Sran nnan nga be ti nnɛn kpanngɔ’m be su’n, be yo sro. Sanngɛ, ɔ fataman kɛ be su ndɛ’n kun e srɛ. Afin, ndɛ nga Biblu’n kan’n, ɔ nin sa nga be ju e blɛ su’n be tike e ɲin. Ɔ maan, e wun like kunngunngun nga sran nnan sɔ’m be ti be nzɔliɛ’n i wlɛ. Be su ndɛ’n fa e ɲin sie i ɲrɛnnɛn nga be ju asiɛ’n su’n be su. Sanngɛ, ndɛ sɔ’m be kwla fɔnvɔ ɔ bɔbɔ, nin wɔ awlofuɛ mun wie. I sɔ’n ti’n, fa ɔ ɲin sie i sran sɔ’m be su ndɛ nga Biblu’n kan’n su.

Sran ng’ɔ wunnin aolia nun like sɔ’n seli kɛ: “Ń nían-an, nnɛn kpanngɔ ufue kun yɛ. Ta o sran ng’ɔ ti su’n i sa nun, be mɛnnin i like kun kɛ sika kle sa, yɛ ɔ ɔli yasua su kɛ ɔ nin i kpɔfuɛ mun bé kó kún naan ɔ́ kwlá be.”—Sa Nglo Yilɛ 6:2.

?Wan yɛle sran sɔ m’ɔ ti nnɛn kpanngɔ ufue’n su’n? Sa Nglo Yilɛ fluwa kunngba’n kle kɛ sran sɔ’n, ɔ o ɲanmiɛn su lɔ naan be flɛ i kɛ “Nyanmiɛn ndɛ.” (Sa Nglo Yilɛ 19:11-13) Zezi Klist yɛ be flɛ i sɔ-ɔ. Afin, ɔ ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ. (Zan 1:1, 14) Asa ekun’n, be flɛ i kɛ “Famiɛn’m be Famiɛn nin sran’m be min mun be Min.” Yɛ be flɛ i kɛ “Sran-bɔ-be-kwla-fa-be-wla-guɛ-i-su nin Nanwlɛfuɛ.” (Sa Nglo Yilɛ 19:11, 16) I kwlaa sɔ’n kle weiin kɛ sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ ufue’n su’n, ɔ ti famiɛn. Yɛ ɔ ti safuɲrɛn. Sanngɛ, ɔ mianmianman sran mun. Yɛ ɔ buman be lufle

?Wan yɛ ɔ mannin Zezi i kwlalɛ sɔ’n niɔn? (Sa Nglo Yilɛ 6:2) Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli waan aolia nun’n, ɔ wunnin, “like kun m’ɔ fa klɔ sran.” Like sɔ m’ɔ fa klɔ sran’n yɛle Mɛsi’n. Be fɛ i ɔli “bian oke’n” i wun lɔ. Yɛ be fali “kwlalɛ’n be mɛnnin, be mɛnmɛnnin i, yɛ be fali famiɛn diwlɛ’n be wlɛli i sa nun.” (Daniɛl 7:13, 14) Bian oke’n yɛle Ɲanmiɛn Zoova. * Ndɛ sɔ’n kle kɛ Ɲanmiɛn Kpli yɛ ɔ mannin Zezi i kwlalɛ’n niɔn. Ɔ sieli Zezi famiɛn, yɛ ɔ mɛnnin i atin kɛ ɔ di sran’m be jɔlɛ. Sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ ufue’n su’n, ɔ ti Ɲanmiɛn i Wa’n i nzɔliɛ. Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle kɛ like ufue’n, ɔ ti sa nga be yo i nuan su’n i nzɔliɛ. I sɔ’n kle kɛ alɛ nga Zezi kun’n, ɔ ti su.—Sa Nglo Yilɛ 3:4; 7:9, 13, 14.

