NAPALUHOD si Maria huli sa labi-labing kamunduan. Garo nadadangog pa niya an huring pag-agrangay kan saiyang aki mantang naghihingagdan ini pagkatapos magsakit nin pirang oras. Udto kaidto pero nagdiklom an langit. Tapos biglang naglinog nin makusog. (Mateo 27:45, 51) Tibaad naisip ni Maria na ipinapahiling digdi ni Jehova sa mga tawo na Siya an pinakanakulgan kan magadan si Jesu-Cristo.

Kan hapon na, dikit-dikit nang nawawara an diklom na tuminahob sa Golgota, o Lugar nin Bungo. Nagpaparahibi si Maria. (Juan 19:17, 25) Posibleng nagbaralik sa isip niya an dakul na pangyayari sa buhay ni Jesus. Tibaad saro diyan idtong nangyari mga 33 na taon na an nakaagi. Katatapos pa sana ninda ni Jose na ipresentar sa templo sa Jerusalem an saindang namumutan na umboy. Dangan, an gurang na lalaking si Simeon pinasabngan na maghula nin pambihirang mga bagay dapit ki Jesus. Pero sinabi man niya na sarong aldaw, mamamatian ni Maria an garo saksak nin sarong halabang espada na malagbas sa saiya. (Lucas 2:25-35) Ngunyan na gadan na an saiyang aki, saka sana nasabutan ni Maria kun gurano katotoo an mga tataramon na idto.

Sinasabi na an pagkagadan nin aki an pinakamaraot asin pinakamakulog na puwedeng mangyari sa saro. An kagadanan sarong maringis na kaiwal, asin gabos kita kinukulgan kaiyan. (Roma 5:12; 1 Corinto 15:26) Posible daw na makaya an kulog na dara kaiyan? Mantang pinag-uulayan ta an buhay ni Maria puon kan punan ni Jesus an saiyang ministeryo sagkod sa saiyang kagadanan asin pagkatapos kaiyan, dakul an manunudan ta dapit sa pagtubod na nakatabang ki Maria na makaya an grabeng kamunduan.

Balik kita nin tulo may kabangang taon: Namamati na ni Maria na may mangyayaring pagbabago. Dawa sa sadit na banwaan nin Nazaret, pig-iiristoryahan kan mga tawo si Juan Bautista asin an saiyang nakakapukaw na mensahe nin pagsulsol. Naririsa ni Maria na para sa saiyang panganay na aki, senyal na ini; oras na para punan an saiyang ministeryo. (Mateo 3:1, 13) Pero para ki Maria asin sa pamilya niya, magigin dipisil an mga bagay-bagay pag naghali na si Jesus. Taano?

Posibleng marhay na gadan na an agom ni Maria na si Jose. Kaya bako nang bago ki Maria na bayaan nin mahal sa buhay. * An apod ngunyan ki Jesus bako sanang “an aki kan panday” kundi saro man na “panday.” Minalataw na si Jesus na an nagpadagos sa negosyo kan saiyang ama asin an nagsusustento sa saiyang ina asin kisiyera anom pang nguhod na tugang. (Mateo 13:55, 56; Marcos 6:3) Dawa pa sinanay ni Jesus si Santiago​—na posibleng sunod sa saiya—​na magkapot kan saindang negosyo, dai pa man giraray magigin madali sa pamilya an paghali kan panganay. Magabat na an responsabilidad ni Maria; naghadit daw siya sa mangyayaring pagbabago? Dai ta aram. Pero, an mas importanteng hapot: Ano daw an magigin reaksiyon niya kun si Jesus na taga Nazaret magin nang Jesu-Cristo, an ipinanugang Mesiyas? Magkakaigwa kita nin ideya sa sarong pangyayari sa Bibliya sa bagay na iyan.​—Juan 2:1-12.

