Ba Nicolas na ba Céline bena bakwete ubwafya bumbi. Aba ku musambo wa ku France babebele ukukuukila ku cilonganino cimbi. Ba Nicolas na ba Céline batile: “Insansa isho twakwete ilyo batwebele ukuya mu kubombela ku cilonganino cimbi, tashatwalilile pantu twatampile ukufuluka ifibusa ifyo twashile ku cilonganino ico twafumineko. Pali iyi nshita ninshi tatulaishibana sana na ba bwananyina abo twasangile mu cilonganino ico twakuukilemo.” a Apo calikosa ukukuukila ku cilonganino cimbi, kuti mwacita shani pa kuti muleba ne nsansa na pa kuti mulebombesha mu cilonganino ico mwakuukilamo? Finshi aba bwananyina bambi bengacita? Kabili finshi mwingacita pa kuti mulekoseleshanya na ba bwananyina aba mu cilonganino ico mwakuukilamo?

IFINTU 4 IFYO MWINGACITA PA KUTI MUBELELE

1. Muleshintilila Pali Yehova. (Amalu. 37:5) Ba Kazumi aba ku Japan, balikuukile mu cilonganino ico balimo pa myaka 20 ilyo abena mwabo babebele ukuya mu kubombela kumbi. Bushe ‘balekele shani Yehova atungulula inshila shabo’? Balandile abati: “Nalyebele Yehova ifyo naleumfwa pa fyansakamike, pa fyalelenga ndeba no mwenso, na pa fyo nali no bulanda. Lyonse nga napepa, alenkosha.”

Kuti mwacita shani pa kuti muleshintilila sana pali Yehova? Nga filya fine icimenwa cikabila amenshi, umufundo no mushili pa kuti cikule, e fyo na ifwe bene tulingile ukulakosha icitetekelo cesu pa kuti cikule. Ba Nicolas abo tulandilepo basanga ukuti ukutontonkanya sana pa baume bamo pamo nga Abrahamu, Yesu na Paulo abaipeeleshe sana pa kuti bengalacita ifyo Lesa afwaya, kwalenga bacetekela sana ukuti Yehova akalabafwa. Nga ca kuti lyonse muleisambilisha Baibo, mukeshiba ifya kucita  nga ca kuti ifintu fya-aluka, kabili mukeshiba ifya kucita pa kwafwa aba bwananyina aba mu cilonganino ico mwakuukilamo.

2. Mwilalinganya icilonganino ico mwakuukilako ku cilonganino ico mwafumako. (Luk. Mil. 7:10) Ilyo ba Jules aba ku Benin bakuukile ku United States, basangile ukuti intambi shabo shalipusene sana ne ntambi sha ku United States. Ba Jules batile: “Nalemona kwati nalingile ukushimikila onse uo nakumanya fyonse pa bumi bwandi.” Nomba pa mulandu wa kuti ifi te fyo abantu ku United States bacita, ba Jules batampile ukulaitalusha ku ba bwananyina ba mu cilonganino. Nomba ilyo baishibe bwino aba bwananyina, balyalwike mu fyo balemona. Ba Jules batile: “Konse uko twingaya muli lino isonde, abantu baba fye cimo cine. Bapusana fye inshila balandilamo ne nshila bacitilamo ifintu. Icacindama kwishiba fye ifyo abantu baba.” E ico mwilalinganya icilonganino ico mwakuukilako ku cilonganino ico mwafumako. Nkashi Anne-Lise painiya alandile ati: “Umulandu naishiile kuno, ni co nale-enekela ukusambililako ifintu ifipya, te mulandu wa kuti nale-enekela ukuti ifyo nkasanga kuno fikaba fye cimo cine ne fyaba uko nafuma.”

Baeluda nabo tabalingile ukulalinganya icilonganino ico bakuukilako ku cilonganino ico bafumako. Inshila sha kucitilamo ifintu shilapusanapusana. Cilawama ukubalilapo ukwishiba ifyo ifintu fyaba uko mwakuukila ilyo mushilalanda ifyo mulemona ukutila kuti fyabomba bwino. (Luk. Mil. 7:10) Cilawama ukulacita ifintu ifingalenga aba bwananyina balamupashanya ukucila ukulafwaya fye ukuti balecita ifyo mulefwaya.—2 Kor. 1:24.