?Blɛ benin nun yɛ sran nga be ti nnɛn kpanngɔ’m be su’n be boli nun-ɔn? E wunnin kɛ sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ klikli’n su’n yɛle Zezi. Kɛ Ɲanmiɛn sieli i famiɛn’n, yɛ ɔ yili i wun nglo-ɔ. (Sa Nglo Yilɛ 6:2) ?Blɛ benin yɛ Ɲanmiɛn sieli i famiɛn-ɔn? Kɛ Zezi sɛli i sin ɲanmiɛn su lɔ’n, Ɲanmiɛn w’a kaman lɛ w’a siemɛn i famiɛn. Biblu’n kle kɛ Zezi minndɛli kan. (Ebre Mun 10:12, 13) I nun mɔ Zezi o asiɛ’n su wa’n, ɔ kannin sa wie’m be ndɛ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ yoli sɔ naan be wun blɛ ng’ɔ́ bó i famiɛn dilɛ’n i bo ɲanmiɛn su lɔ’n i wlɛ. Ɔ kleli kɛ blɛ sɔ nun’n, sa nga bé jú asiɛ’n su’n bé yó tɛ dan. Yɛle kɛ, sran’m bé kún alɛ, awe’n kpɛ́n, yɛ tukpacɛ tɛtɛ’m bé jú. (Matie 24:3, 7; Lik 21:10, 11) Kɛ afuɛ 1914 nun alɛ dan klikli’n boli i bo’n, lika’n yoli kekle asiɛ’n su. Biblu’n kle kɛ, “kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n,” yɛ sa sɔ’m bé jú-ɔ.—2 Timote 3:1-5.

?Ngue ti yɛ kɛ ɔ fin cɛn mɔ Ɲanmiɛn sieli Zezi i famiɛn afuɛ 1914 nun’n, lika’n ti kekle sran’m be su-ɔ? Yɛle kɛ afuɛ sɔ’n nun yɛ Zezi yoli famiɛn ɲanmiɛn su lɔ-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, alɛ tɔli ɲanmiɛn su lɔ. Misɛli mɔ yɛle Zezi bɔbɔ mɔ b’a sie i famiɛn uflɛuflɛ’n, ɔ kannin Satan nin i anzi’m be bo guali be asiɛ’n su wa. (Sa Nglo Yilɛ 12:7-9, 12) Satan bali ya su. Afin, ɔ si kɛ i cɛn’n w’a sɔnman kun. Ɔ ka kan’n, Ɲanmiɛn wá dí Satan i jɔlɛ. (Matie 6:10) Sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ klikli’n su’n, ɔ ti sran kun i nzɔliɛ. Sanngɛ, sran nga be ti nnɛn kpanngɔ nsan kasiɛn’n  be su’n be liɛ’n, be ti sa tɛtɛ nga be ju asiɛ’n su’n be nzɔliɛ. Maan e nian wafa nga be su ndɛ’n kle kɛ e o mɛn’n ‘i bue nuan’ sakpa’n.

“Yɛ nnɛn kpanngɔ kun ekun fiteli-ɔ. Ɔ ti ɔkwlɛ’n. Be mannin sran ng’ɔ ti su’n i atin kɛ ɔ kpɛ alɛ naan sran’m be kun be wun. Be mɛnnin i tokofi dan kun.”—Sa Nglo Yilɛ 6:4.

Sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ sɔ’n su’n, ɔ ti alɛ kunlɛ’n i nzɔliɛ. Afin, be mɛnnin i atin kɛ ɔ kpɛ alɛ yi i asiɛ wunmuan’n su. Afuɛ 1914 nun’n, sran’m be yoli like kun mɔ be nin a yomɛn i le’n. Yɛle kɛ, be kunnin alɛ asiɛ wunmuan’n su. I sin’n, be kunnin alɛ dan kun ekun. Yɛ ɔ yoli tɛ trali klikli liɛ’n. Sran wie’m be waan kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, sran nga b’a wu alɛ dandan nin alɛ kanngan kwlaa be nun’n, be tra sran miliɔn 100. Yɛ be nga like yaya yoli be’n be liɛ’n, be siman be nuan.

