I bôt ba gwé bilem bilam ba ntibil yi kii i yé loñge ni kii i yé béba. I yi i, i niñne bé i mahoñol map bomede. Ndi i umne ngii matiñ ma ma ñéga bo​—to i ngéda ba yé botama.

Nkoñ ’isi u mbéna umbe boñge minkoda mi biniigana, bo i suklu, bo minsik ba ñemble, bo bisinima tole mu mam mape ba mbéñge i télé. Biniigana bi, bi nla héñha litehge jap inyu loñge ni béba.

Hala a mbéna nene téntén yak mañge wanda. Inoñnaga ni i kaat ba nsébél le Beyond the Big Talk, ha ngéda i nyen ba “nlama tibil nok le bisega gwap ni biniigana bi nkoñ ’isi bi nsômbôl tinde bo i yiba ni i kadba. Ba nlama ki nigil i yoñ makidik ma ma nkiha ni biniigana ba bi kôs to ibale hala a nlémél bé bisega gwap.” Ntiik, ba nlama bôdôl niiga bo i mam mana ilole ba nyila boñge ba wanda.

Unda nye kii i yé loñge ni kii i yé béba.

LITIÑ LI BIBEL: “Binéñha bi bôt . . . bi nhianda ikété mahoñol map le ba yi bagal jam lilam ni jam libe.”​—Lôk Héber 5:14.

• Niiga nye i pohol bibuk a nlama gwélél. Hiki kel, gwélél mam a mboma inyu tibil bagal mam. Kal nye le: “Lini jam li yé maliga, lini li yé malôga.” Tole “lini li téé sép, lini li téé bé sép.” Tole “lini li yé loñge, lini li bak béba.” Kiki ngéda i mba i ntagbe, hala nyen man woñ a ga yi maboñok ma ma yé loñge, ni ma ma yé béba.

• Toñle nye inyuki i yé nseñ i yi kii i yé loñge ni kii i yé béba. Kiki hihéga, bat nye mambadga kiki bo: Inyuki i nlôôha ba nseñ i ba maliga? Lelaa malôga ma nla sagal mawanda? Inyuki wip u yé mbe? Hôla man woñ i niiga kiñ yé ñem ni i ôt pék.

• Yigye nseñ i yi loñge ni béba. U nla kal nye le: “Ibale u yé maliga, bôt bape ba ga bôdôl we ñem” tole “ibale u yé minyaô, bôt ba mba ba nkwo we i nyuu.”

Boñ le i yi loñge ni béba i ba yimbne i lihaa joñ.

LITIÑ LI BIBEL: “Wana yaga bébomede.”​—2 Korintô 13:5.

• Bilem bilam bi nlama nene mu lihaa joñ inyu boñ le u laa pot ni makénd le:

  •  “I yem mbai bitembee bi ta bé.”

  • “I bésni nyayak u ta bé to ndôm.”

  • “Bisol bi ta bé i bésni.”

Man woñ a ga tehe le bilem bilam bi tane bé nye nkôô i kiñ, ndi bi yé ndigi matéak ma ma yé yimbne i lihaa linan.

• Bana lem i kwel ni man woñ inyu bilem bilam bi lihaa linan. Gwélél mam a mboma hiki kel inyu niiga nye. U nla hégha i mam u niiga nye lôñni biniigana bi nkoñ ’isi tole bi a mboma i suklu. Bat nye mambadga kiki bo: “Kii u bak le u boñ?” “Lelaa lihaa jés li bak le li leege i jam lini?”

Hôlôs makidik mé i yi loñge ni béba.

LITIÑ LI BIBEL: “Ni ban-ga loñge kiññem.”​—1 Pétrô 3:16.

• Bégés bihiumul bilam. Ibale man woñ a ñunda lem ilam mu maboñok mé, bégés nye inyu jam li, u toñle ki nye inyuki u mbégés nye. Kiki hihéga, baa u nla kal nye le: “Hala kiki u mba maliga, u nkônha me maséé.” Ibale man woñ a nkal we le a mboñ hihôha, bégés nye bañga libéghak inyu libak jé li maliga ilole u nkodol nye.

• Kodol maboñok mabe. Hôla man woñ i neebe dihôha tjé tole maboñok mé mabe. Boñge ba nlama yi dihôha ba mboñ ni lelaa dihôha ti, di ntihba lihaa. Ngim bagwal i mbéna segde inyu boñ le bon bap ba ‘nôgda bañ’ i ndutu dihôha tjap di nla lona. Ndi i kwel we ni man woñ inyu dihôha tjé a mboñ, i ga hôla nye i lémés kiññem yé inyu yi kii i yé ibe ni kii i yé ilam.