Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

NAYRÏR JANAN PʼEQEÑCHÄWIPA | BIBLIAJJ CABALLOT SARIRINAKATWA PARLI ¿KHITINAKÄPJJESA?

Caballot saririnakajj ¿khitinakäpjjesa?

Caballot saririnakajj ¿khitinakäpjjesa?

Bibliajj caballot saririnakat parlki uka visionajj jan amuykaña ukat ajjsarañjamäspawa, ukampis janiw ukham amuyañasäkiti. Uka jinetenakajj kunamp sasisa ukjja, Biblia toqe ukat kunatï aka qhepa maranakan pasawayki uk uñjasaw amuysna. Uka caballonakan tʼijupjjatapajj kunayman jan walinakwa utjayawayi, ukhamäkchisa jumatakisa familiamatakis suma yatiyäwinakaw utji. Uk sumpach amuyañatakejja, caballot saririnakajj khitinakäpjjesa ukwa nayraqat yatjjatañasa.

JANQʼO CABALLOT SARIRI

“Mä janqʼo caballo uñjarakta, uka caballjjar qonjjatatäkäna ukasti mä flechanïnwa, Diosaw juparojj mä corona churäna, ukatsti jupajj enemigonakapar atipjasaw mistüna, atipjäwip phoqachañatakiw misturakïna” (Apocalipsis 6:2).

¿Uka caballot sarirejj khitisa? Apocalipsis libro pachpaw uk qhanañchistu. 19 capitulonjja, uka caballot sarirejj “Diosan Arupa” satawa (Apocalipsis 19:11-13). Niyakejjay Jesusajj Diosan sutipjjar parlirïchejja, juparuw uka sutimp uñtʼasi (Juan 1:1, 14). Jesusajj “reyinakansa Reyipa, munañaninakansa Tatitupa” sasin uñtʼatarakiwa, “Suma Phoqeri, Cheqapa” satarakiwa (Apocalipsis 19:11, 16). Ukhamajj reyjam apnaqañatakisa jan walinak tukjañatakisa wali chʼamaniwa. Jupajj cheqaparupuniw apnaqe, chʼamanïkasas janiw khitirus tʼaqesiykiti.

Ukampis ¿khitis Jesusarojj atipjañapatak chʼam churi? (Apocalipsis 6:2). Daniel profetajj ‘jaqen yoqaparu’, mä arunjja Mesiasaruw mä visionan uñjäna, Jehová * Dios pachpaw ‘juparojj munañanïñsa, chʼamsa, reinsa’ churäna (Daniel 7:13, 14). Ukhamajj taqe chʼamani Jehová Dios pachpaw Jesusarojj jaqenakar apnaqañatak munañanïñsa, cheqaparjam juzgañataki chʼamsa churi. Biblianjja, janqʼo colorajj cheqaparjam kuns lurañamp sasiwa. Ukhamajj Jesusan janqʼo caballot sarantatapajja, cheqaparjam guerran nuwasitapwa uñachtʼayi (Apocalipsis 3:4; 7:9, 13, 14).

¿Kunapachas pusi jinetenakajj sarantañ qalltawayapjje? Nayrïr jinetejja, mä arunjja Jesusajj mä coronwa katoqäna (Apocalipsis 6:2). ¿Kunapachas Jesusajj uka corona katoqäna? Janiw jiwatat jaktasin alajjpachar makatjjäna ukhajj katoqkänti. Kunjamtï Bibliajj siskejja, Jesusajj Diosan kupëjjaparuw mä qhawqha tiempo suyañatak qontʼasïna (Hebreos 10:12, 13). ¿Kunjamatsa Jesusan discipulonakapajj alajjpachan reyjam uttʼayatäjjatap yatipjjaspäna? Kunayman jan walinakaw utjañapäna. Guerranaka, manqʼat pistʼañanaka ukat usunakaw utjani sasaw Jesusajj säna (Mateo 24:3, 7; Lucas 21:10, 11). 1914 maran Primera Guerra Mundial ukajj utjawayki, ukhaw Jesusan reyjam uttʼayatäjjatapajj qhan amuyasiwayi. Uka maratwa ‘qhepa urunakajj’ qalltawayaraki (2 Timoteo 3:1-5).