Alɛ nga sran’m be kun be e blɛ liɛ nga nun’n, be ti be liɛ ngunmin. Afin alɛ kunlɛ ninnge nga sran’m b’a yi be’n, be kwla nunnun sran’m be ngba. Awlanmannun’n, be nin a wunmɛn i sɔ le. Sran’m be kpɛli anuannzɛ kpanngban be ba naan be yaci alɛ kunlɛ. Be flɛ kun kɛ O.N.U. Sanngɛ, sran’m be yaciman alɛ kunlɛ’n.

“Ń nían-an, nnɛn kpanngɔ ble kun yɛ. Toe kun o sran ng’ɔ ti su’n i sa nun. Yɛ n tili sran kun nɛn like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa’n be afiɛn lɛ, ɔ seli kɛ: ‘Ble kilo kun denie kun, yɛ ɔrz kilo nsan denie kun. Sanngɛ ngo’n nin nzan’n, nán ɔ sa kan be.’”—Sa Nglo Yilɛ 6:5, 6, NW.Sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ sɔ’n su’n, ɔ ti awe m’ɔ kpɛn’n i nzɔliɛ. Aliɛ mɔ be ɲɛnmɛn i ti’n, be yo ble kilo kun i atɛ denie kun. Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, denie kun ti cɛn kun akatua. (Matie 20:2) ?Sɛ sran kun i awlofuɛ’m be sɔnnin’n, ɔ́ yó sɛ naan w’a ta be? Ɔrzu mɔ be bumɛn i aliɛ kpa kɛ ble’n sa’n, yɛ ɔ́ kó tó-ɔ. Afin, be yo i kilo nsan atɛ denie kun wie. Ngo’n nin nzan’n bɔbɔ’n, be se sran mun kɛ be yo be cɛcɛ. Kusu nn, Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, ninnge sɔ’m be ti sran’m be cinnjin.Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, nnɛn kpanngɔ ble’n nin i su sran’n be wanndi tɛ kpa. Afin kɛ ɔ fɛ i afuɛ sɔ’n nun’n, awe’n ti sran kɔe miliɔn 70 b’a wu. Fluwa kun seli kɛ: “Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 2012 m’ɔ́ fá jú afuɛ 2014 nun’n, aliɛ nga sran kɔe miliɔn 805 be ɲɛn i be di’n, ɔ yiman be klun. Yɛle kɛ sɛ be fa sran ngwlan asiɛ wunmuan’n su’n, sran kun i aliɛ’n yimɛn i klun.” Fluwa kun ekun seli kɛ: “Sran nga awe’n ti, be wu afuɛ kwlaa nun’n, be nuan tra sran kwlaa nga Sida, nin jɛkuajo’n, nin tanngɔ ufue’n kun be.” Sran’m be yo like kwlaa nga be kwla yo naan be wiengu nga awe kun be’n, b’a ɲan aliɛ’n. Sanngɛ awe’n ti, sran’m be wu titi.

“Ń nían-an, nnɛn kpanngɔ nzuɛn-nzuɛn kun yɛ. Sran ng’ɔ ti su’n, be flɛ i Wie, yɛ lika nga be flɛ i blɔlɔ’n ɔ su i su. Be bubuli asiɛ’n sufuɛ’m be nun fa nnan, be mannin be atin kɛ be kun be nun fa kun. Be fa tokofi, nin awe, nin tukpacɛ ɔ nin asiɛ’n su nnɛn nga be yo wlɛ’n yɛ be fa kun be-ɔ.”—Sa Nglo Yilɛ 6:8.