 Nagduman si Jesus ki Juan tanganing magpabawtismo, asin nagin an Linahidan nin Diyos, o Mesiyas. (Lucas 3:21, 22) Dangan, nagpili siya nin mga disipulo. Dawa apurado an saiyang gibuhon, nagtao pa man giraray siya nin panahon na mag-ugma kaiba kan pamilya asin mga amigo niya. Kaiba kan saiyang ina, mga tugang saka mga disipulo, nag-atender siya nin kasal sa Cana, na posibleng sarong banwa na nasa itaas nin bulod na mga 13 kilometros hali sa Nazaret. Sa handaan, narisa ni Maria na may problema. Tibaad nahiling niya na natataranta asin naghihiring-hingan na an pirang kapamilya kan ikinasal. Naubusan sinda nin arak! Sa kultura ninda, kasusupgan sa pamilya asin nakakaraot sa okasyon pag kinulang nin handa. Nahirak sainda si Maria kaya nagrani siya ki Jesus.

“Dai na sinda nin arak,” an sabi niya ki Jesus. Ano daw an inaasahan ni Maria na gigibuhon kan aki niya? Dai ta sigurado, pero aram niya na an aki niya sarong pambihirang tawo na magibo nin pambihirang mga bagay. Tibaad inisip niya na pupunan na niya iyan ngunyan. Garo man sana sinabi niya ki Jesus, “Noy, gibuhi man tabi ini nin paagi!” Siguradong nabigla siya sa simbag ni Jesus. Sinabi kaini: ‘Babayi, tadaw ta kaipuhan na makiaram ka sako’? (An Marahay na Bareta Biblia) Bako man sa mayong paggalang digdi si Jesus, dawa arog kaiyan an interpretasyon kan iba. Pero, may kaiba talaga idtong mabuot na pagtatanos. Ipinapagirumdom ni Jesus sa saiyang ina na mayo ini sa lugar na magdikta kun paano ni Jesus gigibuhon an saiyang ministeryo; para lang iyan sa saiyang Ama na si Jehova.

Inako ni Maria an pagtatanos kan saiyang aki ta mapakumbaba siya asin naintindihan niya tulos an buot sabihon ni Jesus. Sinabihan niya na sana an mga serbidor sa handaan: ‘Ano man na isabi niya saindo, gibuhon nindo.’ Nasabutan ni Maria na bako na siya an dapat magpasunod sa saiyang aki; imbes siya na asin an iba an dapat magsunod ki Jesus. Pero arog ni Maria, nagmamalasakit man talaga si Jesus para sa bagong kasal. Ginibo niya an inot niyang milagro; an tubig nagin masiram na arak. Kaya, ‘an saiyang mga disipulo nagturubod saiya.’ Nagtubod man si Maria ki Jesus. Ngunyan bako na sanang aki niya an paghiling ni Maria ki Jesus, kundi saiyang Kagurangnan asin Paraligtas.

Dakul an manunudan kan mga magurang ngunyan sa pagtubod ni Maria. Totoo, mayo nang magurang na nagkaigwa nin aki na arog ki Jesus. Pero pag an aki nagin adulto na, nagkakaigwa talaga nin mga problema. Tibaad garo aki pa an pagtrato sa sainda kan mga magurang ninda. (1 Corinto 13:11) Paano matatabangan nin mga magurang an saindang adultong aki? Puwede nindang ipahiling na talagang nagtitiwala sinda na pirming iaaplikar kan saindang maimbod na aking lalaki o babayi an mga katukduan kan Bibliya asin na bebendisyunan sinda ni Jehova. Dakula an maitatabang kan mga magurang sa saindang adultong aki kun mapakumbaba sindang mapahiling nin tiwala asin kumpiyansa sa sainda. Siguradong pinahalagahan ni Jesus an suporta ni Maria sa suminunod na importanteng mga taon.

Dikit sana an sinasabi sa sato kan mga Ebanghelyo manungod ki Maria durante kan tulo may kabangang taon na ministeryo ni Jesus. Pero tandaan na posibleng balo na siya kaidto​—nagsosolong ina na tibaad may saradit pang aki. Kaya maiintindihan ta kun dai siya makaiba ki Jesus sa paghuhulit kaini sa lugar ninda. (1 Timoteo 5:8) Pero, padagos niyang hinurop-hurop an espirituwal na mga bagay na aram niya manungod sa Mesiyas asin pirmi man siyang nag-aatender sa mga pagtiripon sa saindang lokal na sinagoga  arog kan nakaugalian kan pamilya.​—Lucas 2:19, 51; 4:16.

