pe bula 5]

(Pa muulu) ba Marelius na ba Kesia baleshimikila ku mwanakashi umu Sami ku Norway

[Icikope pe bula 6]

“Ulupwa lwesu lwalikatana.”—ba Roald