Sran ng’ɔ ti nnɛn kpanngɔ sɔ’n su’n, ɔ ti wie’n nin tukpacɛ fanunfanun be nzɔliɛ. Kɛ alɛ dan klikli’n wieli’n, gbɔgbɔ’n (grippe Espagnole) kunnin sran miliɔn blu. Sran nga tukpacɛ sɔ’n sali be’n, be kwla ju sran miliɔn 500. Sɛ be fa asiɛ wunmuan’n su sran 3, be nun kun ɲannin tukpacɛ sɔ’n.Sanngɛ, w’a kaman tukpacɛ sɔ’n i ngunmin su. Dɔrtrɔ’m be waan e blɛ liɛ’n nun’n, tukpacɛ nga be flɛ i kɛ kowli’n kunnin sran miliɔn 100 kpanngban. Dɔ nga su’n, dɔɔtrɔ’m be di junman dan. Sanngɛ, Sida nin tanngɔ ufue’n, nin jɛkuajo’n be kun sran miliɔn kpanngbanAlɛ’n, nin awe’n, nin tukpacɛ’n be sinma’n yɛle wie’n. Ɔ maan, sɛ blɔlɔ’n ti sran’n, é sé kɛ ɔ siman annvuɛ yɛ i klun yiman le.

Ɔ ka kan’n, lika yó kpa mán e kwlakwla. Afin afuɛ 1914 nun’n, Ɲanmiɛn mannin Zezi i atin kɛ “ɔ nin i kpɔfuɛ’m be ko kun.” Ɔ kannin Satan bo yili i asiɛ’n su. Sanngɛ, ɔ nin a kwlɛmɛn i mlɔnmlɔnmlɔn. (Sa Nglo Yilɛ 6:2; 12:9, 12) Armagedɔn alɛ nun’n, Zezi kwlá Satan. Ɔ maan, ɔ su kwlá lakaman sran mun kun. Kpɛkun, ɔ́ núnnún be nga be jran Satan sin’n sekeseke. (Sa Nglo Yilɛ 20:1-3) Zezi wá yó maan sa tɛtɛ kwlaa nga sran nsan nga be ti nnɛn kpanngɔ’m be su’n be fa yili i asiɛ’n su’n, be su tranman lɛ kun. Wafa ng’ɔ́ yó i sɔ’n, Biblu’n kɛn i ndɛ.

Sran’m be su kunman alɛ kun. Zoova “w’a yo maan alɛ kunlɛ’n w’a wie, w’a bubu ta’m be nun, w’a bubu cua’m be nun, w’a wɔ nyrɛn’m be nun.” (Jue Mun 46:10) Kpɛkun, wɛtɛɛfuɛ’m be “wun jɔ́ be kpa fɔuun!”—Jue Mun 37:11. Sran’m bé ɲán aliɛ kpanngban bé dí. “Maan ble’n ɔ su lele ɔ bu mɛn’n nun. Maan kpɔlɛ’m be su’n, be wun kɛ aunngban’n ɔ keje ble ja kpanngban.”—Jue Mun 72:16.

Sran’m bé yó juejue, yɛ bé ká nguan nun tititi. Ɲanmiɛn “núnnún be nyinmuɛn’n kwlaa, wie’n su tran-man lɛ kun. Be su yo-man sɛ kun, be su sun-man kun, be su wun-man nyrɛnnɛn kun.”—Sa Nglo Yilɛ 21:4. Zezi kleli kɛ, kɛ ɔ́ wá dí famiɛn’n, sran’m be liɛ yó ye. Afin, ɔ kleli sran’m be like naan be tran anuansɛ. Ɔ mannin sran kpanngban be aliɛ. Ɔ yoli tukpacifuɛ’m be juejue. Yɛ ɔ cɛnnin sran wie mɔ be wuli’n.—Matie 12:15; 14:19-21; 26:52; Zan 11:43, 44. Sɛ a kunndɛ kɛ á wún blɛ sɔ’n nun wie’n, Zoova i Lalofuɛ’m be kwla kle wɔ Biblu’n nun like. I liɛ’n, á sí like ng’ɔ fata kɛ a yo’n. Sɛ be waan bé klé wɔ like’n, kplin su.