Kaya bako daw na posibleng yaon siya kan magtaram si Jesus sa sinagoga sa Nazaret? Siguradong ugmahon siya kan madangog niya an saiyang aki na nagsasabing nauutob na sa saiya an dakul na siglo nang hula dapit sa Mesiyas! Pero, siguradong namundo siya kan mahiling niya na dai inaako an aki niya kan mga kahimanwa niya sa Nazaret. Pinurbaran pa ngani nindang gadanon si Jesus!​—Lucas 4:17-30.

Nakapamundo pa sa saiya an reaksiyon kan iba niyang aking lalaki. Mababasa ta sa Juan 7:5 na bakong arog kan saindang ina, an apat na tugang na lalaki ni Jesus “dai nagturubod sa saiya.” Kun manungod sa mga babaying tugang ni Jesus​—na mga duwa gayod o labi pa—​mayong sinasabi an Bibliya. * Sa paano man, namatian ni Maria an kasakitan kan mga nasa pamilyang magkakaiba an pagtubod. Kaipuhan niyang hinguwahon na magin timbang—maimbod sa katotoohan, asin kasabay kaiyan, naghihinguwang abuton an puso kan saiyang mga kapamilya na dai nagigin dominante o nakikiiwal.

Sarong aldaw, pigdumanan si Jesus kan mga paryente niya​—na posibleng marhay na kaiba an mga tugang niya—​tanganing ‘dakupon’ siya. Sinabi ngani ninda: ‘Narurungaw siya.’ (Marcos 3:21, 31) Siyempre, dai si Maria nag-iisip nin arog kaiyan, pero nag-iba man giraray siya sa mga aki niyang lalaki, na naglalaom gayod na makakanuod an mga ini na magtubod ki Jesus. Iyan daw an nangyari? Dawa nagpaparagibo na si Jesus nin mga milagro asin nagtutukdo nin magagayon na katotoohan, an ibang aking lalaki ni Maria dai pa man giraray nagturubod. Disganado na daw si Maria, na garo baga mayo na siyang magigibo para magtubod an iba niyang aki?

Bako mo daw karelihiyon an mga kapamilya mo? Dakul kang manunudan sa pagtubod na ipinahiling ni Maria. Dai siya suminuko sa mga kapamilya niyang bakong kapagtubod. Imbes, padagos niyang ipinahiling sa sainda na an saiyang pagtubod nagtatao sa saiya nin kaugmahan asin matuninong na isip. Pero, padagos man niyang sinuportaran an saiyang maimbod na aki. Napungaw daw siya ki Jesus? Minsan daw iniisip niya na kuta kaiba pa ninda siya? Kun iyo man, nakaya niyang kontrulon iyan. Pribilehiyo para saiya na suportaran asin pakusugon si Jesus. Matatabangan mo man daw an saimong mga aki na inuton an Diyos sa saindang buhay?

Binalusan daw an pagtubod ni Maria ki Jesus? Dai nuarin man linilingawan ni Jehova na balusan an mga may pagtubod, kaya siguradong binalusan niya si Maria. (Hebreo 11:6) Isipa baya kun gurano kaugma si Maria na madangog an sermon ni Jesus o mabaretaan iyan sa iba na nakadangog sa aki niya.

Sa mga ilustrasyon ni Jesus, may mga natatandaan daw si Maria sa aki niya mantang nagdadakula ini sa Nazaret? Kan nag-iistorya si Jesus manungod sa babaying nagsisigid sa saiyang harong tanganing mahanap an nawawarang sinsilyo, naggigiling tanganing magkaigwa nin harina para sa tinapay, o nagpailaw nin lampara saka nagbugtak kaiyan sa patungan, nagigirumduman daw ni Maria an sadit na aking kaiba niya mantang ginigibo niya an mga trabahong ini aroaldaw? (Lucas 11:33; 15:8, 9; 17:35) Kan sabihon ni Jesus na an saiyang sakal mabuot asin an saiyang pasan magian, nagirumduman daw ni Maria na sarong hapon kaidto nahiling niya si Jose na tinutukduan an hoben na si Jesus na magpanday nin sakal asin pakarhayon an korte kaiyan para magin komportable sa hayop? (Mateo 11:30) Siguradong kontentong marhay si Maria pag pig-iisip-isip niya an pribilehiyong itinao sa saiya ni Jehova​—an makatabang sa pagpadakula  asin pagsasanay sa aki na iyo an magigin Mesiyas. Siguradong ugmahon siyang magdangog ki Jesus, an pinakamahusay na tawong paratukdo, na naggagamit nin pamilyar na mga bagay asin pangyayari tanganing magtukdo nin mahalagang marhay na mga leksiyon!

