Máax suuk u tsʼoʼoksik baʼax ku káajsikeʼ jach kʼaj óolaʼan yoʼolal baʼax ku beetik bey xan ikil u tsʼoʼoksik a tiempo.

Le mejen paalaloʼoboʼ desde tu chichniloʼob jeʼel u páajtal u kanik u tsʼoʼokbes baʼax ku yaʼalaʼaltiʼobeʼ. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalik: «Le mejen paaloʼoboʼ desde antes u tsʼáaik año y medio tiʼobeʼ jeʼel u béeytal u beetkoʼob jujunpʼéel baʼaloʼobeʼ. Kéen xan u chuk le año y medio tiʼoboʼ tsʼoʼok u káajal u kanik tu juunaloʼob baʼax unaj u beetkoʼob. Yaan tuʼuxoʼobeʼ suukaʼan u kaʼansaʼal le paalaloʼob le kéen u chuk cinco wa siete años tiʼoboʼ. Le paalaloʼob beyaʼ jejeláas bix jeʼel u yáantajoʼob ichil u yotochoʼobeʼ» (Parenting Without Borders [Padres sin fronteras]).

Yaan tuʼuxoʼobeʼ le paalaloʼoboʼ suuk u binoʼob kajtal yaanal tuʼux kéen nojochchajkoʼob, chéen baʼaleʼ kéen u yiloʼob maʼ maʼalob bix u bintiʼobeʼ ku kaʼa suutoʼob yiknal u taataʼob. Lelaʼ ku yúuchul tumen maʼ kaʼansaʼabtiʼob u kanáant u taakʼinoʼobiʼ, maʼ kaʼansaʼaboʼob meyaj tu yotochoʼobiʼ mix u tsʼoʼoksoʼob baʼax ku káajsikoʼob.

Le oʼolaleʼ kaʼans a paalal desde bejlaʼeʼ beyoʼ kéen nojochchajkoʼobeʼ u yojloʼob baʼax ken u beetoʼob. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalik: «Maʼ jatsʼuts u yilaʼal u máan máak tu paach u paal tak le kéen u tsʼáa dieciocho años tiʼoʼ» (How to Raise an Adult [Cómo preparar a su hijo para la edad adulta]).

Tsʼáa u beetoʼob wa baʼax

BAʼAX KU YAʼALIK LE BIBLIAOʼ: «Jeʼel baʼaxak meyajileʼ ku taasik utsil» (Proverbios 14:23).

U suukileʼ le mejen paaloʼoboʼ jach taak u yáantik u taataʼob, le oʼolaleʼ chaʼa u yáantkechoʼob yéetel tsʼáa u beetoʼob jujunpʼéel baʼaloʼob.

Yaan taatatsiloʼobeʼ ku tuklikoʼob yaʼab tarea tsʼaʼan tiʼ u paalaloʼob teʼ escuelaoʼ le oʼolal maʼ u kʼáat u tsʼáaʼob u maasil meyaj tiʼobiʼ.

Chéen baʼaleʼ le paalaloʼob ku kaʼansaʼaloʼob u beetoʼob jujunpʼéel meyajoʼob tu yotochoʼobeʼ maas ku tsʼáaik u yóoloʼob kaanbal teʼ escuelaoʼ. Tsʼoʼoleʼ ku kanik u tsʼoʼoksoʼob baʼax ku tsʼaʼabal u beetoʼob. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalik: «Wa suuk k-aʼalik tiʼ k-paalal maʼ tsaaj u yáantkoʼoneʼ kéen nojochchajkoʼobeʼ yaan u tuklikoʼob maʼ kʼaʼabéet u yáantkoʼob u maasiliʼ [...]. Yaan u suuktal u páaʼtkoʼob u beetaʼal tuláakal baʼal tumen u maasil» (Parenting Without Borders [Padres sin fronteras]).

 Jeʼex tu yaʼalil le librooʼ, le paalaloʼob ku kaʼansaʼal u beetoʼob jujunpʼéel baʼaloʼob tu yotochoʼoboʼ ku kankoʼob unaj u yáantkoʼob u maasil yéetel maʼ chéen unaj u kutal u chaʼantoʼob baʼax ku beetaʼaliʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yuʼubikoʼob chʼaʼabaʼanoʼob en cuenta yéetel u yojloʼob yaan baʼaloʼobeʼ letiʼob deporsi unaj u beetkoʼob.

Áant u yutskíintoʼob baʼax ku kʼaskúuntikoʼob

BAʼAX KU YAʼALIK LE BIBLIAOʼ: «Uʼuy le consejooʼ yéetel kʼam le nuʼuktajoʼ beyoʼ kéen máanak kʼiineʼ yaan u yantal a naʼat» (Proverbios 19:20).

Wa a paal ku beetik wa baʼax maʼ maʼalobeʼ áant u yil baʼaxten maʼ maʼalobiʼ. Le paalaloʼoboʼ ku naʼatkoʼob baʼax ku beetkoʼob. Kaʼanstiʼeʼ wa ku kʼaskúuntik wa baʼaxeʼ unaj u kʼáatik perdón yéetel wa kʼaʼabéeteʼ unaj u sutik u jeel.

Wa a paal ku kanik u beet le baʼax tsʼoʼok k-aʼalikaʼ kéen nojochchajkeʼ yaan u kanik:

• U yaʼal u jaajil

• Maʼ u culpartik yaanal máak

• Maʼ u kaxtik uláakʼ baʼal u yaʼal chéen utiaʼal maʼ u culpartaʼal

• U kʼáat perdón kéen kʼaʼabéetchajak