Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Ni rinabaʼ diidxaʼ ca ni ruundaʼ

Ni rinabaʼ diidxaʼ ca ni ruundaʼ

¿Tuu nga «gunaa» ni riete lu Isaías 60:​1, ne ximodo nga riásabe ne rusihuínnibe biaaniʼ stibe?

Isaías 60:1 ná: «Biasa, yanna, gunaa, bisihuinni biaaniʼ stiluʼ, purtiʼ maʼ bedandá biaaniʼ stiluʼ. Maʼ cuzaaniʼ gloria stiʼ Jehová luguialuʼ». Ora guidúʼndanu ca diidxaʼ ni zeeda ante ne despué de textu ca ridúʼyanu «gunaa» ca nga Sion, o laca laani nga Jerusalén, laani nga capital stiʼ Judá ca dxi que (Is. 60:14; 62:​1, 2). a Ora riete de Jerusalén la? caninu de guidubi naca guidxi Israel. Peru ¿padxí ne ximodo nga biasa Jerusalén ne ximodo nga bihuinni biaaniʼ stini yaʼ? ¿Ñee jma naroʼbaʼ modo cayaca cumplir ca diidxaʼ ni bicaa Isaías ca la? Guicábinu guiropaʼ guendarinabadiidxaʼ ca.

¿Padxí ne ximodo nga biasa Jerusalén ne bisihuinni biaaniʼ? Yenécabe ca judíu de esclavu Babilonia ne biaanacabe raqué setenta iza. Ca dxi guyuucabe Babilonia biaba guidxi Jerusalén ne ngueca templu stini. Peru dxi biʼniʼ ganar ca medo ne ca persa guidxi Babilonia la? gúdxicabe ca israelita ni nabeza biaʼ ra cayuni mandárcabe zanda guibiguétacaʼ xquídxicaʼ, pa nacaʼ, ne gúnicaʼ dxiiñaʼ para gaca adorar Jehová sti biaje raqué (Esd. 1:​1-4). Dede lu iza 537 ante de ca dxi stiʼ Jesús, bizulú bibiguetaʼ caadxi judíu ni runi ni ná Dios, xiiñiʼ ca binni ni zeeda de ca 12 tribu stiʼ Israel (Is. 60:4). Bizulúcabe cudiicabe caadxi sacrificiu para Jehová, cayúnicabe ca saa ni rinabaʼ Dios laacabe ne candísacabe templu que (Esd. 3:​1-4, 7-11; 6:​16-22). Zaqué nga bizulú cuzaaniʼ gloria stiʼ Dios luguiáʼ Jerusalén sti biaje, ni caninu nga luguiáʼ ca xpinni Dios ni bibiguetaʼ que. Laaca bedagácacabe ti biaaniʼ para xcaadxi guidxi ni nuu lu guelacahui, laacaʼ nga ca ni qué runibiáʼ Dios.

Peru ti tiempu si nga guca cumplir profecía bicaa Isaías ra guniʼbe zabiguetaʼ binni Jerusalén ne zacachaahuiʼ ni sti biaje. Stale de ca israelita que maʼ qué nuzuubacaʼ stiidxaʼ Jehová (Neh. 13:27; Mal. 1:​6-8; 2:​13, 14; Mat. 15:​7-9). Dede bidxiichicabe ne bicaanácabe Jesucristu, Mesías que (Mat. 27:​1, 2). Lu iza 70 binitilú Jerusalén ne templu stini guiropa biaje.

Maca guníʼ Jehová nabé naná modo zaluxe ca binni guidxi que (Dan. 9:​24-27). Racá ridúʼyanu cadi ndaaniʼ guidxi Jerusalén que nga cabeza Jehová gaca cumplir cada cosa ni riete lu profecía ni zeeda lu capítulo 60 stiʼ Isaías.

¿Ñee cayaca cumplir ca diidxaʼ ni bicaa Isaías ca la? Cayaca cumplir ni, peru yanna la? «gunaa» ca nga «Jerusalén ni nuu guibáʼ». ¿Xii nga Jerusalén ni nuu guibáʼ ca yaʼ? Laani nga parte de xquidxi Dios ni nuu guibáʼ, o ca xpínnibe ni napa cuerpu de espíritu. Guníʼ apóstol Pablo laani «nga jñaa de guiranu» (Gál. 4:26). Ca xiiñiʼ Jerusalén ca nga Jesús ne 144,000 xpinni Cristu ni bibí né espíritu santu, tobi de laacabe nga Pablo; laacabe nga ca ni napa ti esperanza para guibánicaʼ guibáʼ. Naca ca xpinni Cristu ni bibí né espíritu santu ca «ti nación nayá», «Israel stiʼ Dios» (1 Ped. 2:9; Gál. 6:16).

Yanna, ¿ximodo ndiʼ biasa Jerusalén ni nuu guibáʼ ne cusihuinni biaaniʼ stiʼ yaʼ? Biásani ne bizaanini pur ca xiiñini ni nuu lu guidxilayú. Guchaaganu ni bizaacacabe né ni riete lu capítulo 60 stiʼ Isaías.

