Pintor tu konten

Aha na Didok Bibel taringot Parpuluan?

Aha na Didok Bibel taringot Parpuluan?

Na Didok Bibel

 Najolo, disuru do halak Israel mangalehon parpuluan a sian passarian ni nasida ganup taon. Dibahen pe songon i asa boi do diparade akka na porlu lao manomba Debata. Didok Debata ma tu nasida, “Ingkon burju do lehononmu parpuluan sian nasa gogo ni tano, boni sinaburhonmi, sian saluhut na tubu di tanomi ganup taon.”​—5 Musa 14:22.

 Sada sian Patik ni si Musa do paretta mangalean parpuluan, i ma patik na dilehon Debata tu halak Israel najolo. Dang ikkon diihutton halak Kristen be Patik ni si Musa jala dang dipangido be nasida asa mangalean parpuluan i. (Kolosse 2:13, 14) Alai, molo naeng mangalehon sumbangan, boi do nasida “mangalehon sian nionjar ni rohana, unang ma marungut-ungut manang ala na tarpaksa. Ai dihaholongi Debata do halak na mangalehon sian las ni rohana”.​—2 Korint 9:7.

 Parpuluan na disurat di “Perjanjian Lama”

 Di Bibel adong do na digoari Perjanjian Lama. Di Perjanjian Lama i adong do dipaboa piga-piga hali taringot parpuluan, tarlumobi dung adong Patik ni si Musa. Alai, sebelum adong pe Patik ni si Musa nungnga hea dipaboa taringot parpuluan.

Sebelum adong Patik ni si Musa

 Halak na parjolo sahali mangalean parpuluan i ma si Abram (Abraham). (1 Musa 14:18-20; Heber 7:4) Hea do si Abram mangalean parpuluan na gabe hadiah tu raja ni Salem. Tikki i raja Salem ma na gabe malim. Dang adong disurat di Bibel mangalehon parpuluan muse si Abraham manang gellengna.

 Halak na paduahon na mangalehon parpuluan i ma si Jakkob, pahoppu ni si Abraham. Tikki i marjanji do ibana tu Debata. Molo dipasu-pasu Debata ibana, didok ibana, “Sude na nilehonmu tu ahu parsampuluonku ma i tu Ho.” (1 Musa 28:20-22) Piga-piga pakar ni Alkitab mandok, parpuluan na dilean si Jakkob i ma binatang na dipelehon ibana. Alai dang hea dipaksa ibana asa mangalehon parpuluan keluargana.

Dung adong Patik ni si Musa

 Disuru do halak Israel najolo mangalehon parpuluan asa boi diparade akka na porlu lao manomba Debata.

  •   Dipakke do parpuluan tu kebutuhan ni halak Lepi na gabe malim. Alana, nungnga dilehon nasida sude tikkina tu Debata jala dang adong tano parbagian na boi diula nasida. (4 Musa 18:20, 21) Dipakke do muse parpuluan i tu kebutuhan ni halak Lepi na so gabe malim. Nasida pe ikkon mangalehon parpuluan do tu donganna na gabe malim na digoari “parpuluan tahe sian parpuluan”.​—4 Musa 18:26-29.

  •   Adong do parpuluan na asing muse na dipapungu ganup taon. Boi do na so halak Lepi mamakke parpuluan i. (5 Musa 14:22, 23) Dipakke halak Israel do parpuluan on lao mambahen perayaan na istimewa. Di tikki naung ditottuhon dipakke do parpuluan on lao mangurupi akka na pogos.​—5 Musa 14:28, 29; 26:12.

 Songon dia carana mangetong parpuluan? Ganup taon dipapulik halak Israel do saparsappulu sian hasil panen ni nasida. (3 Musa 27:30) Molo hepeng do na dilehon nasida gatti ni hasil panenna, ikkon tambaonna do saparlima nai lao tu parpuluan i. (3 Musa 27:31) Disuru do muse nasida mangalean “parpuluan sian lombu manang birubiru”.​—3 Musa 27:32.

 Boha do cara ni halak Israel manottuhon binatang na dilehon gabe parpuluan ni nasida? Binatang na pasappuluhon na kaluar sian kandang ma na ikkon dilehon nasida. Didok Patik ni si Musa dang pola dipareso nasida binatang na pasappuluhon i, jala dang boi ditukkar tu binatang na asing manang dihepengkon. (3 Musa 27:32, 33) Alai molo lao tu perayaan na istimewa, boi do dihepengkon binatang i. Jadi, na dao jabuna sian inganan perayaan i, dang pola loja nasida mamboan binatang i.​—5 Musa 14:25, 26.

 Tikki sadihari do halak Israel mangalehon parpuluan? Tiap taon. (5 Musa 14:22) Alai, di taon papituhon dang dilehon nasida parpuluan. Alana, taon sabbat do i. Dang adong hasil panen ni nasida di taon i, ala dang mangula nasida. (3 Musa 25:4, 5) Di taon patoluhon dohot taon paonomhon di bagasan pitu taon, dilehon halak Israel do parpuluan on tu na pogos dohot halak Lepi.​—5 Musa 14:28, 29.

 Aha do hukuman tu na so mangalehon parpuluan i? Dang adong dipaboa di Patik ni si Musa. Dilehon nasida pe parpuluan i, dang ala mabiar nasida dihukum. Alai sian ias ni roha ni nasida do mangalehon i. Dipaboa nasida do tu Debata naung dilehon parpuluan i. Jala dipangido nasida ma asa dipasu-pasu Debata nasida. (5 Musa 26:12-15) Dianggap Debata do halak na so mangalean parpuluan i, halak na mambuat appunana.​—Maleaki 3:8, 9.

 Gabe beban do di nasida parpuluan i? Daong. Molo dilehon nasida parpuluan i, marjanji do Debata lao mamasu-masu nasida sappe dang adong be na hurangan. (Maleaki 3:10) Molo dang dilehon parpuluan i, gabe susa do bangso i. Gabe dang dipasu-pasu Debata nasida. Ala dang adong parpuluan i, akka malim dohot halak Lepi pe gabe karejo ma lao massari tu ngolu ni nasida. Gabe dang adong be tikki ni nasida lao mangurupi bangso Israel manomba Debata.​—Nehemia 13:10; Maleaki 3:7.

 Parpuluan na disurat di “Perjanjian Baru”

 Tikki di tano on Jesus, toktong dope dilehon naposo ni Debata parpuluan. Alai, dung mate Jesus dang diulahon be i.

Di jaman ni Jesus

 Di Bibel adong do muse na digoari Perjanjian Baru. Dipaboa do disi, toktong dope halak Israel mangalehon parpuluan. Diakkui Jesus do na ikkon dilehon parpuluan i. Alai dimuruki Jesus do akka pamimpin agama. Boasa? Didok Jesus tu nasida, “Ditadingkon hamu na rumingkot sian Patik, i ma hatigoran, asi ni roha dohot roha na marsihohot,” holan lao mangalehon parpuluan.​—Mateus 23:23.

Dung mate Jesus

 Dung mate Jesus gabe tobusan dang ikkon dilehon be parpuluan. Jadi, dang marlakku be Patik ni si Musa taringot “papunguhon saparsampulu”.​—Heber 7:5, 18; Epesus 2:13-15; Kolosse 2:13, 14.

a Parpuluan, i ma “saparsappulu sian passarian ni sasahalak na dipapulik lao dipakke tu ulaon ni agama”.​—Kamus Alkitab W.R.F Browning, halaman 353.