Pero, nagdanay na mapakumbaba si Maria. Dai siya ipinaghambog ni Jesus tanganing hangaan kan iba o sambahon pa ngani. Sa saro sa mga sermon ni Jesus, sarong babayi an makusog na nagtaram na sigurado daang ugmahon an ina na nagmundag ki Jesus. Nagsimbag si Jesus: “Bako, kundi, maugma an mga nagdadangog sa tataramon nin Diyos asin nag-uutob kaiyan!” (Lucas 11:27, 28, NW) Asin kan may magsabi sa saiya na nag-abot an saiyang ina saka mga tugang, sinabi ni Jesus na an mga nagtuturubod an talagang mga ina asin mga tugang niya. Imbes na magkulog an buot, daing duda na nasabutan ni Maria an buot sabihon ni Jesus​—mas mahalaga an marahay na relasyon sa mga kapagtubod kisa sa mga kapamilya.​—Marcos 3:32-35.

Mayong tataramon na puwedeng magladawan sa kulog na namatian ni Maria kan mahiling niya an grabeng pagsakit kan saiyang aki sagkod na magadan ini sa hariging pasakitan. Kan huri, iiniba ni apostol Juan, na nakahiling mismo sa pangyayari, an importanteng detalyeng ini sa saiyang libro: Sa panahon na idto, yaon si Maria ‘sa kataid’ kan hariging pasakitan. Mayo nin makakapugol sa maimbod asin mapagpadabang ina na magdanay sa kataid kan saiyang aki sagkod sa huri. Nahiling siya ni Jesus, asin dawa naghihingagdan na asin nasasakitan nang magtaram, nagtugon pa man giraray siya. Ipinagkatiwala niya an saiyang ina sa namumutan niyang apostol na si Juan. Huling bako pa man giraray kapagtubod an saiyang mga tugang, bako sa sainda itinugon ni Jesus si Maria kundi sa saiyang maimbod na parasunod. Kaya ipinapahiling digdi ni Jesus kun gurano kaimportante sa tawong may pagtubod na atamanon an saiyang pamilya, lalo na kun manungod sa espirituwal.​—Juan 19:25-27.

Sa katapos-tapusi kan mautsan na si Jesus, namatian ni Maria an kulog na haloy nang ihinula​—an grabeng kamunduan na garo saksak nin sarong halabang espada. Kun dai ta ikaladawan an grabeng kamunduan ni Maria, mas lalo na an kaugmahan na namatian niya pakalihis nin tulong aldaw! Naaraman ni Maria an pinakanakakalabi sa gabos na milagro​—binuhay liwat si Jesus! Mas naugma pa siya kan magpahiling si Jesus ki Santiago na sinda sanang duwa. (1 Corinto 15:7) Nagpahiro ini ki Santiago saka sa iba pang mga tugang ni Jesus. Aram ta na kan huri, nagtubod na sinda na si Jesus an Cristo. Dai nahaloy, kaiba na sinda kan saindang ina sa Kristiyanong mga pagtiripon, asin duman ‘maigot sindang namimibi.’ (Guibo 1:14) Pag-abot nin panahon, an duwa sa sainda, si Santiago asin Judas, nagsurat nin mga libro sa Bibliya.

Huring nasambit si Maria sa sarong pagtiripon na namimibi kaiba an mga aki niya. Magayunon na pagtatapos sa istorya ni Maria. Marahayon siyang halimbawa para sa sato! Huli sa saiyang pagtubod, nakaya niya an grabeng kamunduan, asin sa katapos-tapusi, nag-ako nin mamuraway na balos. Kun aarugon ta an saiyang pagtubod, makakayanan ta man an ano man na kulog o kasakitan na dara kan maraot na kinaban na ini, asin magkakamit man kita nin bendisyon na urog pa kisa sa maiisip niyato.