Gupa xidé biasa ca xpinni Cristu ni bibí purtiʼ nuucabe lu guelacahui dede lu guiropa siglu despué de ca dxi stiʼ Jesús. Ca dxi que nga bidale ca apóstata despué de maʼ guti ca apóstol (Mat. 13:37-43). Bieguyoocabe Babilonia guidxi roʼ, xaíque stiʼ guiráʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ. Ne biseguyoo Babilonia laacabe hasta lu iza 1914, iza ca nga bizulú ca dxi ni runibiaʼnu casi «ra guiluxe tiempu» (Mat. 13:​39, 40). Peru lu iza 1919 nagueendaca bireecabe de ra deguyoocabe ne bizulúcabe cusihuínnicabe biaaniʼ stiʼ Dios. ¿Ximodo yaʼ? Ra bizulú biʼniʼ predicárcabe né stale gana. b Dede ca dxi que hasta yanna, nabé stale binni maʼ nuu lu biaaniʼ stícabe, ládecabe nuu xcaadxi de ca ni naca Israel stiʼ Dios, laacabe nga de «ca rey» ni riete lu Isaías 60:3 (Apoc. 5:​9, 10).

Huidxe si, ca xpinni Cristu ni bibí, zusihuínnicaʼ biaaniʼ stiʼ Jehová ne jma xiroobaʼ ra zugaandani. ¿Ximodo nga yaʼ? Ora guiluxe xquendanabánicabe lu guidxilayú, zácacabe parte de «Jerusalén Nacubi», laani nga novia stiʼ Cristu, ne racá nga nuu 144,000 rey ne sacerdote (Apoc. 14:1; 21:​1, 2, 24; 22:​3-5).

Nabé risaca dxiiñaʼ ni chiguni Jerusalén Nacubi para gaca cumplir ni ná Isaías 60:1 (Bichaaga Isaías 60:​1, 3, 5, 11, 19, 20Apocalipsis 21:​2, 9-11, 22-26.) Cásica guca guidxi Jerusalén de tiempu que lugar ra guyuu ca rey stiʼ guidxi Israel la? Jerusalén Nacubi, ca ni naca parte de laani, ne Cristu zácacaʼ Gobiernu ni chiguni mandar lu guidxilayú cubi ca. Yanna, ¿xii nga riníʼ ca diidxaʼ ni zeeda lu Apocalipsis ra ná «zedayete [Jerusalén Nacubi] de guibáʼ, de ra nuu Dios» yaʼ? Ni caníʼ ni nga, zuuyadxícabe o zacanécabe gaca chaahuiʼ guidxilayú. Laaca ruzeeteʼ Biblia zazá guiráʼ xixé binni de guiráʼ nación «pur biaaniʼ stini» ne zareecaʼ de lu náʼ pecadu ne guendaguti (Apoc. 21:​3, 4, 24) Óraca nga zatachaahuiʼ guiráʼ xixé cosa, laacani nga ni guníʼ Isaías ne xcaadxi profeta (Hech. 3:21) Bizulú cayatachaahuiʼ guiráʼ cosa ca dxi bizulú Cristu guca Rey ne zaluxe ni ra guiluxe ti mil iza ra zuni mandar Cristu.

a Lu Isaías 60:​1, Traducción del Nuevo Mundo riquiiñeʼ diidxaʼ «gunaa» lugar de guiniʼni «Sion» o «Jerusalén» zaca nga riete ni lu xcaadxi Biblia, ¿xiñee yaʼ? Purtiʼ lu diidxaʼ Hebreu ora riete diidxaʼ «biasa» bisihuinni «biaaniʼ stiluʼ» ne «luguialuʼ» lu diidxaʼ hebreu la? nápacani ti pronombre ni rusihuinni caniʼnécabe ti gunaa. Nga runi lu versículo riʼ riete diidxaʼ «gunaa» para gacaneni ca binni riníʼ diidxazá, para guiénecaʼ casi ñaca ti gunaa ndiʼ caniʼné Jehová lu versículo riʼ.

b Ezequiel 37:​1-14 ne Apocalipsis 11:​7-12. Laaca ruzeetecaʼ bibiguetaʼ guca adorar Jehová sti biaje lu iza 1919, profecía stiʼ Ezequiel ruzeeteʼ guiráʼ xpinni Cristu ni bibí né espíritu santu zabiguetaʼ ziuucaʼ gaxha de Jehová ne zuni adorarcaʼ laabe despué de ti tiempu ra bideguyoocaʼ. Profecía stiʼ Apocalipsis caníʼ ziuu ti grupu nahuiiniʼ de xpinni Cristu ni bibí né espíritu santu ni zabiguetaʼ zuni adorar Jehová ne zúnicaʼ xhiiñabe despué de ti tiempu ra qué ñanda ñúnicaʼ gastiʼ ora biseguyoocabe laacaʼ neca gastiʼ nuzaabicaʼ. Lu iza 1919, grupu riʼ nga ni biree lá «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» (Mat. 24:45; biiyaʼ libru La adoración pura de Jehová: ¡por fin restaurada!, yaza 118).