3. Mulebombela pamo ne cilonganino. (Fil. 1:27) Kwena ukukuuka kwalikosa. Lelo cilawama sana ukulaya mu kulongana ku Ng’anda ya Bufumu nga mwingakumanisha ilyo line mwakuuka. Na kuba nga ca kuti aba bwananyina aba mu cilonganino ico mwakuukilamo tabamumona nelyo bamumona fye limo limo, kuti balamwafwa shani? Ba Lucinda abakuukile ku musumba uukalamba mu South Africa pamo na bana babo abanakashi babili batile: “Ifibusa fyandi bampandile amano ya kuti nalingile ukulabombela pamo na ba bwananyina mu cilonganino. Nalingile ukulabomba nabo umulimo wa kubila imbila nsuma kabili nalingile ukula-asukapo ilyo tulelongana. Twalisuminishe na ba bwananyina ukulakwatila ukukumana kwa kuya mu kubila imbila nsuma mu ng’anda yesu.”

Cimo icingalenga mutetekele imbila nsuma, kulabombela pamo umulimo wa kwa Yehova na bamunyinefwe na bankashi aba mu cilonganino ico mwakuukilamo. Baeluda balikoseleshe ba Anne-Lise abo tulandilepo ukuti balebombako umulimo wa kubila imbila nsuma pamo na ba bwananyina abalekanalekana. Finshi fyafuminemo ilyo bakonkele ifi babebele? Ba Anne-Lise balandile abati: “Tapakokwele, nalilwike ukuti ifyo banjebele e fyali no kulenga mbelele bwangu.” Na kabili nga muleitemenwa ukulabombako imilimo pamo nga ukulawamya Ing’anda ya Bufumu no kulawamya ifileonaikako ninshi mulelanga aba bwananyina ukuti nomba namusumina ukuti mwaba mu cilonganino ico mwakuukilamo. Nga mulebombela pamo na ba bwananyina, bakamutemwa kabili mukalaumfwa ukuti ulu nomba e lupwa lwenu ulwa ku mupashi.

4. Kwateni ifibusa mu cilonganino ico mwakuukilamo. (2 Kor. 6:​11-13) Nga mulebika amano ku ba  bwananyina, cikamwangukila ukukwata ifibusa. E ico ilyo mushilatendeka ukulongana na pa numa ya kulongana, mulekwatako inshita ya kulanshanya na ba bwananyina pa kuti mubeshibe. Mule-esha na maka yenu yonse ukwishiba amashina ya ba bwananyina. Nga muleibukisha amashina ya ba bwananyina kabili nga ca kuti tamwaifinya, cikangukila aba bwananyina ukufwaya ukuba ifibusa fyenu.

Mu cifulo ca kulalanga aba bwananyina ifyo mushaba, kuti cawama bamwishiba fye ifyo fine mwaba. Mulecita nge fyo ba Lucinda balandile. Batile: “Pali ino nshita twalikwata ifibusa ifingi sana pa mulandu wa kuti tulaitemenwa ukwita abantu ku ng’anda ku mwesu.”

“MULEPOKELELANA”

Abantu bamo balomfwa umwenso nga ca kuti baingila mu Ng’anda ya Bufumu umuli abantu abo bashaishiba beka beka. E ico finshi mwingacita pa kuti cileangukila abakuukila mu cilonganino cenu? Umutumwa Paulo atukoseleshe ukuti, “mulepokelelana, filya na Kristu amupokelele.” (Rom. 15:7) Nga ca kuti baeluda balepashanya Kristu, kuti balenga abakuukila mu cilonganino cabo balaumfwa ukuti balibapokelela. (Moneni akabokoshi akaleti “ Ifyo Mwingacita pa Kuti Cimwangukile Ukukuuka.”) Lelo kwena bonse fye mu cilonganino kumo na bana kuti bacitapo fimo pa kuti abakuukila mu cilonganino cabo baleumfwa ukuti balibapokelela.