Jesusajj 1914 maran reyjam uttʼayatäjjäna uka qhepatjja, jan walinakajj jukʼampiw jiljjattawayi, ¿kunatsa? Uka maranjja, Jesusajj janiw aka Oraqjjar apnaqañ qalltkänti, jan ukasti alajjpachanwa apnaqañ qalltäna. Ukatwa alajjpachan mä guerrajj utjawayi. Miguel sutimp uñtʼata Jesusajja, Supayampiru demonionakapampir atipjasaw alajjpachat aka Oraqer jaqoqaniwayi (Apocalipsis 12:7-9, 12). Ukhat aksaruw Supayajj jukʼa tiemponikïtap yatisajja, wali colerat jan walinak aka Oraqen luraski. Cheqas kuntï Jehová Diosajj Supayar lurkani ukajj niyaw phoqasini (Mateo 6:10). Maynïr kimsa caballonakan sarantatapajja, kunjamsa jan wali ‘qhepa urunakan’ jakaskatas uñachtʼayi ukwa jichhajj uñjarakiñäni. Uka caballonakat saririnakajja, janiw jaqenakäpkiti, jan ukasti kunatï jichhürunakan jaqenakar tʼaqesiyki ukanakamp sasiwa.

NINA COLOR CABALLOT SARIRI

“Mä nina color caballow mistüna, uka caballjjar qonjjatatäkän ukarojja, oraqen sumankañap apaqañapatakiw munañanïñajj churasïna, ukhamat jaqenakajj maynit maynikam jiwarayasipjjañapataki. Juparojj mä jachʼa espadaw churasirakïna” (Apocalipsis 6:4).

Uka caballota sarirejja, guerrampi sasiwa. Kunjamtï Bibliajj siskejja, ukajj taqpach oraqetwa sumankañ apaqe. 1914 maranjja, mä jachʼa guerraw utjawayi, janipuniw ukham guerrajj uñjasirïkänti. Uka qhepatjja, Segunda Guerra Mundial ukaw utjarakïna, ukanjja jukʼamp jaqenakaw jiwarapjjäna. Yatjjatasiwayki ukarjamajja, 1914 marat aksarojj 100 millonats jila jaqenakaw jachʼa guerranakana jan ukajj yaqha nuwasïwinakan jiwawayapjje. Walja waranq waranqa jaqenakarakiw usuchnoqata wali llakita qheparawayapjje.

Jichhürunakanjja, pachpa jaqenakaw taqpach jaqenakar tukjirjamäpjje, nayrajj janiw ukham uñjasirïkänti. Sumankañ utjañapatak yanaptʼir Naciones Unidas ukasa yaqha organizacionanakasa, janiw nina color caballon tʼijutap jarktʼirjamäpkiti.

CHʼIYAR CABALLOT SARIRI

“Mä chʼiyar caballoruw mistur uñjta, uka caballjjar qonjjatatäkäna ukajja amparapar mä balanza aptʼatänwa. Pusi querubín angelanak taypinjja, mä arükaspas ukham suynirwa istʼarakta, ukasti akham sänwa: ‘Mä denariotjja mä kilo trigo, mä denariotjja kimsa kilo cebada, janirak olivon aceitepsa ni vinsa inamay tukjamti’ sasa” (Apocalipsis 6:5, 6).

Uka caballot sarirejja, manqʼat pistʼañamp sasiwa. Janiw manqʼajj utjañapäkänti. Mä kilo trigosa jan ukajj kimsa kilo cebadasa mä denario qollqetwa aljasiñapäna. Nayrïr patak maranakanjja, uru jurnal trabajirinakaw mä denario qollqe pagot katoqapjjerïna (Mateo 20:2). ¿Mä familpachajj mä kilo trigompiki jan ukajj kimsa kilo cebadampikejj jakaspati? Janiwa. Ukat akham sasaw jaqenakar yatiyasirakïna: “Janirak olivon aceitepsa ni vinsa inamay tukjamti” sasa, uka tiemponjja ukanakajj wali apnaqatänwa.

¿Kunjamatsa chʼiyar caballon 1914 marat tʼijuskatap yattanjja? 1900 marata 2000 marakamajja, mä 70 millón jaqenakaw manqʼatjam jiwawayapjje. Uka toqet mä yatiyäwejj akham siwa: “2012 marata 2014 marakamajja, niya 805 millón jaqenakaw manqʼat pistʼat uñjasipjjäna. Mä arunjja, llätunkanitjja mayniw manqʼat pistʼat uñjasïna” sasa. Yaqha yatiyäwejj akham sarakiwa: “SIDA, malaria, tuberculosis uka usunakat sipansa, manqʼañ jan utjatapatwa jukʼamp jaqenakajj jiwarapjje” sasa. Manqʼa utjañapatakejj walsa jaqenakajj chʼamachasiwayapkchejja, janiw chʼiyar caballon tʼijutap jarktʼirjamäpkiti.

