ZƐŊ-LƐƐI 02
Ŋala-kɔlɔi A Kili-kɛ-zu Tɛɛ Kupɔ
Ŋeniɛi gwaa kelee, nua da tɛɛi mɛni kpɔlu-ŋa su nyii a pa a lii-too-polu, lii-sɛlɛŋ da mɛni-soli dipɔ. Mɛni ta a taa kɛ a ya nyii aa gɛ yaa ikili-ŋa sia a bere sii kɛɛ ŋi? Tãi ta ya mɔ̃lɛi kpɛni fei ikɔlɔi fe pono ti kpaa iwɛli-kɛ-maa-nuu ta aa saa. Tãi ta ya pɔri kɛi ikili-ŋa siai, ‘Kɛ-ɣeniɛ a pai wɔlɔ kɛi a nɛlɛɛ?’ Berei Ŋala-kɔlɔi e mare-kɛɛ ŋi sukula lai, a pai ilii nɛ̃ɛi.
1. Ŋala-kɔlɔi a kili-kɛ-zu tɛɛ leŋ kupɔ?
Ŋala-kɔlɔi e mɛnii mɛni-kpɔlu tamaai la nɔii mai, lɛ. E ŋɔnɔ mo a gɛɛ tãi kpua yee mu, Ɣala a pai mɛni-kpɔlu kulai nɔii ma. Ŋala-kɔlɔi ŋɔkono-tee-ŋai a pɔri ‘kili-kɛ zu tɛɛi kupɔ kutinaa-tuɛ-pere ɣeniɛi mɛni ma.’ (Zɛlemaya 29:11, 12 lono.) Gono-tee-ŋai ti da pɔri kpɔnii kua a gɛɛ ku tɛɛ kumɛni-kpɔlu-ŋai su, kulii e kɛ a nɛ̃ɛ lonii ma. Da ŋɔnɔ lii-nɛ̃ɛ tɛɛ kupɔ wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.
2. Ŋala-kɔlɔi ŋɔkono-teei ɓa le e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere ɣeniɛi ma?
Ŋala-kɔlɔi e mo a gɛɛ tinaa-tuɛ-pere, “saa-mɛni fe ŋɔnɔ pai kɛi naa. Maloŋ-see-ɓoɔɔ fe ŋɔnɔ pai kɛi naa. Kpaa maŋ wɔlɔ, kpaa maŋ mɛni-soli.” (Mɛni-lɛɛi 21:4 lono.) Mɛni-kpɔlu-ŋai gɛi kili-kɛ zu fe saa nua yeei—yɛɛ kolo-laa, fili-mɛni, kɔlɔ-fela da saa, fe ŋɔnɔ pai kɛi ɣele ma. Ziova aa gono tee Ŋala-kɔlɔi su a gɛɛ nuu-kpune a pai ɣeniɛ ŋaa-nɛ̃ɛ kulai wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ Paredai lɔii ma.
3. Ya pɔri laai leŋ la a gɛɛ Ŋala-kɔlɔi ŋɔkono-tee-ŋai ŋaa-see a pai kɛi?
Kili-kɛ-zu kaa nua tamaa yeei a gɛɛ mɛni lɛlɛɛ-ŋa da pai kɛi, kɛlɛ dife laa ni la a kɛ gili-kɛ zui ti ŋaa-see a pai wɔlɔ kɛi. Mɛnii Ŋala-kɔlɔi e moi kaa a dakpɛni. Kwa pɔri laai a mɛnii e moi, kwa “kɛ Ŋala-kɔlɔi [maa-kɔrii] a ɣele kelee.” (Dikɛ-mɛni-ŋai 17:11) Ya kɛ Ŋala-kɔlɔi maa-kɔrii, ya pai pɔrii ikpɔɔi mɛni-kpɛtɛɛ kɛi a kɛ ya pai laai a mɛnii e mo e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere ma.
MƐNI TAMAA MAA-KƆRI
Gono-tee-ŋai Ŋala-kɔlɔi sui e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere mai taŋa kaa. Berei kaa gili-kɛ-zui Ŋala-kɔlɔi a dɛɛi, a kpɔŋ maa tɛɛi la saa nua pɔ.
4. Ŋala-kɔlɔi a moi a gɛɛ kwa pai wɔlɔ-wɔlɔ fululaa ŋaa-nɛ̃ɛ kulai nyii mɔ̃lɛ-laa fe zui
Gono-tee-ŋai ŋi kaa nyii gaa Ŋala-kɔlɔi sui. Gono-tee-ŋai ŋi nenɛ ɓe ŋwɛli kaa ya? Le mɛni ma?
