Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

Nanawe kataman kase keehi gita gimbbetinne hawultteti deˈoosona

Eray?

Eray?

Yoonaasa wodiyaappe simmin Nanawe katamay waanidee?

BRITISH Muuzemiyaa websaytee qonccissidoogaadan, “arggo baggan Qophiroosaappe biidi arshsho baggan Irane gakkiyaanne issi wode Gibxxe biittaakka gujjiya” Asoore biittay 670 K.K., alamiyan keehi gita kawotetta gidiis. Asoore waanna katamay Nanawee, he wode alamiyan keehi gita katama. He kataman keehi loˈˈiya daro ataakiltte sohoti, gita kawo keettatinne gita laybireereti deˈoosona. Asoore hara kawotuugaadan, Kawuwaa Ashurbanipali bana “alamiyaa kawo” giidoogaa beni Nanawe gimbbiyan woocettidi xaafettidabati bessoosona. He wode, Asooreenne Nanawee xoonettennaba milatees.

Wolqqaama Asoore kawotettay alamiyan keehi gita kawotetta gidiis

SHin, Asoore gita kawotetta gidido wode Yihooway kiittin hananabaa yootiya Sofonaasi hagaadan giis: “[Yihooway] . . . Asoore biittaa xaissana. Qassi Nanawe katamaakka mela bazzodan, baisa soho oottana.” Hegaa bollikka, Yihooway kiittin hananabaa yootiya Naahoomi hagaadan giis: “He biraa bonqqite! He worqqaakka qassi bonqqite! Nanawe katamai baisa gidiis; qassi onidi, bazzo gidiis! . . . Nena be7iya ubbai neeppe sher77i gaana; sher77i giidi, ‘Be7ite, Nanawe katamiyaa baisa gidaasu.’” (Sof. 2:13; Naho. 2:9, 10; 3:7) Ha hiraagata siyiya asay hagaadan qoppana danddayees: ‘Hegee hanana danddayiyaabee? Wolqqaama Asoore kawotettay xoonettana danddayii?’ Hegee ammananawu metiyaaba milatana danddayees.

Nanawe katamay ona gidiis!

Gidikkonne, xoonettiis! Laappuntta xeetu layttaa wurssettan K.K., Baabiloonetinne Meedoonati Asoore biittaa xoonidosona. Asay Nanawe kataman deˈiyoogaa aggiisinne guyyeppe he katamaabaa muleera dogiis! Zi Metropolitan Muziyem of Art giyo dirijjitee giigissido xuufee yootiyoogaadan he katamay wurssettan moogettiis; asay he katamaabaa Geeshsha Maxaafa xallaappe eriis. “Gita Asoore waanna katamay deˈidoogaakka ooninne erennaagaa” Biblikal Arkiyoloji Sosayti giyo xuufee yootees. SHin, biittaa bookkidi xannaˈiya Awusten Heneri Layardi Nanawe katamay laalettido sohuwaa guyyeppe 1845n bookkiyoogaa doommiis. He sohuwaappe beettidabati Nanawe gita katama gidiyoogaa qonccissoosona.

Nanawe katamaa xeelliyaagan odettida hiraagati polettidoogee ha wodiyan deˈiya kawotettata xeelliyaagan Geeshsha Maxaafay yootiyo hiraagati polettanaagaakka nuuni mintti ammananaadan oottees.—Dane. 2:44; Ajj. 19:15, 19-21.