QʼELLSUT CABALLOT SARIRI

“Qʼellsut mä caballoruw uñjta, uka caballjjar qonjjatatäkäna ukajj Jiwaña satänwa. Juparojj Sepulturaw jakʼat arkaniskarakïna. Jupanakarojj oraqen chikatapan chikatapjjar munañanïñaw churasïna, ukhamat mä jachʼa espadampi, manqʼat pistʼañampi, jiwayir usumpi, oraqenkir salvaje animalanakampi jaqenakar jiwarayapjjañapataki” (Apocalipsis 6:8).

Qʼellsut caballot sarirejja, jan qollkay usunaka ukat yaqha jan walinak utjatapat jiwañamp sasiwa. 1914 mara qhepatjja, waranq waranqa jaqenakaw gripe española usump jiwawayapjje. Mä 500 millón jaqenakaw uka usu katuwayapjjaraki. Mä arunjja, oraqpachan jakapkäna uka jaqenakatjja, kimsanit mayniw uka usump usuntäna.

Yaqhep yatjjatat jaqenakarjamajja, 1900 marata 2000 marakamajj 300 millón jila jaqenakaw viruela usump jiwawayapjje. Jichhürunakan kunayman qollanakas utj-jjchejja, walja waranq waranqa jaqenakaw SIDA, tuberculosis, malaria uka usunakamp jiwasipkaki.

Ukhamajj guerranakansa, manqʼatjamasa, jan ukajj jan qollkay usunak katusasa, jaqenakajj wal jiwarasipki. Sepulturajj mä enemigor uñtataw walja jaqenakar jiwarayaski.

SUMA URUNAKAW JAKʼACHASISINKI

Niyaw jan walinakajj tukusjjani. Kunjamtï Bibliajj siskejja, Jesusajj ‘enemigonakapar atipjasaw’ 1914 maran mistuwayi, Supayarus aka Oraqeruw jaqoqaniwayi. Ukampis janïraw atipjäwip phoqachkiti (Apocalipsis 6:2; 12:9, 12). Niyaw Jesusajj Armagedonan Supayar aka Oraqet chhaqtayjjani, Supay toqe saytʼasipki ukanakas tukjatäpjjaniwa (Apocalipsis 20:1-3). Jesusajj janiw kimsa jinetenakar aleqak saytʼaykaniti, jan ukasti kuna jan walinaktï uka jinetenakajj utjayawayki ukanakwa askicharakini. ¿Kunjamsa uk lurani?

Guerranak lantejja, sumankañaw utjani. Diosajj “aka oraq tukuskamaw nuwasiñ tʼakurayi; arconak jiskʼa jiskʼa pʼakinoqe, lansanak[sa] tʼunari” (Salmo 46:9). Suma chuyman jaqenakasa, “sumankañampiw kusisipjjarakini” (Salmo 37:11).

Manqʼat pistʼañat sipansa, taqenitakiw manqʼajj utjani. ‘Trigojj yapunakan jilarkiriw utjani, qollu patanakansti jilantarakiniwa’ (Salmo 72:16).

Kuna jan walinaktï kimsa jinetenakajj utjayawayki ukanak niyaw Jesusajj askichjjani.

Jan qollkay usunaka ukat jiwañ lantejja, taqeniw kʼumara wiñayatak jakasipjjani. “Diosajj taqe jachanakapwa nayranakapat picharani, janiw jiwañajj jukʼamp utj-jjaniti, janirakiw llakisiñasa, jachañasa ni usuyasiñasa jukʼamp utj-jjaniti” (Apocalipsis 21:4).

Diosan Reinopan jakasiñajj kunjamänisa ukwa Jesusajj oraqenkkasajj qhan uñachtʼayawayi. Jupajj sumankañ utjañapatakiw chʼamachasïna, walja jaqenakaruw manqʼa churäna, usutanakarus qollänwa, jiwatanakarus jaktayarakïnwa (Mateo 12:15; 14:19-21; 26:52; Juan 11:43, 44).

Jehová Diosan Testigonakapajja, kunjamsa aka jan wali pachan tukusiñap wakichtʼat suysna ukwa Bibliamp yatichapjjeristam. ¿Jukʼamp yateqañ munasmati?

^ tʼaqa 7 Diosan sutipajj Jehová satawa sasaw Bibliajj qhanañchi.