Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

NGUDO 1

U Ḓifara

U Ḓifara

U ḒIFARA ZWI AMBA MINI?

U ḓifara zwi katela vhukoni ha u

  •   guda u lindela

  •   sa ita zwithu u songo thoma wa humbula

  •   ita mushumo une wa si u takalele

  •   vhea vhaṅwe vhathu u thoma

NDI NGANI U ḒIFARA ZWI ZWA NDEME?

Vhana vhane vha kona u ḓifara vha nga kona u iledza mulingo wa u ita zwithu zwo khakheaho, naho zwi tshi vhonala u nga vha ḓo ḓiphiṋa lwa tshifhinganyana. U fhambana na zwenezwo, vhana vhane vha kundelwa u ḓifara

  •   vha nga vha na mbiti

  •   vha nga vha na mutsiko

  •   vha nga daha fola kana u nwa halwa nga nḓila yo kalulaho kana u shumisa zwidzidzivhadzi

  •   vha nga hana u ḽa zwiḽiwa zwi re na pfushi

Vhaḓivhi vha amba uri vhana vhane vha guda u ḓifara vha tshi kha ḓi vha vhaṱuku musi vho no aluwa a vha vhi na thaidzo nnzhi dza mutakalo na dza tshelede nahone vha a thetshelesa muvhuso. Zwenezwo zwo ita uri Muphurofesa Vho Angela Duckworth vha ngei University ya Pennsylvania, vha ambe uri: “U ḓifara zwi a vhuyedza vhukuma.”

NḒILA YA U GUDISA U ḒIFARA

Ḓigudiseni uri hai yaṋu i vhe hai nahone ni songo timatima.

ZWINE BIVHILI YA AMBA: “Itani uri ‘Ee’ yaṋu i vhe ee, ‘Hai’ yaṋu i vhe hai.”​—Mateo 5:37.

Ṅwana muṱuku a nga linga mubebi nga u dzindela, khamusi e vhukati ha vhathu u itela uri mubebi a mu ṋee zwine a khou ṱoḓa. Arali mubebi a mu ṋea, ṅwana a nga guda uri arali a dzindela a nga wana tshiṅwe na tshiṅwe tshine a ṱoḓa.

Fhedzi arali mubebi a si ṋee ṅwana zwine a khou ṱoḓa, ṅwana u ḓo guda ngudo ya ndeme vhukuma ya uri a ri dzuleli u wana zwiṅwe na zwiṅwe zwine ra zwi ṱoḓa. Vho Dokotela David Walsh vho ri: “Vhathu vhe vha guda u ḓifara ndi vhone vho takalaho. Ri ḓo vha ri sa khou u sumbedza vhana vhashu lufuno arali ra ita uri vha humbule uri vha nga wana tshiṅwe na tshiṅwe tshine vha ṱoḓa.” a

Arali na sa ṋea ṅwana waṋu tshiṅwe na tshiṅwe tshine a ṱoḓa zwi ḓo ita uri a kone u ḓifara. Sa tsumbo, a nga kona u ḓifara arali a nga lingea u shumisa zwidzidzivhadzi, u ita zwa vhudzekani a sa athu dzhenelela mbingano, kana u ita zwiṅwe zwine zwa nga mu vhaisa kana u vhaisa vhaṅwe.

Thusani vhana vhaṋu uri vha pfesese uri hu na U Ḓifara zwavhuḓi na masiandoitwa a u sa ḓifara zwavhuḓi.

ZWINE BIVHILI YA AMBA: “Muthu u ḓo kaṋa zwe a zwala.”​—Vhagalata 6:7.

Ṅwana waṋu u tea u pfesesa uri hu na masiandoitwa kha zwine a ita nahone u sa kona u ḓifara zwi nga vha na mvelelo dzi si dzavhuḓi. Sa tsumbo, arali ṅwana waṋu a tshi ṱavhanya u sinyuwa, zwi nga ita uri vhaṅwe vhathu vha si ṱoḓe u vha khonani dzawe. U fhambana na zwenezwo, arali a tshi kona u ḓifara musi o diniwa kana a tshi kona u lindela a sa fheli mbilu zwi ḓo ita uri vhathu vha mu takalele. Thusani ṅwana waṋu u pfesesa uri vhutshilo hawe vhu ḓo vha khwiṋe arali a guda u ḓifara.

Gudisani ṅwana waṋu u ḓivha zwithu zwine zwa vha zwa ndeme vhukuma.

ZWINE BIVHILI YA AMBA: ‘Ḓivhani zwine zwa vha zwa ndeme vhukuma.’​—Vhafilipi 1:10.

U ḓifara zwi ri thusa u iledza u ita zwithu zwo khakheaho nahone zwi dovha zwa ri thusa u ita zwithu zwine ra tea u zwi ita naho ri sa zwi takaleli. Ndi zwa ndeme uri ṅwana waṋu a gude u vhona uri zwithu zwa ndeme ndi zwifhio nahone a ite zwenezwo u thoma. Sa tsumbo, a thome nga u ita tshuṅwahaya a sa athu ya u tamba.

Ivhani tsumbo yavhuḓi.

ZWINE BIVHILI YA AMBA: “Ndo ni vhetshela tsumbo, uri zwe nda ni ita zwone, na inwi ni ite zwenezwo.”​—Yohane 13:15.

Ṅwana waṋu u ḓo sedza uri ni ita mini musi no livhana na vhuimo vhune ha si vhe havhuḓi kana vhune ha ni sinyusa. Itani uri ṅwana waṋu a vhone uri u ḓifara zwi vha na mvelelo dzavhuḓi. Sa tsumbo, musi ṅwana waṋu a tshi khakha naa ni amba nae no sinyuwa kana no dzika?

a Zwi khou bva kha bugu ino pfi, No: Why Kids​—of All Ages​—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It.