Ŋala-kɔlɔ-kpua-ŋai lono nyii bilaŋɔi gono-tee-ŋai ŋi diai, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
I laai la Ŋala-kɔlɔ-kpua-ŋai da kili-kɛ zu tɛɛ ipɔ? Da kili-kɛ zu tɛɛ ikaayɔɔi da ilaoi-ni pɔ?
Ikili-ŋa sia e pilaŋ kɛ-ɣeniɛ ma ɓɛi
|
NUU TA FE PAI . . . |
NUU KELEE A PAI . . . |
|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Kwa laa a gono-tee-ŋai Ŋala-kɔlɔi sui, a pɔri kukɛ-ɣeniɛi maa falenii
Nua tamaa da mɛni-kpɔlu-ŋai kɛi dikɔlɛ mai kaa, a dilii too polu, e dilii ŋwana. Nua taŋa da kɔ a gbanaŋɔɔ a gɛɛ di mɛni-ŋai ŋi maa faleŋ, di gɛ a nɛlɛɛ. Berei kaa Ŋala-kɔlɔi ŋɔkono-teei a gɛɛ mɛni-kpɔlu kelee a pai kpɛɛi, a kpɔnii la nua dia lonii ma. VILOI su kaa, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia.
-
Viloi su, fili mɛni kɛɛ leŋ ɓe Rafika lii too polu?
-
Berei maŋ vili mɛni-ŋai e gaai fe kpɛɛ ni lai, Ŋala-kɔlɔi e kpɔŋ leŋ ma?
Kwa laa a gono-tee-ŋai Ŋala-kɔlɔi su e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere ma, kwa pai lii-too-polu mɛni-ŋa yee mɛi ɣalei, ku lii-nɛ̃ɛ sɔlɔ ɓo a nɛɛ maŋ kukɛ tɛɛ mɛni-kpɔlu su. Tare-woo-ŋa 17:22 da Lomaŋ 12:12 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
I laai la mɛnii Ŋala-kɔlɔi e mo e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere mai, a pɔri ikɛ-ɣeniɛi ŋuŋ kɛi ma lonii ma? Le mɛni ma?
NUA TAŊA DA MO DIYƐƐI: “Gono-tee-ŋai Ŋala-kɔlɔi sui e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere ŋeniɛi mai, fa pɔri kɛi a tɔ̃ya.”
-
Le mɛni ɓe nɛlɛɛi la a gɛɛ ya kpɔɔi I dɔ̃yai kaa?
MƐNI-ŊUŊ-ŊAI YAA MAA-KƆRII
Kono-tee tamaa kaa Ŋala-kɔlɔi su e pilaŋ lii-nɛ̃ɛ ɣeniɛ ma tinaa-tuɛ-pere. Gono-tee-ŋai ŋi da kili-kɛ-zu tɛɛ kupɔ, di kukɛ-ɣeniɛi kɛ a nɛlɛɛ lonii ma.
Gili-too-ŋa mare-kɛɛ-ŋai
-
Maa nɛ̃ɛi kili-kɛ-zu e kɛ nua yeei le mɛni ma?
-
Le ɓe Ŋala-kɔlɔi e mo e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere ma?
-
Kili-kɛ-zu kɛɛ iyeei tinaa-tuɛ-pere mɛni ma, a pɔri kpɔnii leŋ ya lonii ma?
MƐNI TAKPƐNI-ŊA MAA-KƆRI
Berei kaa kili-kɛ-zu a pɔri kpɔŋ maa tɛɛi la ipɔ ya kɛ tɛɛi mɛni-kpɔlu-ŋa su.
“Kili-kɛ-zu—Mi Ɓe Ya Pɔri Zɔlɔ Ɓoi Naai?” (Kɛ-a-iŋɛi!, Dɛniŋ 22, 2004)
Berei kaa gili-kɛ-zui e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere mai, a pɔri kpɔŋ maa tɛɛi la diai pɔ mɔ̃lɛi kɔlɔ-fela yeei a tãi su koya.
Ya kɛ ŋule-woo viloi su kaai, ikili-ŋa sia e pilaŋ ya ka ikaayɔɔi ma, ɣeniɛ ŋaa-nɛ̃ɛ kulai Paredai nyii Ziova aa gono tee lai tinaa-tuɛ-pere mɛni ma.
Berei kaa naloŋ tɔnɔ ŋɔkɛ-ɣeniɛi maa e faleŋ la tãi e mɛni maa-kɔri la e pilaŋ Ŋala-kɔlɔi ŋɔkili-kɛ-zui ma e pilaŋ tinaa-tuɛ-pere mɛni mai.
“Ve Ŋɔnɔ Ŋgili-ŋa A Gɛɛ Maa Nɛ̃ɛi Ŋa Ŋeniɛi Kɛ Pere Maa Faleŋ” (Nyeŋkeŋ, Gbɔɔyɔɔi 1, 2013)