Ukulanga aba bwananyina icileela nako kwine kubapokelela. Nomba kwaliba na fimbi ifyo mwingacita pa kulanga aba bwananyina ukuti mwalibapokelela. Ku ca kumwenako, nkashi umo alisendele nkashi uwakuukile mu cilonganino ico abamo mu tauni pa kuti amutandashe kabili alimulondolwelele ne fyo imyendele yaba muli ilyo itauni. Ala uyu nkashi uo basendele alitemenwe sana kabili filya nkashi umbi amucitiile fyalengele abelela bwangu.

ISHUKO LYA KUKULA MU FYA KWA LESA

Makanta alaaluka imiku iingi ilyo ashilatampa ukupupuka. Ifi fine e fyo caba na kuli fwe bantu. Nga mwakuukila ku cilonganino cimbi, mufwile ukuibikilishako pa kuti mupwishe umwenso uwingalenga mwalafilwa ukubombesha mu mulimo wa kwa Yehova.  Ba Nicolas na ba Céline balandile abati: “Nga mwakuukila ku cilonganino cimbi kuti mwasambilila ifintu ifingi. Pa kuti tubelele ukwikala na bantu na pa kuti tubelele ukwikala ku ncende imbi, twalingile ukukwata imibele imo.” Ba Jean-Charles abo tulandilepo balandile pa fyo ulupwa lwabo lwanonkelamo ukuti: “Muli cino icilonganino ico twakuukilamo, abana besu balekulilako mu fya kwa Lesa kabili bucibusa bwabo na Yehova nabo bulekoselako. Ilyo papitile fye imyeshi iinono, umwana wesu umwanakashi alitendeke ukulanda amalyashi mu kulongana kwa mikalile kabili umwana wesu umwaume aishileba kasabankanya uushabatishiwa.”

Kuti mwacita shani nga ca kuti mwasanga ukuti imwe te kuti mukumanishe ukukuukila ku cilonganino cimbi pamo nga ukwaba ukukabila? Kuti mwalakonka ifi twalandapo muli cino cipande pa kuti muleumfwa fye kwati mwakuukila ku cilonganino cimbi. Mutwalilile ukushintilila pali Yehova kabili mulebombela pamo na ba bwananyina mu cilonganino ukupitila mu kubila nabo imbila nsuma, ukukwata ifibusa no kulakosha bucibusa bwenu na aba bwananyina. Muleitemenwa ukwafwilisha aba kuti e lyo beshile mu cilonganino na aba kuti balekabila ubwafwilisho. Apo ukutemwa e kulenga abantu baishiba Abena Kristu ba cine, nga mulecita ifi twalandapo, kuti mwalakula mu fya kwa Lesa. (Yoh. 13:35) Ukwabula no kutwishika, “amalambo ya musango uyu yalalenga Lesa asekelela.”—Heb. 13:16.

Nangu ca kuti abakuukila ku filonganino fimbi balakwata amafya, aba bwananyina abengi abakuukila ku filonganino fimbi balaba ne nsansa kabili balabombesha mu mulimo wa kwa Lesa. Ifi fine e fyo cingaba na kuli imwe. Ba Anne-Lise batile: “Filya nakuukile ku cilonganino cimbi fyalengele nakusha ukutemwa kwandi.” Ba Kazumi nomba balishininkisha ukuti umuntu nga akuukila ku cilonganino cimbi, Yehova kuti amupaala na mu nshila isho ashale-enekela no kwenekela. Inga ba Jules bena bomfwa shani pali ifi bakuukila ku cilonganino cimbi? Balandile abati: “Ifibusa ifyo nakwata fyalilenga ndeumfwa ukuti kuno kwine nomba e ku mwesu. Nomba ng’umfwa ukuti cino cine e cilonganino candi kabili te kuti mfwaye ukufumamo.”