Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

TAPA

Bisiidiʼ xiiñiluʼ: Gaca responsable

Bisiidiʼ xiiñiluʼ: Gaca responsable

¿XI RINÍʼ NI?

Ca binni naca responsable nabé rapa binni confianza laacaʼ, purtiʼ rúnicaʼ dxiiñaʼ gusaananécabe laacaʼ ne riluxe cani nagueenda.

Dede nahuiiniʼ ca xcuidi ca zanda guiziidicaʼ gácacaʼ responsable. Ti libru ni láʼ Parenting Without Borders (Padres sin fronteras) bizeeteʼ: «Ora ca xcuidi ca nápacaʼ ti iza chonna beeu, maʼ zanda gúnicaʼ ni gabi bixhózecaʼ ne jñaacaʼ laacaʼ, ne ora maʼ nápacaʼ ti iza xhoopaʼ beeu, maʼ riale de laacaʼ gacanecaʼ bixhózecaʼ ne jñaacaʼ. Ne stale lugar ora maʼ napa ca xcuidi ca biaʼ gaayuʼ ne gadxe iza, maʼ ruzulú rusiidiʼ bixhózecaʼ ne jñaacaʼ laacaʼ ximodo zanda gacanecaʼ né ca vuelta raca ra yoo, neca nahuiinicabe peru zanda gúnicabe ca vuelta raca ra yoo biaʼsi».

¿XIÑEE NABÉ RISACA NI?

Rábicabe generación búmeran ca joven ni rireecaʼ de ra lidxi bixhózecaʼ ne jñaacaʼ para chindézacaʼ stúbicaʼ sti ladu, peru despué ribiguétacaʼ purtiʼ qué randa ribánicaʼ stúbicaʼ. Ne rizaaca ndiʼ purtiʼ ca joven riʼ qué nusiidicabe laacaʼ ñapa chaahuicaʼ xpuéltucaʼ o gúnicaʼ ca vuelta raca ra yoo o guni cumplircaʼ né ca dxiiñaʼ sticaʼ.

Nga runi, jma galán gusiidiluʼ ca xiiñiluʼ gácacaʼ responsable dede yanna, ne zacá ganda guidxélacaʼ xi gúnicaʼ ora maʼ guiniisicaʼ. Ti libru ni láʼ How to Raise an Adult (Cómo preparar a su hijo para la edad adulta) ná: «Qué racaláʼdxiluʼ gúniluʼ guiráʼ ni pur xiiñiluʼ dede ora gusaa dieciocho iza ne despué cuézaluʼ gácabe responsable ora guidxaagalube xiixa stúbisibe».

¿XIMODO GUSIIDILUʼ LAACABE GÁCACABE RESPONSABLE?

Bidii dxiiñaʼ gúnicabe

CONSEJU ZEEDA LU BIBLIA: «Pur intiica dxiiñaʼ guʼnuʼ né gana, qué ziaadxaʼ lii xiixa» (Proverbios 14:23).

Ca xcuidihuiiniʼ ca riuuláʼdxicaʼ gacanecaʼ bixhózecaʼ né intiica si ni cayúnicaʼ. Biʼniʼ aprovechar ni ne bidii laacabe gúnicabe xiixa dxiiñahuiiniʼ raca ra yoo.

Nuu padre qué riná guni ni purtiʼ riníʼ ique maʼ napa ca xiiñiʼ stale tarea ni rusaananécabe laa ra scuela, nga runi maʼ qué rinacaʼ gudiicaʼ jma dxiiñaʼ xiiñicaʼ.

Peru ca xcuidi ni racané gaca ca vuelta raca ra yoo jma galán rié ni laacaʼ ra scuela, purtiʼ riziidicaʼ gácacaʼ responsable ne guni cumplircaʼ né ca dxiiñaʼ sticaʼ. Ne libru ni lá Parenting Without Borders (Padres sin fronteras) ruzeeteʼ: «Pa qué gulábinu ca xiiñinu ora nuucaʼ gacanecaʼ laanu ora nahuiinicaʼ, zaníʼ íquecabe qué risaca nga gacanécabe xcaadxi [...]. Ne laaca ziaacabe guni sti binni dxiiñaʼ stícabe».

Casi ruzeeteʼ libru riʼ, ora gacané ca xcuidi ca né ca vuelta raca ra yoo, rusiidiʼ ni laacaʼ gacanecaʼ binni ne cadi guiníʼ íquecaʼ puru para laasicaʼ. Laaca racané ni laacabe gudiicabe cuenta nabé risácacabe ndaaniʼ familia stitu ne ziénecabe laaca naquiiñeʼ gacanécabe ndaaniʼ yoo.

Gucané ca xiiñiluʼ guacaʼ donda sticaʼ pa bicheecaʼ

CONSEJU ZEEDA LU BIBLIA: «Bicaadiaga conseju ne bidii lugar uguu jnézacabe lii, para gácaluʼ ti binni nuu xpiaaniʼ despué» (Proverbios 19:20).

Ora guni xiiñiluʼ xiixa cosa ni cadi jneza, biʼniʼ stipa cadi gucaachiluʼ laabe. Ca xcuidi ca zanda guacaʼ donda sticaʼ pa bicheecaʼ. Quíxhenu ti ejemplu, casi ora guindaa xiiñiluʼ xiixa cosa ni cadi stiʼ, zanda guinábabe perdón ne zanda quíxebe binni pur ni gundaabe ca.

Pa guaʼ ca xiiñiluʼ donda sticaʼ pur bicheecaʼ, zaziidicaʼ:

  • Gúnicaʼ ni jneza, casi guiníʼcabe ni dxandíʼ ne cadi cuánacabe.

  • Cadi ugaanicaʼ donda ique sti binni.

  • Cadi guireenecaʼ xiixa pretextu.

  • Guinábacaʼ perdón ora caquiiñeʼ.