Skip to content

CA LULIKIWA?

Oku Lamẽlela Kuolute Liehotio

Oku Lamẽlela Kuolute Liehotio

 Vakuakupelala va limbuka tunde osimbu ekambo lia lamelelo a kuatisa koku kayisa epute lietimba liomunu, noke yoku pelaliwa ale yoku lemehiwa. Pole, alañanelo alua okoloneke vilo, ka ci tava okuti a kapiwa vokati ketimba omo a kuete ohule kuenda a pondola oku kõla eci a kukuta, ale ka a tokeka ciwa olonumba via yula. Olonoño poku lilongisa catiamẽla kolute liehotio, a va limbuka onjila yimue yoku potolola ovitangi viaco.

 Kũlĩhĩsa ndoco: Eci ehotio li saluisiwa li tundisa olute lua li kuata oco li lañanele kemẽla limue lia yula. Onjila yaco yi teyuila ehotio, loku wĩha epuluvi lioku senga senga etimba liaye.

 Vamue vakuakuonomuisa va kũlĩhĩsa olute luehotio kuenje va limbuka ovina vialua vi lekisa esilivilo liayo. Ndeci, olute luehotio lu kuete unene woku lamelela ale sio. Lu pondolavo oku iñila pocitumãlo ehotio lia kakatela kuenda oku li linalula eci olio li sakalaisua. Poku linga ocina cimue ci setukula esilivilo liolute luehotio, vakuakukonomuisa va panga elañanelo limue lia velapo okuti alamelelo a kuatisa koku kayisa tu kuete koloneke vilo ci sule kuenda ci pondola oku tokeka ocimatamata cimue ce timba. Va popiavo okuti ocimatamata caco ci li tokeka ciwa ndesipa litokekisa olonumba kakepa.

 Vakuoloño va tava okuti, elañanelo liaco li pondola oku panga onepa kovimalẽho via velapo kupange woku pelala, poku yuvula oku tongiwa ale atokeko. Li ka kuamiwavo oco ku semuluiwe asipa a tokeka olonumba ale oku tokeka ovimalẽho vioku sakula povitumãlo via sunguluka vietimba apa vi sukiliwa. Oloseteko vimue via lingiwa via situlula ale okuti elañanelo liaco li kuete epondolo lioku yimula epangu limue vutima wongulu kuenda oku yika apangu a kasi komuma yolomuku.

 Ca siata calua olonoño oku sanga olonjila viwa oco ku potoluiwe ovitangi via siata poku lilongisa ovina via tu nuala. Donald Ingber, usongui wocisoko ca panga elamẽlelo lio sintetiku wa popia hati ci kuete esilivilo oku kũlĩha oku tu vanja kuenda oku kuata ocisimĩlo poku mola cimue.

 Nye o sima? Elamẽlelo liolute luehotio kua tukuluka ño? Ale kuli hẽ u wa vi lulika?

a Onduko yaye yoloño Arion subfuscus.